ศูนย์ข่าวเชียงใหม่ - บรรยากาศวันสังขารล่องตามประเพณีปี๋ใหม่เมืองของชาวล้านนาปีนี้สุดเงียบเหงาจากพิษโควิด-19 ต้องงดจัดกิจกรรม แต่ชาวบ้านบางส่วนยังทยอยเข้าวัดทำบุญตานขันข้าวให้ผู้ล่วงลับ ทั้งพระทั้งโยมเคร่งครัดมาตรการป้องกันตัว
เช้าวันนี้ (13 เม.ย. 63) ซึ่งตามประเพณีปี๋ใหม่เมืองของชาวล้านนาแล้ววันนี้จะถือว่าเป็นวันสังขารล่อง ซึ่งตามปกติแล้วทุกปีชาวเชียงใหม่จะร่วมกันประกอบพิธีทำบุญตักบาตร และจัดกาดมั่วครัวฮอมกันที่บริเวณลานข่วงประตูท่าแพมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษของชาวเชียงใหม่ และสืบสานประเพณีต่อเมืองมาเป็นประจำทุกปี ซึ่งปีนี้นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่มีอายุครบ 724 ปี ไปเมื่อวานนี้ (12 เมษายน 63) ทุกปีชาวบ้านจะเตรียมข้าวสารอาหารแห้ง ดอกไม้หอม น้ำขมิ้นส้มป่อย ช่อตุง ออกมาร่วมกันทำบุญตักบาตรกับพ่อเมืองเชียงใหม่ สรงน้ำพระ และปักช่อตุงบนพระเจดีย์ทราย ตามประเพณีล้านนา ก่อนที่จะพาครอบครัวมาล้อมวงนั่งกินข้าวกันที่ข่วงประตูท่าแพ บางส่วนก็จะเลือกซื้อหาของกินพื้นเมืองที่กาดมั่วครัวฮอมแล้วนำมาล้อมวงกินกันกับครอบครัวและเพื่อนฝูง ถือเป็นการเริ่มต้นประเพณีปี๋ใหม่เมือง
แต่ในปีนี้ถือเป็นประวัติศาสตร์ที่ต้องจารึกว่าสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้ต้องงดการจัดกิจกรรม และงานประเพณีปี๋ใหม่เมืองของชาวเชียงใหม่ลงเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดที่ขณะนี้เริ่มมีแนวโน้มว่าจะดีขึ้นตามลำดับ อย่างไรก็ตาม ทางจังหวัดก็ยังอนุโลมให้ตามชุมชนคุ้มวัดต่างๆ ในชุมชนยังสามารถทำบุญตานขันข้าวได้ตามประเพณีล้านนา คือจะต้องทำบุญถวายทานเป็นสำรับกับข้าวอาหารคาวหวานไปให้กับดวงวิญญาณผู้ล่วงลับที่จะรอกุศลผลบุญในวันสำคัญวันนี้ชาวเหนือจึงเชื่อว่าจะต้องได้ตานขันข้าวให้ผู้ล่วงลับไม่อย่างนั้นก็จะต้องรอไปถึงปีหน้า แต่ทางจังหวัดก็ได้ย้ำถึงมาตรการที่ต้องปฏิบัติเพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่ระบาดของโรค
โดยที่ชุมชนท่าเดื่อ ป้อหลวง หรือผู้ใหญ่บ้านได้ประกาศเสียงตามสายย้ำเตือนผู้ที่ต้องการทำบุญตานขันข้าวให้ทยอยกันไปที่วัดท่าเดื่อ เว้นระยะห่างตามมาตรการ social distancing ห้ามไม่ให้ไปแออัดรวมกัน โดยทางวัดก็ได้ปิดวิหาร ไม่ทำกิจกรรมเช่นทุกปี แต่จะจัดโต๊ะเก้าอี้เว้นระยะห่าง และทำฉากพลาสติกใสเพื่อกั้นระหว่างญาติโยมที่มีตานขันข้าว และทุกคนรวมทั้งพระสงฆ์ก็จะต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา นอกจากนี้แล้วยังห้ามใช้ภาชนะร่วมกัน ซึ่งทุกปีการตานขันข้าวของที่นี่ก็จะนำสำรับกับข้าวอาหารคาวหวานใส่หม้อมา และนำมาเปลี่ยนใส่ชามของวัด และจัดเรียงในถาดถวายพระ แต่ปีนี้เพื่อลดความเสี่ยงชาวบ้านได้จัดเตรียมใส่ถุงพลาสติดแยกอาหารคาวหวาน และน้ำดื่ม และกรวยดอกไม้มาเป็นชุดๆ เพื่อสะดวกและปลอดภัยจากการแพร่เชื้อมากที่สุด มาประกอบพิธีตานขันข้าวกัน ซึ่ง 3 วันที่ผ่านมาพบว่าประชาชนให้ความร่วมมือทยอยมาวัดไม่แออัด และไม่ใกล้ชิดกัน แต่ก็ยังได้ทำบุญกันตามประเพณีด้วย
สำหรับวันนี้ตามประเพณีล้านนาเรียกว่า วันสังขานต์ล่อง หรือวันสังขารล่อง หรือวันสงกรานต์ล่อง เป็นวันแรกของกิจกรรมปีใหม่ ซึ่ง “สังขานต์” คือคำเดียวกับ “สงกรานต์” ในภาษาสันสกฤตที่แปลว่า “ก้าวล่วงแล้ว” โดยวันสังขานต์ล่องในภาษาล้านนาตรงกับภาคกลาง คือวันมหาสงกรานต์ ถือเป็นวันสิ้นสุดของปีเก่า ซึ่งในวันนี้ยังมีพิธีสำคัญ คือ การแห่พระพุทธสิหิงค์ พระคู่บ้านคู่เมือง ให้ประชาชนสรงน้ำและสักการบูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลเริ่มต้นปีใหม่ ซึ่งปีนี้ต้องงดไป และวันนี้ยังเป็นวันเริ่มต้นของการรดน้ำปีใหม่อย่างแท้จริง ชาวล้านนาใช้สะลุงใส่น้ำสำหรับรดน้ำปีใหม่ โดยรดน้ำที่หัวไหล่ พร้อมกับยิ้มแย้มแจ่มใสให้แก่กัน
