นักวิจัย ม.ขอนแก่นสร้างชื่อประดิษฐ์ชุดตรวจพยาธิใบไม้ตับแบบพกพาครั้งแรกของโลก

ศูนย์ข่าวขอนแก่น - ม.ขอนแก่นเจ๋ง ประดิษฐ์ชุดตรวจหาพยาธิใบไม้ในตับแบบพกพาได้แล้ว เผยอยู่ระหว่างผลิตลอตแรก 100,000 ชิ้น แจกจ่ายให้ อสม.ทั่วอีสานประมาณ พ.ค.นี้ มุ่งตรวจพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เผยจังหวัดกาฬสินธุ์และนครพนม พบผู้ป่วยเพิ่มขึ้นทุกปี สั่งห้ามกินปลาดิบเด็ดขาด โดยเฉพาะกลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไป

วันนี้ (27 ม.ค. 60) ที่ลานแสดงนิทรรศการปลาแซบหลาย ปลอดภัยอีหลีเด้อ ภายในงานวันเกษตรแห่งชาติภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มหาวิทยาลัยขอนแก่น รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว หัวหน้าโครงการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน้ำดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พร้อมด้วย ศ.ดร.พวงรัตน์ ยงวณิชย์ เลขาธิการมูลนิธิมะเร็งท่อน้ำดี ได้จัดงานเสวนา “นวัตรกรรม อาหารปลอดภัย ปลาปลอดพยาธิ” เพื่อเน้นย้ำการบริโภคที่ปลอดภัยให้คนอีสานที่เสี่ยงป่วยด้วยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี พร้อมเปิดตัวชุดทดสอบตรวจหาพยาธิใบไม้ตับ สามารถพกพาได้มีความสะดวกขึ้น สามารถตรวจสอบได้ทันที ซึ่งเป็นการคิดค้นของทีมนักวิจัยมหาวิทยาลัยขอนแก่น ครั้งแรกของโลก

รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว หัวหน้าโครงการแก้ไขโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี กล่าวว่า แม้การรณรงค์โครงการดังกล่าวจะดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องนานกว่า 3 ปี แต่ยังพบผู้ป่วยอยู่ในเกณฑ์สูงขึ้นทุกปีเช่นกัน เนื่องจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีนั้นเป็นโรคที่ต้องตรวจจึงจะสามารถค้นพบ และกลุ่มอายุที่ป่วยโรคดังกล่าวคือ 40 ปีขึ้นไปและพบมากในกลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไป ขณะที่การลงพื้นที่ตรวจคัดกรองหาผู้ป่วยปีที่ผ่านมาพบว่า จ.กาฬสินธุ์ และนครพนม พบผู้ป่วยสูงสุด มีสาเหตุจากการรับประทานปลาดิบหรือปลาสุกๆดิบ

“พฤติกรรมคนอีสานิยมบริโภคอาหารสุกๆดิบๆ เช่น คนในชนบท ออกไปหาปลาแล้วก็สับและทำอาหารขึ้นมารับประทานทันที เชื่อว่าบีบมะนาวลงไปปลาจะสุก แต่พยาธิใบไม้ตับนั้นไม่ตาย โดยเฉพาะกลุ่มปลาเกล็ดขาวอย่างปลาตะเพียน ปลาสร้อย พบมากในลุ่มน้ำภาคอีสาน ทำให้แผนรณรงค์และการให้ข้อมูลต้องเข้มข้นขึ้น ขณะเดียวกันทีมนักวิจัยเอง ได้คิดค้นอุปกรณ์สำหรับการตรวจคัดกรองที่สะดวก รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ ด้วยชุดตรวจหาผู้ป่วยพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ที่พกพาได้ คล้ายกับชุดตรวจสอบการตั้งครรภ์ เป็นอีกหนึ่งความสำเร็จของทีมนักวิจัยไทย ขณะนี้ยื่นขอจดสิทธิบัตรแล้ว” รศ.นพ.ณรงค์กล่าว และว่า ขณะนี้ชุดตรวจหาพยาธิใบไม้ตับด้วยปัสสาวะอยู่ในขั้นตอนผลิตชุดแรก 100,000 ชิ้น คาดว่าจะสามารถนำมาใช้งานได้ในเดือน พ.ค.นี้ เน้นรูปแบบง่ายต่อการพกพา ตรวจสอบได้ด้วยตนเอง และหาซื้อได้ในราคาชุดละ 150-200 บาท โดยผู้ทดสอบเมื่อนำปัสสาวะใส่ลงไปในตลับทดสอบแล้วนั้น การทดสอบจะบอกค่าปฏิกิริยา คือ 1 ขีดไม่พบพยาธิใบไม้ตับ แต่ถ้าขึ้น 2 ขีดจัดอยู่ในกลุ่มที่ต้องเข้ารับการตรวจสอบเบื้องต้น เพื่อประเมินสถานการณ์และเข้ารับการรักษาให้ทันท่วงที

อย่างไรก็ดี ชุดตรวจหาพยาธิใบไม้ตับด้วยปัสสาวะชุดแรกนี้จะถูกส่งมอบให้กับกระทรวงสาธารณสุข สำหรับการแจกจ่ายให้กับ อสม.เพื่อทำการตรวจคัดกรองผู้ป่วยในกลุ่มจังหวัดภาคอีสานเป็นอันดับแรก