เปิดความงามปราสาทสัจธรรม ปราสาทไม้ขนาดใหญ่แห่งเดียวในโลกที่ทำด้วยไม้ทั้งหลัง ซึ่งได้รับเลือกจากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรมให้เป็น 1 ใน 10 แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่คนไทยควรเข้าชม
ปราสาทสัจธรรม ตั้งอยู่บนเนื้อที่ 80 ไร่ บนแหลมราชเวช อ่าววงพระจันทร์ ต.นาเกลือ อ.บางละมุง จ.ชลบุรี โดยเริ่มดำเนินการก่อสร้างตั้งแต่ปี 2524 ภายใต้แรงบันดาลใจที่ คุณเล็ก-คุณประไพ วิริยะพันธุ์ นักธุรกิจผู้ชื่นชอบสถาปัตยกรรมไทยและศาสนาพุทธ ซึ่งเป็นเจ้าของพิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณและเมืองโบราณ จ.สมุทรปราการ ต้องการใช้งานศิลป์เป็นสื่อให้มนุษย์เห็นแนวทางในการแก้ปัญหาด้วยการปลุกจิตสำนึกด้านคุณธรรม จริยธรรม เพื่อให้สามารถอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
โดยพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม เป็นอาคารที่สร้างด้วยไม้แกะสลักทั้งหลังเป็นทรงไทยจัตุรมุข ด้านล่างของฐานเป็นลักษณะฐานสิงห์ ห้องโถงและหน้าต่างเปิดให้ลมและแสงสว่างเข้าออกทั้ง 4 ด้าน ศิลปะตกแต่งปราสาทเป็นศิลปะแนวความคิดสมัยใหม่ที่ผสมผสานกันตั้งแต่อยุธยาตอนต้น จนถึงศิลปะรัตนโกสินทร์ หลังคาซ้อนลดหลั่นกันสี่ด้าน ยอดเป็นสัญลักษณ์พระปรางค์ ยอดสูงทั้งสี่ด้านมีรูปแกะสลักลอยตัวสัญลักษณ์ของเทพยืนบนยอดทั้ง 4 ทิศ
ภายในปราสาทมีประติมากรรมไม้แกะสลักที่วิจิตรพิสดารอยู่แทบทุกจุด และใจกลางพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม เป็นห้องโถงใหญ่มีบุษบกทรงสถูปไม้แกะสลักสง่างาม สื่อถึงสัญลักษณ์แห่งการหลุดพ้น
สำหรับไม้ที่นำมาใช้ในการสร้าง ได้แก่ ไม้แดง ไม้ตะเคียน ไม้พันชาด ไม้เคียมคะนอง และไม้สักทอง ซึ่งล้วนเป็นไม้เนื้อแข็งที่สามารถรองรับน้ำหนักได้เป็นพันตัน เป็นไม้ที่ได้มาจากสัมปทานประเทศเพื่อนบ้าน เสาเอกเป็นไม้ตะเคียนทองอายุ 600 ปี การเข้าไม้ของพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรมใช้การยึดต่อไม้แบบโบราณในการเข้าเดือยตอกสลัก เข้าลิ่ม เข้าหางเหยี่ยวโดยไม่มีการใช้ตะปู
ก่อนถึงพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม ยังมีจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรมทั้งหลังที่มีพื้นหลังเป็นวิวทะเล ส่วนบริเวณรอบพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม จะมีสวนหย่อม โรงแกะสลัก และร้านขายของที่ระลึก
การเยี่ยมชมภายในพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม จะมีหมวกนิรภัยให้สวมเพื่อความปลอดภัย เนื่องจากพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรมมีการจัดสร้างและซ่อมแซมอยู่โดยตลอด อาจมีชิ้นส่วนการก่อสร้างตกใส่ นอกจากนี้ ยังมีมัคคุเทศน์คอยให้ข้อมูลอธิบายเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรมประมาณ 20 นาที
จากนั้นนักท่องเที่ยวสามารถเที่ยวชม และถ่ายภาพได้ตามอัธยาศัย นอกจากนี้นักท่องเที่ยวสามารถเลือกทำกิจกรรมได้หลากหลายตามความชอบ ไม่ว่าจะเป็นนั่งช้างรอบตัวปราสาทสัจธรรม นั่งรถม้า นั่งเรือขุดโบราณ นั่งเรือสปีดโบ๊ตชมความงดงามของตัวองค์ปราสาท ยิงปืนลม ขี่รถ ATV ซึ่งนอกเหนือจากนี้การแสดงศิลปวัฒนธรรมไทยให้นักท่องเที่ยวได้ชมฟรี 2 รอบด้วยกัน เวลา 11.30 น. และ 15.30 น.
พิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม เป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวในโครงการ “มุมมองใหม่เมืองไทย” หรือ “Unseen in Thailand” ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ซึ่งได้กล่าวถึงพิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรมว่า “จินตนาการที่ริมขอบฟ้า สูงตระหง่านดั่งภูเขาที่บรรจงสลักเสลาจากวัสดุเดียวคือ ไม้ ตั้งแต่ปลายฐานจนถึงปลายฟ้า ยิ่งใหญ่ดุจภูผาไม้เช่นนี้ใครจะเชื่อว่า ช่างฝีมือไทยไม่ใช้ตะปูตอกสักดอกเดียว”
นอกจากนั้น พิพิธภัณฑ์ปราสาทสัจธรรม ยังมีประติมากรรมไม้แกะสลักที่วิจิตรพิสดารอยู่แทบทุกจุดของปราสาท เช่น ห้องโถงด้านทิศตะวันออก พ่อและแม่ (ความกตัญญูรู้คุณ) สื่อถึงประติมากรรมแกะสลักลอยตัวเป็นรูปพ่อแม่ ผู้ก่อกำเนิดให้ชีวิตด้วยความรัก ความเมตตา ห่วงใยต่อบุตรและธิดา ความรักเมตตาของพ่อแม่จึงยิ่งใหญ่กว่าท้องฟ้าและผืนมหาสมุทร
ส่วนห้องโถงด้านทิศตะวันตก ฟ้า ดิน (ธาตุ 4) ภาพจำหลักที่แสดงถึงเรื่องราวการก่อกำเนิดของโลกที่ประกอบขึ้นด้วยมหาภูตะรูป หรือธาตุทั้ง 4 เริ่มตั้งแต่ปฐมกาล “ฟ้า (จักรวาล)” สื่อถึงธาตุลมและธาตุไฟในจักรวาล และ “ดิน” สื่อถึงธาตุน้ำและธาตุดิน เป็นสถานที่ที่เป็นแหล่งก่อกำเนิดของทุกสรรพสิ่ง เรียกว่าสังขารโลก อันไม่เที่ยงเป็นทุกข์ ไม่มีตัวตนแน่นอน และยังเป็นสิ่งสมมติขึ้น
ห้องโถงด้านทิศเหนือ การพัฒนาสังคมและจิตวิญญาณสื่อถึงประติมากรรมและจำหลักความเชื่อของลัทธิเต๋า-ขงจื๊อ ที่แสดงถึงความมีคุณธรรมสูงส่งของพระโพธิสัตว์ในลัทธิพุทธมหายาน มนุษย์แม้ว่าจะมีชาติกำเนิดที่แตกต่างกัน แต่ถ้ามุ่งมั่นเป็นคนดีก็สามารถหลุดพ้นบ่วงกรรม โดยปลดปล่อยตัวจากสิ่งสมมติและกิเลส ตัณหา อุปทาน
ห้องโถงด้านทิศใต้ ดวงดาว-พระอาทิตย์-พระจันทร์ ภาพจำหลักแสดงถึงพระอาทิตย์ พระจันทร์ และประติมากรรมลอยตัวรูปเทพเจ้าประจำดาวนพเคราะห์ที่โคจรอยู่บนฟากฟ้า ดวงดาวเหล่านี้มีอิทธิพลต่อสิ่งแวดล้อมและวิถีชีวิต ส่งผลต่อสรรพสิ่ง ทำให้เกิดการวิวัฒนาการและพฤติกรรมต่างๆ บนโลก เกิดความแตกต่างระหว่างสัตว์โลกกับมนุษย์
โดย คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ นอกจากจะเป็นเจ้าของโครงการแล้ว ยังเป็นผู้ออกแบบ พิพิธภัณฑ์ที่เริ่มก่อตั้งเมื่อวันที่ 13 ส.ค.2524 ซึ่งมีวัตถุประสงค์ที่จะเชิดชูความสำคัญของศาสนาปรัชญาว่าเป็นสิ่งสำคัญค้ำจุนโลกในมิติด้านจิตวิญญาณและความศรัทธาอันแรงกล้าในงานศิลปะ ที่สื่อถึงจริยธรรม วัฒนธรรมอันดีงามของการสอนมนุษย์สร้างความดี
และแม้ในวันนี้ ปราสาทสัจธรรม ยังดำเนินการก่อสร้างได้เพียง 70% แต่ทายาทในตระกูลวิริยะพันธุ์ ก็ขอเป็นผู้สืบทอดเจตนารมณ์ในการสร้างประติมากรรมอันงดงามและประเมินค่ามิได้แห่งนี้ของ คุณเล็ก-คุณประไพ วิริยะพันธุ์ ให้เป็นสมบัติอันล้ำค่าของชาติต่อไป
