ภาคกลาง - กรมโยธาธิการและผังเมือง ยกระดับการบริการด้านช่าง พัฒนา “งานทดสอบวัสดุ” มุ่งสู่มาตรฐานอุตสาหกรรม ในฐานะช่างของแผ่นดิน
กรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นหน่วยงานด้านช่างในสังกัดกระทรวงมหาดไทย มีภารกิจ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการผังเมือง ด้านการพัฒนาเมือง ด้านการอาคาร และด้านการบริการด้านช่าง ซึ่งด้านการบริการด้านช่าง มุ่งให้บริการงานช่างทุกระดับ ในฐานะช่างของแผ่นดิน โดยให้บริการด้านการออกแบบอาคาร การทดสอบวัสดุและการให้คำปรึกษาด้านช่าง ซึ่งการทดสอบวัสดุนั้น กรมฯ ได้กำหนดให้เป็นภารกิจที่สำคัญอย่างยิ่ง
โดยมุ่งเน้นการเพิ่มศักยภาพของการทดสอบเพื่อหาคุณสมบัติของวัสดุที่จะนำมาใช้ในโครงการก่อสร้างต่างๆ ให้ขยายวงกว้างและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น ด้วยตระหนักว่าการทดสอบวัสดุก่อสร้างเป็นกระบวนการสำคัญในการเลือกและตรวจสอบคุณภาพของวัสดุที่จะนำไปใช้ในงานก่อสร้างให้ตรงตามมาตรฐานที่มีการออกแบบและข้อกำหนดต่างๆ เพื่อให้งานก่อสร้างมีความมั่นคง แข็งแรง มีอายุการใช้งานยาวนาน มีความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้ใช้งาน
อีกทั้งยังช่วยให้เกิดความปลอดภัย บรรเทาหรือลดพิบัติภัยจากการก่อสร้างที่ไม่มีคุณภาพให้ได้รับผลกระทบน้อยลง โดยการทดสอบวัสดุนั้นสามารถดำเนินการได้ทั้งก่อน ขณะดำเนินการ และหลังจากการก่อสร้างแล้วเสร็จ รวมทั้งสามารถทำการทดสอบคุณสมบัติของวัสดุ เพื่อประกอบการพิสูจน์ การวิเคราะห์สาเหตุความเสียหายของสิ่งก่อสร้างและเป็นการประเมิน เพื่อการปรับปรุงสิ่งก่อสร้างให้สามารถใช้งานต่อไปได้อีกด้วย ทั้งนี้ การดำเนินการทดสอบวัสดุของกรมฯ ต้องเป็นไปตามมาตรฐานกรมโยธาธิการและผังเมือง (มยผ.) และมาตรฐานอื่นที่เกี่ยวข้อง
นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เปิดเผยว่า ที่ผ่านมา กรมฯ เปิดให้บริการงานวิเคราะห์วิจัยและทดสอบวัสดุให้แก่ส่วนราชการของกรมโยธาธิการและผังเมือง หน่วยราชการอื่น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นิติบุคคล และเอกชน มาอย่างต่อเนื่อง และปี 2554 ได้ดำเนินการจัดตั้งเป็น “ศูนย์ทดสอบวัสดุ” จำนวน 14 ศูนย์ ประกอบด้วย กองวิเคราะห์วิจัยและทดสอบวัสดุ กรมโยธาธิการและผังเมือง ถนนพระรามที่ 6 กรุงเทพมหานคร และในส่วนภูมิภาค จำนวน 13 จังหวัด ที่ตั้ง ณ สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด ซึ่งมีเครื่องมือ เครื่องทดสอบที่สามารถให้บริการทดสอบวัสดุก่อสร้างได้ถึง จำนวน 24 การทดสอบ ทั้งการทดสอบระดับพื้นฐาน และการทดสอบที่มีความยุ่งยากซับซ้อน ซึ่งครอบคลุมการทดสอบวัสดุในงานก่อสร้างได้อย่างครบถ้วน
และจัดตั้ง “หน่วยทดสอบวัสดุ” อีกจำนวน 63 จังหวัด ให้บริการทดสอบวัสดุก่อสร้าง จำนวน 11 การทดสอบ ซึ่งสามารถให้บริการทดสอบวัสดุก่อสร้างในระดับพื้นฐานได้อย่างมีประสิทธิภาพให้เป็นไปตามมาตรฐานการควบคุมการก่อสร้างทั่วไป โดยเปิดให้บริการทดสอบวัสดุในทุกจังหวัดทั่วประเทศ ต่อมาในปี 2564 กรมฯ ได้ดำเนินงานโครงการยกระดับหน่วยทดสอบวัสดุ ให้เป็นศูนย์ทดสอบวัสดุทั่วประเทศ เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการให้บริการทดสอบวัสดุ โดยจัดหาเครื่องมือ เครื่องทดสอบเพิ่มเติมให้หน่วยทดสอบวัสดุเพื่อสามารถรองรับภารกิจงานทดสอบที่เพิ่มมากขึ้น พร้อมสร้างเครือข่ายโยงครอบคลุมทั่วประเทศ
เพื่อพัฒนางานทดสอบวัสดุก่อสร้างอย่างมีประสิทธิภาพ ประหยัด ปลอดภัย และเป็นไปตามมาตรฐานงานช่าง นอกจากนี้ กรมฯ ยังมีการจัดหลักสูตรอบรมบุคลากรด้านช่าง เพื่อสนับสนุน ส่งเสริม พัฒนา และเพิ่มพูนศักยภาพบุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ให้บริการงานวิเคราะห์ วิจัย และทดสอบวัสดุ ให้มีความรู้ ความชำนาญ สามารถปฏิบัติงานทดสอบวัสดุและออกใบรายงานผลการทดสอบได้อย่างมีมาตรฐานและสอดคล้องกันทั้งประเทศ และในอนาคต กรมฯ จะมีแผนในการพัฒนาระบบการเข้ารับบริการทดสอบวัสดุที่สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น เพื่อให้ทันต่อความต้องการของผู้เข้ารับบริการต่อไป
ทั้งนี้ ขั้นตอนการทดสอบวัสดุจะดำเนินการทดสอบวัสดุตามมาตรฐานกรมโยธาธิการและผังเมือง (มยผ.) หรือมาตรฐานอื่นๆ ให้แล้วเสร็จ ตามระยะเวลาดำเนินการตั้งแต่ 3-49 วัน ขึ้นอยู่กับประเภทของการทดสอบ เช่น การทดสอบแรงอัดของคอนกรีต การทดสอบแรงดึงของเหล็ก การทดสอบคุณสมบัติของดิน ทราย ลูกรัง หินคลุก หินใหญ่ การทดสอบความแน่นของวัสดุในสนาม การทดสอบลวดเหล็กเคลือบสังกะสี การทดสอบคุณสมบัติของแผ่นใยสังเคราะห์ การเจาะสำรวจชั้นดิน การทดสอบความสมบูรณ์ของเสาเข็ม โดยวิธี Seismic Test การทดสอบกำลังรับน้ำหนักบรรทุกของเสาเข็มแบบ Dynamic Load Test เป็นต้น
สำหรับหน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ นิติบุคคล เอกชน และประชาชนทั่วไปสามารถขอรับบริการได้โดยทำหนังสือแจ้งความประสงค์ เอกสารข้อมูลรายละเอียดของวัสดุ ตัวอย่างวัสดุ พร้อมชำระค่าธรรมเนียมทดสอบการขอรับบริการตามวิธีการที่กำหนดได้ที่ศูนย์ทดสอบวัสดุต่างๆ ได้อย่างสะดวก หากมีข้อสงสัยสามารถติดต่อได้ที่กองวิเคราะห์วิจัยและทดสอบวัสดุ กรมโยธาธิการและผังเมือง ถนนพระรามที่ 6 แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400 โทร. 0-2299-4430 หรือสำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดทั่วประเทศ