จีนเดินหน้าเปิดร่องน้ำล้านช้าง-เลื่อนทำอีไอเอไทย กระทบเรือน้ำโขงสามเหลี่ยมทองคำ-หลวงพระบาง

เชียงราย - ทางการจีนเดินหน้าเต็มตัว..ลดระบายน้ำเขื่อนจิ่งหง-ลุยปรับปรุงร่องน้ำล้านช้าง ในเขตเชียงรุ่ง ตั้งแต่กาหลันป้า ยันท่าเรือกวนเหล่ย แต่เลื่อนเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นในไทยไม่มีกำหนด กระทบเรือสินค้า-ท่องเที่ยวสามเหลี่ยมทองคำ-หลวงพระบาง

รายงานข่าวแจ้งว่า บริษัททีมคอนซัลติ้ง เอนจิเนียริ่ง แอนด์ แมเนจเมนท์ จำกัด ซึ่งเป็นตัวแทนของบริษัท cccc second harbor consultants จำกัด ที่เคยเตรียมจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นของประชาชนในโครงการปรับปรุงร่องน้ำทางเดินเรือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง พื้นที่ อ.เชียงแสน อ.เชียงของ และ อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย ระหว่างวันที่ 12-18 ธ.ค.นี้นั้น ล่าสุดบริษัทได้มีการแจ้งเลื่อนการประชุมไปอย่างไม่มีกำหนด

หลังจากช่วยปลายปี 2560 ที่ผ่านมาเคยมีการจัดเวทีเพื่อแจ้งขอบเขตและแนวทางการศึกษาโครงการนี้ตามพื้นที่ต่างๆ ที่บริษัท cccc second harbor consultants จำกัด ส่งเรือสำรวจแม่น้ำโขงจำนวน 15 จุด ระยะทาง 96 กิโลเมตร ตั้งแต่สามเหลี่ยมทองคำ อ.เชียงแสน จนถึงแก่งผาได อ.เวียงแก่น สุดชายแดนไทยมาแล้ว

ทั้งนี้ ในช่วงที่มีการเลื่อนการจัดประชุมรับฟังความคิดเห็นประชาชนไทยริมฝั่งน้ำโขงดังกล่าว ทางการจีนได้โหมดำเนินการปรับปรุงร่องแม่น้ำโขง หรือแม่น้ำล้านช้าง ระหว่างเมืองกาหลันป้า-ท่าเรือกวนเหล่ย เมืองท่าหน้าด่านของจีน ในเขตปกครองตนเองสิบสองปันนาอย่างเต็มที่ ทำให้มีการกักเก็บน้ำที่เขื่อนจิ่งหง โดยมีการระบายน้ำเพียง 800-1,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที จากเดิมที่เคยระบายน้ำประมาณ 1,500 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที

ดังนั้น จึงทำให้ช่วงต้นเดือน ธ.ค. 2561 นี้ ระดับน้ำโขงใต้เขื่อนจิ่งหงลงมาได้ลดลงค่อนข้างมาก จนปรากฏหาดทรายและโขดหินโผล่ให้เห็นตลอดลำน้ำ และทำให้เรือสินค้าขนาดใหญ่ที่บรรทุกสินค้าตั้งแต่ 300-500 ตันไม่สามารถเดินเรือได้ มีเพียงเรือขนส่งสินค้าขนาดเล็กเท่านั้นที่ยังคงแล่นอยู่

และยังส่งผลกระทบถึงเรือสินค้า-เรือท่องเที่ยวที่แล่นจากท่าเรือ อ.เชียงของ จ.เชียงราย-หลวงพระบาง สปป.ลาว โดยถ้วนหน้าด้วย

ขณะที่บริเวณเมืองกาหลันป้านั้น นอกจากจะมีการปรับปรุงร่องน้ำโขงแล้ว ยังมีโครงการก่อสร้างต่างๆ รองรับการค้าไทย-จีน-พม่า-สปป.ลาว เกิดขึ้นจำนวนมาก เช่น ท่าเรือ ศูนย์ขนส่งสินค้าทางน้ำ สะพานข้ามแม่น้ำโขงแห่งใหม่ สะพานรถไฟ สถานีรถไฟ ฯลฯ

น.ส.ผกายมาศ เวียร์ร่า รองประธานหอการค้าจังหวัดเชียงราย และนักธุรกิจลุ่มแม่น้ำโขง เปิดเผยว่า การปรับปรุงร่องแม่น้ำโขงในเขต สป.จีน ไม่มีผลกระทบต่อการเดินเรือสินค้าจาก อ.เชียงแสนขึ้นไปจีน แต่การลดการระบายน้ำจากเขื่อนจิ่งหงเพื่อเอื้อต่อการปรับปรุงร่องน้ำ ทำให้การเดินเรือยากลำบากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ล่าสุดตนก็ให้เรือท่องเที่ยวของไทยชื่อ "กาสะลองคำ 2" ออกเดินทางรับนักท่องเที่ยวจากเมืองกวนเหล่ยมายังสามเหลี่ยมทองคำ อ.เชียงแสน และให้เรือกาสะลอง 1 เดินทางไปยังเมืองกวนเหล่ยในวันที่ 9 ธ.ค. และกลับประเทศไทยวันที่ 12 ธ.ค.นี้ได้

สำหรับโครงการปรับปรุงร่องแม่น้ำโขงดังกล่าวเป็นผลมาจากความร่วมมือโครงการเดินเรือพาณิชย์ลุ่มแม่น้ำโขงตอนบน 4 ชาติ ไทย สปป.ลาว พม่า และจีน ที่มีมาตั้งแต่ปี 2543 โดยทางการจีนได้อาศัยข้อตกลงดังกล่าวประสานงานกับประเทศสมาชิกผ่านคณะกรรมการร่วมเพื่อประสานการดำเนินการตามความตกลงว่าด้วยการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง (The joint Committee on Coordination of Commercial Navigation on the Lancang-Mekong River among China,Laos Myanmar and Thailand หรือ JCCCN) ลงทุนปรับปรุงร่องแม่น้ำโขงตั้งแต่มณฑลยูนนาน-แขวงหลวงพระบาง ระยะทาง 809 กิโลเมตร

โดยที่ผ่านมาทางการจีนได้ดำเนินการปรับปรุงร่องน้ำโขงระยะที่ 1 ระเบิดเกาะแก่งไปแล้ว 11 แห่ง สามารถทำให้เรือระวางบรรทุกไม่น้อยกว่า 100 ตัน แล่นได้ 95% ในรอบปี, ระยะที่ 2 มีแผนจะระเบิดและขุดลอกสันดอน 51 แห่ง เพื่อให้สามารถเดินเรือระวางบรรทุกอย่างต่ำ 300 ตัน โดยหนึ่งในเป้าหมายคือเป็นเกาะแก่งที่ติด อ.เชียงแสน อ.เชียงของ และ อ.เวียงแก่น ซึ่งมีเกาะแก่งใหญ่ๆ อย่างน้อย 9 แห่งและปลีกย่อยอีกจำนวนมาก (เบื้องต้นมีจำนวน 15 แห่ง และมีรายงานว่าจะมีการปรับปรุงจำนวน 13 แห่ง) ส่วนระยะที่ 3 จะทำให้เรือระวางบรรทุกอย่างต่ำ 500 ตัน แล่นในแม่น้ำโขงเกือบตลอดทั้งปีอีกด้วย

แต่โครงการนี้ก็ถูกเครือข่ายนักอนุรักษ์ในประเทศไทยคัดค้านและต่อต้านอย่างต่อเนื่อง กระทั่งคณะรัฐมนตรีของไทยมีมติวันที่ 17 ธ.ค. 59 ให้ฝ่ายไทยเข้าร่วมโครงการสำรวจ แต่ต้องไม่ให้กระทบต่อแนวร่องน้ำระหว่างประเทศ จากนั้นให้นำผลศึกษาเสนอต่อคณะรัฐมนตรีพิจารณา หากจะดำเนินการใดๆ จะต้องพิจารณาร่วมกันทั้ง 4 ประเทศครอบคลุมด้านวิศวกรม ผลกระทบสิ่งแวดล้อมหรืออีไอเอ ผลกระทบทางสังคมหรือเอสไอเอก่อน ทำให้ทางการจีนได้จัดประชุมรับฟังความคิดเห็นดังกล่าว ซึ่งแม้ว่าจะมีการเลื่อนกำหนดการรับฟังความคิดเห็นอย่างไม่มีกำหนด แต่คาดกันว่าจะมีการจัดประชุมอีกครั้งแน่นอน