แก้ปัญหาที่ทำกินทับซ้อนอุทยานฯ ผาแต้ม มติเอกฉันท์ชาวบ้านทำกินก่อนประกาศเขต

อุบลราชธานี - คณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีที่ดินทับซ้อนเขตอุทยานแห่งชาติผาแต้ม อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี ลงมติเอกฉันท์ชาวบ้าน 3 หมู่บ้าน ทำกินก่อนประกาศเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ พร้อมนำหลักฐานและมติส่งให้จังหวัดมีคำสั่งต่อไป

จากกรณีชาวบ้านกุ่ม บ้านตามุย และบ้านท่าล้ง ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี ได้รวมตัวประท้วงกรณีมีชาวบ้านถูกเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติผาแต้ม แจ้งความดำเนินคดีฐานบุกรุกจำนวน 6 ราย พร้อมเรียกร้องให้จังหวัดตั้งคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2561 ซึ่งชาวบ้านทำกินมาก่อนประกาศเขตอุทยานแห่งชาติ หรือเป็นการบุกรุกตามที่เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติผาแต้มกล่าวอ้าง

ต่อมานายสฤษดิ์ วิฑูรย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี ได้แต่งตั้งคณะทำงานจากหน่วยงานต่างๆ เช่น ป่าไม้ ที่ดิน เจ้าหน้าที่แผนที่ทหาร และตัวแทนชาวบ้านเข้าพิสูจน์ข้อเท็จจริง โดยเดินสำรวจแนวเขต พร้อมจัดทำแผนที่ลงจุดพิกัดเพื่อใช้เป็นหลักฐานในการลงมติของคณะทำงาน และหลังการเดินสำรวจครอบคลุมทั้งพื้นที่ที่เป็นข้อพิพาท คณะทำงานได้ประชุมกัน โดยนายปรีดา ชนะพลชัย รักษาราชการแทนนายอำเภอโขงเจียม เป็นประธานการประชุมพิจารณาหลักฐานที่ได้ร่วมกันจัดทำมาทั้งหมด

จากการเดินสำรวจของเจ้าหน้าที่พบเสาหลักอุทยานแห่งชาติที่ได้ทำการกั้นแนวที่ดินทำกินของชาวบ้านกับเขตอุทยานปี 2534 ในเขตบ้านกุ่มจำนวน 15 ต้น และมีป้ายสังกะสีติดตามต้นไม้และสีที่แต้มไว้ตามก้อนหินและลานหิน เพื่อแสดงแนวเขตการครอบครองที่ทำกินของชาวบ้านกับแนวเขตอุทยานแห่งชาติ และที่บ้านตามุย จะมีการแบ่งเขตจากทางเดินและลานหินด้านล่างเป็นที่ทำกินของชาวบ้าน ส่วนบ้านท่าล้ง พบร่องรอยการทำกินของชาวบ้าน ด้วยหลักฐานที่ปรากฏทั้งหมด

คณะสำรวจมีความเห็นตรงกันว่า ชาวบ้านมีการทำกินมาก่อนประกาศเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ เพราะมีการแบ่งแนวเขตชัดเจนจากตีนเขาทางทิศเหนือขึ้นไปเป็นเขตอุทยาน และจากตีนเขาลงมาถึงแม่น้ำโขง เป็นที่ทำกินของชาวบ้าน แต่จากประกาศของกฤษฎีกาใช้แบ่งเขตในปี 2534 กลับมีการผนวกเอาพื้นที่ 3 หมู่บ้าน ทั้งที่อยู่อาศัยและที่ทำกินที่มีปัญหากับอุทยานแห่งชาติผาแต้มในขณะนี้เป็นเขตอุทยาน



จากการตรวจสอบยังพบว่า การลากเส้นแบ่งตามที่อุทยานแห่งชาติผาแต้มจัดทำในอดีตยังล้ำเข้าไปถึงร่องน้ำลึกในแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นที่ตั้งของเกาะดอนกุ่ม ของประเทศเพื่อนบ้านเข้าเป็นของอุทยานแห่งชาติผาแต้มด้วย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงข้อผิดพลาดในการจัดทำแนวเขตใช้ประกาศลงในกฤษฎีกาในครั้งนั้นด้วย

ภายหลังมีการแสดงหลักฐานที่คณะกรรมการได้สำรวจ คณะกรรมการที่มีเจ้าหน้าที่ฝ่ายต่างๆ เช่น ป่าไม้ ที่ดิน เจ้าหน้าที่แผนที่ทหาร รวมทั้งตัวแทนชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบ มีมติเป็นเอกฉันท์ 19 เสียง งดออกเสียง 1 เสียง คือนายนครินทร์ สุทัตโต หัวหน้าอุทยานแห่งชาติผาแต้ม เนื่องจากมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้โดยตรง ซึ่งคณะกรรมการมีความเห็นว่ามีร่องรอยการอยู่อาศัยและทำกินของชาวบ้านก่อนจะประกาศเป็นเขตอุทยานปี 2534 และจะได้ส่งมติของคณะทำงานรวมทั้งหลักฐานให้จังหวัดดำเนินการ

นายปรีดา ชนะพลชัย รักษาราชการแทนนายอำเภอโขงเจียม กล่าวว่า หลังการลงพื้นที่สำรวจของคณะกรรมการกรณีอุทยานแห่งชาติผาแต้มพิพาทกับชาวบ้านเรื่องของที่ดินทำกิน ก็พบหลักฐานร่องรอยการทำกินที่เชื่อว่าราษฎรทำกินมาก่อนจะมีการประกาศเป็นเขตอุทยาน จึงยึดเอาแนวเขตที่คณะทำงานเดินสำรวจ เสนอผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อให้คณะทำงานในระดับจังหวัดได้ตรวจดูว่าจะสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างไรต่อไป

ขณะนายธีระเกียรติ แก้วใส ผู้ใหญ่บ้านท่าล้ง ซึ่งมีลูกบ้านถูกแจ้งความดำเนินคดีฐานบุกรุกที่อุทยานแห่งชาติผาแต้ม กล่าวว่า จะนำเอาหลักฐานของคณะทำงานที่มาสำรวจและได้ชี้ว่าชาวบ้านได้เข้าทำกินก่อนการประกาศเป็นเขตอุทยานมอบแก่พนักงานสอบสวน สภ.โขงเจียม เพื่อใช้ประกอบในสำนวนการสอบสวน และเป็นช่องทางใช้ช่วยเหลือชาวบ้านที่ถูกแจ้งความดำเนินคดีอยู่ในขณะนี้ด้วย