เลย - วิถีชีวิตคนริมโขงหน้าน้ำหลากที่ อ.เชียงคาน ชาวบ้านออกเรือฝ่าสายน้ำที่ไหลเชี่ยว ดักเก็บเศษไม้ ท่อนซุงที่ลอยมาจากทางเหนือ วันไหนโชคดีเจอท่อนไม้สัก ไม้มะค่า หรือไม้เนื้อแข็งก็ขายได้ราคางาม แต่ต้องเสี่ยงเอาชีวิตเข้าแลก!
ในห้วงที่แม่น้ำโขงเพิ่มระดับเกือบปริ่มตลิ่ง หลายคนที่มีโอกาสไปเยือนชายโขง อ.เชียงคาน จ.เลย คงจะได้เห็นภาพที่หวาดเสียว... เมื่อเรือเล็กลำหนึ่งลอยอยู่กลางแม่น้ำโขง คนที่นั่งอยู่เรือพยายามพาเรือแล่นฝ่าดงเศษไม้ และเศษขยะจำนวนมาก เพื่อเข้าไปเก็บท่อนไม้ที่ลอยปนมากับเศษขยะ ไม้ที่เก็บได้จะถูกนำมารวมกันไว้บนเรือ เมื่อได้ปริมาณมากพอคนขับเรือก็จะพาเรือมาจอดริมตลิ่งและขนไม้ลงกองไว้
นางหนาน เรือนคำ ชาวบ้านเชียงคาน อ.เชียงคาน จ.เลย เล่าว่า ตนพร้อมกับคนในครอบครัวมีอาชีพหาปลาในแม่น้ำโขง แต่ในช่วงนี้แม่น้ำโขงที่ไหลผ่านจังหวัดเลยมีปริมาณที่เพิ่มขึ้น เหลือไม่เท่าไหร่ก็จะล้นตลิ่ง ซึ่งจะมีเศษไม้ที่ไหลมาจากทางภาคเหนือ หรือจากประเทศจีน-ลาว ไหลมากับพวกเศษขยะจำนวนมาก พวกตนจึงช่วยกันขับเรือออกไปเก็บเศษไม้ ท่อนไม้เหล่านี้ขึ้นมารวมกันให้ได้มากๆ แล้วนำไปขาย
“เศษไม้ที่ไหลลอยมาจะเป็นไม้ที่ใช้ก่อสร้างบ้านหรือสร้างเรือนพัก ร้านอาหารที่อยู่ติดกับตลิ่งแม่น้ำโขง ถูกน้ำเซาะหรือลมพัดตกลงในลำน้ำแล้วลอยมาตามกระแสน้ำ มีขนาดต่างๆ ทั้งไม้ซุง ไม้ท่อน ไม่ว่าจะเป็นไม้สัก ไม้มะค่า หรือไม้เนื้อแข็ง” นางหนานเล่า
นางหนานยอมรับว่าการออกไปดักเก็บเศษไม้ที่ลอยมาตามลำน้ำโขงที่เชี่ยวกรากนี้ถือว่าอันตราย เสี่ยงตายพอสมควร แต่จะทำได้เฉพาะช่วงฤดูน้ำหลากจริงๆ หลังจากนี้ไม่มีน้ำไหลมามากๆ แล้ว ก็ไม่มีไม้ให้เก็บให้หาเอาไปขาย พวกตนก็กลับมาใช้ชีวิตปกติเป็นชาวประมงหาปลาเช่นเดิม
สำหรับรายได้จากการเก็บท่อนไม้ เศษไม้นั้น แต่ละวันไม่แน่นอนแล้วแต่จะเก็บได้มากได้น้อย เมื่อนำมาเก็บไว้ที่ตลิ่งจะมีคนในเชียงคาน หรือคนที่ทราบข่าวมาซื้อ ได้เงินวันละ 500-700 บาท โดยจะขายไม้เป็นท่อนๆ แล้วแต่ราคา หากโชคดีวันไหนไปเจอไม้สวยไม้เป็นท่อนใหญ่เนื้อดีก็จะมีรายได้สูงถึงวันละไม่ต่ำกว่า 1,000 บาท
“แต่ก็เสี่ยงมาก ต้องใช้ความชำนาญ หากผิดพลาดก็อาจจะถึงกับเสียชีวิต เพราะกระแสน้ำไหลเชี่ยวมาก พลาดท่าตกลงไปในช่วงที่เก็บไม้ก็เป็นอันตรายแก่ชีวิต ต้องระมัดระวังให้มากที่สุด” นางหนานกล่าว
ด้านนายบรรพต ยาฟอง นายอำเภอเชียงคาน กล่าวว่า อาชีพนี้มีให้เห็นไม่เยอะ ในปัจจุบันจะเห็นได้ที่อำเภอเชียงคานในช่วงฤดูน้ำหลาก ไม้ที่ได้จากลำน้ำโขงถือว่าเป็นไม้ที่ถูกกฎหมาย สามารถนำไปใช้หรือนำไปจำหน่ายได้ หากสนใจหรือต้องการมาศึกษามาชมก็จะเห็นในช่วงฤดูฝนที่น้ำโขงขึ้นสูงเท่านั้น
“ภาพวิถีชีวิตอย่างนี้จะมีให้เห็นมากๆ บริเวณช่วงดอนไข่ ภูหงษ์ ซึ่งจะมีการรวมตัว ของเรือที่ไปหาไม้ในน้ำโขงถือว่าเป็น Unseen อีกรูปแบบหนึ่ง แต่เป็นอาชีพที่เสี่ยง มากพอสมควร” นายอำเภอเชียงคานบอก
