พะเยา - เชื่อคนรุ่นใหม่หลายคนไม่รู้ พระวัดดังพะเยาร่วมกับศรัทธาชาวบ้านในชุมชนทำพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน โชว์วิถีชาวนาโบราณ ใช้คน-วัว/ควาย-ไถ คราด เกี่ยว-ครกมองตำข้าว ขณะที่ยุคนี้เห็นแค่รถไถ-รถเกี่ยวข้าว กับโรงสี
พระวิมลญาณมุนี (ครูบาบุญชื่น) รองเจ้าคณะจังหวัดพะเยา เจ้าอาวาสวัดลี อ.เมืองพะเยา กล่าวว่า ขณะนี้ทางวัด และคณะศรัทธา ได้ร่วมกันสร้างพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านขึ้นมา เพื่อให้เป็นสถานที่ได้เรียนรู้ศึกษาถึงการทำนาแบบดั้งเดิมที่ทำกันมาแต่โบราณกาล
ซึ่งการทำนาสมัยโบราณจะใช้คน วัว-ควายไถนา ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้เครื่องจักรกลแทน รวมถึงการเก็บเกี่ยวข้าว แต่เดิมจะใช้คนเก็บเกี่ยว แต่ยุคนี้ก็ใช้รถเกี่ยวข้าวแทน ขณะที่การปลูก เดิมทีก็ใช้คนปลูก ก็มีรถปลูกข้าวมาแทน ทำให้รูปแบบการทำนาที่มีมาแต่โบราณกาลได้เปลี่ยนไป
โดยทางวัดฯ และศรัทธาในชุมชนได้สร้างแบบจำลองเครื่องไม้เครื่องมือที่ใช้ในการทำนาไว้ให้ชม รวมทั้งวิธีการทำนาของชาวบ้านว่ามีเครื่องมืออะไร และทำกันอย่างไร จนเป็นข้าวให้เราได้รับประทานกันถึงทุกวันนี้
นายห่วง เสมอเชื้อ ชาวบ้านชุมชนวัดลี ที่ร่วมกันสร้างพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดลี กล่าวว่า ท่านเจ้าคุณพระวิมลญาณมุณีได้ปรารภกับคณะศรัทธา-ลูกศิษย์ว่า ควรจะสร้างพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเกี่ยวกับการทำนาขึ้นมา เพื่อเป็นสถานที่ท่องเที่ยว ชมวิถีชีวิตการทำนาแบบพื้นบ้านของชาวบ้านนา จึงได้ร่วมใจกันสร้างพิพิธภัณฑ์นี้ขึ้นมา โดยมีไถ คราด วัว ควาย เกวียน ไม้นวดข้าว ครกมอง และอุปกรณ์การทำนาแบบโบราณครบทุกอย่าง
เพื่อให้เป็นสถานที่ให้ผู้คนทั่วไป ตลอดจนนักเรียน นิสิต และนักศึกษา ได้มาศึกษาว่า การทำนาแบบพื้นบ้านของชาวเหนือแต่โบราณกาลทำกันแบบไหน-อย่างไร ซึ่งไม่เหมือนกับปัจจุบันที่มีการใช้อุปกรณ์เครื่องจักรกลเข้ามาทำนาแทน รวมทั้งแต่เดิมคนโบราณใช้ครกมองตำข้าวเปลือก แปรรูปเป็นข้าวสาร แต่ปัจจุบันใช้เครื่องจักร หรือโรงสีแทน เป็นต้น
