กำแพงเพชร - ตามส่องเส้นทาง “ส้มปลาจีนไร้ก้าง..สุขใจ” OTOP วิสาหกิจชุมชนบ้านมาบคล้า อีกหนึ่งของดีคลองขลุงเมืองกล้วยไข่ ที่เคยขาดทุนกันมายาวนาน วันนี้ชื่อติดปาก-รสชาติติดลิ้น ลูกค้าทั้งในและต่างจังหวัดสั่งซื้อต่อเนื่อง
“ส้มปลาจีนไร้ก้าง” แบรนด์..“สุขใจ” ของดีวิสาหกิจชุมชนบ้านมาบคล้า ได้รับการคัดสรรเป็นสุดยอดผลิตภัณฑ์ หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ หมู่ 9 ต.คลองขลุง อ.คลองขลุง จ.กำแพงเพชร เป็นอีกหนึ่ง OTOP ที่ได้รับความนิยมจากลูกค้าทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด สั่งเข้ามาอย่างต่อเนื่อง
ชุมชนมาบคล้า เป็นชุมชนที่มีอาชีพเกษตร เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ที่คนในชุมชนได้มีการรวมกลุ่มกัน และรื้อฟื้นความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการถนอมอาหารของชุมชน มาพัฒนาให้เป็นสินค้าของตำบล ได้แก่ กลุ่มปลาส้มปลาจีนไร้ก้างบ้านมาบคล้า โดยในระยะเริ่มแรกได้ร่วมกันผลิตจำหน่ายในระดับหมู่บ้าน จนได้รับการยอมรับจากชาวบ้านซื้อไปเป็นอาหารภายในครัวเรือน
กระทั่งพัฒนาชุมชนอำเภอคลองขลุง กรมประมงจังหวัด เกษตรอำเภอคลองขลุง องค์การบริหารส่วนตำบลคลองขลุง และ กศน. ได้ทำการต่อยอดและพัฒนากระบวนการแปรรูปอาหารจากสัตว์น้ำ เป็นแบรนด์ “ปลาส้มสุขใจ” ที่มีความสด สะอาด และถูกหลักอนามัย จนปัจจุบันได้พัฒนาเป็นสินค้า OTOP ประจำตำบลคลองขลุง
“ส้มปลาจีนไร้ก้าง..สุขใจ” ใช้ปลาจีนที่สามารถหาซื้อได้ง่ายในท้องตลาด เป็นวัตถุดิบในการผลิต เริ่มจากนำปลาล้างน้ำเปล่า จากนั้นก็ขอดเกล็ด ดึงไส้ปลาออก ก่อนล้างทำความสะอาดอีกรอบ ส่งเข้าสู่กระบวนการชำแหละ และดึงก้างออกทั้งหมด นำปลาที่ดึงก้างเสร็จแล้วล้างด้วยน้ำสะอาดผสมสารส้ม-เกลือเพื่อดับกลิ่นคาว 1 ครั้ง ล้างด้วยน้ำสะอาดอีก 2 ครั้ง และหั่น ตกแต่ง บั้งปลาเป็นชิ้น-หั่นตามขนาดที่ต้องการ พักไว้บนตะแกรงให้สะเด็ดน้ำ
เมื่อได้ที่แล้วนำปลาจีนที่หั่นเรียบร้อยแล้วมาผสมกับเกลือ คลุกเคล้าให้เข้ากัน พร้อมทำการนวดคลึงทุกชิ้น พักไว้ครึ่งชั่วโมง จากนั้นนำกระเทียมที่โขลกไว้มาผสม พร้อมกับข้าวเหนียวสุก คลุกเคล้าอีกรอบให้ทั่วชิ้นปลา ก่อนจัดเรียงใส่ถุงและบรรจุในถังพลาสติก วางเรียงให้สวยงาม หมักไว้ 2 วัน พอครบกำหนดแล้วจึงนำปลาที่บรรจุในถังพลาสติกออกมาบรรจุใส่ถุงขนาดถุงละ 500 กรัม ซีลด้วยเครื่องซีลสุญญากาศ-ติดฉลากลงบนผลิตภัณฑ์และส่งจำหน่ายต่อไป
นางนิยม ทรัพย์ประสาร ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านมาบคล้า เปิดเผยว่า ส่วนมากชาวบ้านมีอาชีพเกษตรกรรม จึงคิดกันว่าจะทำอย่างไรให้ชาวบ้านได้มีอาชีพเสริมมีเงินเพิ่มขึ้นในครัวเรือน จึงได้มารวมกลุ่มขึ้นเพื่อขอให้หน่วยงานภาครัฐเข้ามาส่งเสริมอบรมให้ความรู้ฝึกอาชีพให้
“เดิมทีเราทำเป็นปลาร้า ซึ่งเป็นอาหารหลักในหมู่บ้านของเราอยู่แล้ว เนื่องจากคิดว่าไม่ได้ทำขายที่อื่นเพียงแต่ทำขายในหมู่บ้านของเราเอง ปรากฏว่าทำแล้วขายดีขายยกไหเลย จากนั้นคิดว่าปลาร้ามีแล้ว ลองทำปลาส้มดีไหม เลยนำปลาตัวเล็กตัวน้อยที่หาได้ตามธรรมชาติมาทำ ปรากฏว่าขายดีเช่นกัน แต่ว่าทางกลุ่มไม่ได้ใส่สารกันบูดจึงทำให้ไม่สามารถเก็บไว้ได้นาน”
ต่อมาก็มีแนวคิดว่าจะทำอย่างไรให้เป็นปลาตัวใหญ่ เพื่อที่จะจำหน่ายไปในหมู่บ้านใกล้เคียง เห็นว่าปลาจีนเหมาะสมที่สุด เป็นปลาตัวใหญ่ มีก้างใหญ่ไม่มากสามารถนำก้างออกได้ง่ายไม่ยุ่งยากต่อการแปรรูป จึงลองนำปลาจีนมาทำ ซึ่งพัฒนาชุมชนอำเภอคลองขลุงก็เข้ามาส่งเสริมให้ความรู้ จากนั้นก็มีหน่วยงานต่างๆเข้ามาเพิ่มพูนความรู้ให้อย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม ก่อนที่จะมาถึงวันนี้..เราขาดทุนมาตลอดระยะยาวเลย เพราะวัตถุดิบ วัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ค่อนข้างจะแพง ได้กำไรน้อย บางครั้งไม่ได้กำไรเลย เมื่อทำเสร็จแล้วได้แจกฟรีทดลองชิมบ้าง เพื่อที่จะได้เสียงติชม เมื่อได้เสียงติชมแล้วนำมาปรับปรุง กว่าจะได้สูตรที่ลงตัวเป็นระยะเวลานานพอสมควร ซึ่งตอนนี้ได้ปรับราคาจากเดิมขายกิโลกรัมละ 120 บาท เป็นกิโลกรัมละ 180 บาท
ด้านนายสดุดี พุทธัง นายอำเภอคลองขลุง พร้อมด้วยหน่วยงานภาครัฐ ซึ่งได้ลงพื้นที่เยี่ยมชม พร้อมให้กำลังใจสมาชิกวิสาหกิจชุมชนบ้านมาบคล้า เปิดเผยว่า วิสาหกิจชุมชนฯ มาบคล้ามีความเข้มแข็ง จึงเห็นผลที่น่าชื่นใจที่สามารถนำพาสมาชิกในกลุ่มไปสู่อาชีพที่มั่นคงยั่งยืนมีรายได้เพิ่มขึ้น
“ต้องบอกว่าส้มปลาจีนมาบคล้าอร่อย ความสะอาด สมกับราคา จึงอยากให้ผู้บริโภคทั่วไปช่วยกันสนับสนุนของอร่อย ของดี และของที่มีความตั้งใจไปสู่ตลาดชุมชนที่แท้จริง”
ทั้งนี้ วิสาหกิจชุมชนบ้านมาบคล้าได้รับการส่งเสริมจากกรมประมงจังหวัดกำแพงเพชร เข้ามาส่งเสริมเลี้ยงปลาจีน เพื่อแปรรูปจำหน่ายเอง ซึ่งอยู่ในขั้นตอนทดลองการเพาะเลี้ยง สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ เบอร์โทร. 09-6762-6205, 08-1971-7993
