พะเยา - ตามส่อง “ชุมชนบ้านร่องไฮ” แหล่งผลิตมีดทำมือ OTOP แถวหน้าเมืองกว๊านพะเยา ที่ทำกันทั้งหมู่บ้านกว่า 200 หลังคาเรือนมานานนับร้อยปี ถ่ายทอดฝีมือกันแบบรุ่นต่อรุ่น ส่งขายทั่วประเทศ บอกสล่าทุกคนตอกโค๊ดการันตีคุณภาพมีดทุกเล่ม ไม่ดีเปลี่ยนได้
วันนี้(10 มิ.ย.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในทำเนียบสินค้า OTOP แถวหน้าของจังหวัดพะเยา ตลอดหลายปีที่ผ่านมานั้น ปฏิเสธกันไม่ได้ว่า “มีดบ้านร่องไฮ” เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ทำมือแถวหน้าที่สร้างชื่อ สร้างรายได้ให้กับชุมชน และจังหวัดมาอย่างต่อเนื่อง
ซึ่งผู้คนในบ้านร่องไฮ ต.แม่ใส อ.เมืองพะเยา ที่มีกว่า 200 ครัวเรือน เป็นเพียงหมู่บ้านเดียวของจังหวัดพะเยา ที่ยึดอาชีพ “ตีมีด” กันมาอย่างยาวนานนับร้อยปี มีการสืบทอดฝีมือตีมีดกันแบบรุ่นต่อรุ่น และทุกวันนี้ คนบ้านร่องไฮ ก็ยังคงผลิตมีด ที่จำเป็นต้องใช้กันทุกครัวเรือน ส่งขายทั่วประเทศ มีลูกค้าสั่งทำ-มาซื้อถึงที่ตลอดทั้งปี
นายสมบูรณ์ กันทะวัง อายุ 65 ปี อยู่บ้านเลขที่ 92/2 หมู่ 1บ้านร่องไฮ ต.แม่ใส อ.เมืองพะเยา หรือสล่าบุญ หนึ่งในสล่าตีมีดบ้านร่องไฮ กล่าวว่า คนชุมชนบ้านร่องไฮ มีอาชีพรับจ้างตีมีดมานานกว่าร้อยปีแล้วตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย สืบทอดกันมาถึงรุ่นพ่อ จนถึงรุ่นตน นับเป็นรุ่นที่ 3 และกำลังถ่ายทอดวิชาให้กับลูกชายเป็นรุ่นที่ 4
สล่าบุญ บอกว่า บ้านร่องไฮ เป็นเพียงหมู่บ้านเดียวของพะเยา ที่คนในชุมชนแต่ละครอบครัว ยังทำอาชีพรับตีมีด หรือรับจ้างตีมีดกันทั้งหมู่บ้าน จนเป็นที่รู้จักไปทั่วทั้งใน และต่างจังหวัด ที่สำคัญมีดที่สล่าบ้านร่องไฮ แต่ละคนทำนั้น จะมีรูปแบบกันการตีมีดคนละแบบ ซึ่งมีไม่ตำกว่า 10 รูปแบบ และมีสัญลักษณ์กันคนละอย่าง ซึ่งทั้งหมดบ่งบอกถึงคุณภาพที่ผลิต เพราะใช้เหล็กอย่างดี เช่น เหล็กแหนบ หรือเหล็กที่แข็ง ใช้ทำมีด รวมทั้งใช้แรงคนทำด้วยมือล้วนๆ
สำหรับขั้นตอนการทำมีด ขั้นแรกเตรียมหาเหล็ก โดยส่วนมากจะใช้เหล็กแหนบรถยนต์
หลังจากนั้นก็นำไปเข้าเตาเผาให้ร้อน แล้วผ่าครึ่งก่อนตีเป็นมีด โดยออกแบบ มีด ว่าจะตีรูปแบบไหน เมื่อตีเสร็จก็จะทำการตบแต่ง ตอกโค๊ดของสล่า หรือช่างตีมีดไว้เป็นสัญลักษณ์ ก่อนจะนำไปใส่ด้าม ส่งให้ลูกค้าออกจำหน่ายตามท้องตลอด และร้านค้าโอทอป ทั่วไปทั้งใน และต่างจังหวัดทั่วประเทศ
สล่าบุญ บอกว่า ตัวเขาใช้โลโก้ชื่อตัวเองคือ สล่าบุญ 92 ตีตอกติดมีดที่ทำทุกเล่ม เพื่อรับประกันคุณภาพ ซึ่งหากไม่ดีก็สามารถเปลี่ยนได้
โดยมีดที่ทำแล้วจะมีราคาตั้งแต่ 100 บาท จนถึงหลายร้อยบาท หากสั่งทำพิเศษ เช่น มีดดาบ ราคาจะแพงหลักพันบาทขึ้นไป การทำมีดแต่ละหลังคาเรือนในชุมชนบ้านร่องไฮนั้น จะตีมีดได้วันละประมาณ 10-20 เล่ม หรือมากกว่า เมื่อทำเสร็จแล้วจะมีพ่อค้าแม่ค้ามารับซื้อเอาไปขายอีกทอดหนึ่ง
