สุโขทัย - ประธานวัฒนธรรมเมืองเก่า กรุงสุโขทัย เปิดเซฟโชว์ “สังคโลกลายกระทง” เก่าแก่อายุกว่า 500 ปี มีคนขอซื้อเป็นล้านแต่ไม่ขาย ยันเป็นหลักฐานชี้ชัดลอยกระทงมีมาตั้งแต่ “ยุคสุโขทัย” สวนคำกล่าวอ้างนักวิชาการบางคน
นางบังเอิญ ทุยจันทร์ อายุ 67 ปี ประธานวัฒนธรรมตำบลเมืองเก่า บ้านเลขที่ 712/3 หมู่ 3 ชุมชนรามเล็ก ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย เปิดตู้เซฟธนาคาร นำชามสังคโลก “ลายกระทง” อายุเก่าแก่กว่า 500 ปี มาให้ผู้สื่อข่าวดูเป็นหลักฐานเพื่อยืนยันว่า ประเพณีลอยกระทงสุโขทัย มีมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว ไม่ใช่เพิ่งเกิดขึ้นตามที่นักวิชาการบางกลุ่มกล่าวอ้าง
โดยชามสังคโลกลายกระทง มีขนาดกว้าง 25.5 เซนติเมตร สูง 9 เซนติเมตร สภาพเก่าแก่แตกลายงา ตรงกลางชามมีลวดลายกระทงลอยบนน้ำ ลักษณะกระทงงานจีบใบตอง เสียบประดับด้วยงานร้อยดอกไม้ หรือกระแตไต่ไม้ พร้อมด้วยธูปเทียน ส่วนด้านข้างวาดลวดลายพันธุ์พฤกษาบนคลื่นน้ำ เขียนลายด้วยสีน้ำตาลดำ เคลือบสีเขียวอมน้ำตาลอย่างสวยงาม
นางบังเอิญ เปิดเผยว่า ชามสังคโลกลายกระทงนี้ได้มาจากนักขุดค้นเมื่อ 26 ปีที่แล้ว มีเพียงใบเดียว และมีนักสะสมมาขอซื้อต่อในราคา 1 ล้านบาท แต่ไม่ขาย เพราะต้องการเก็บรักษาไว้ให้อยู่คู่ท้องถิ่นสุโขทัยตลอดไป ปัจจุบัน จึงฝากเก็บไว้ในตู้เซฟธนาคารแห่งหนึ่งในสุโขทัย เพื่อความปลอดภัย และทุกครั้งที่นำออกมาโชว์ก็ต้องมีคณะกรรมการอนุญาตด้วย
“ทั้งชีวิตของตนมีเครื่องสังคโลกผ่านมือจำนวนมาก จนสามารถจดจำได้ว่า ลวดลายที่เขียนลงบนชามนั้นเป็นฝีมือของช่างที่อยู่กลุ่มเตาป่ายาง เกาะน้อย หรือกลุ่มเตาแม่โจน และน้ำเคลือบสูตรต่างๆ เช่น เคลือบเขียวเนื้อแห้งยุคบุกเบิกเตาเกาะน้อยนั้น ก็จะมีอายุถึงพุทธศตวรรษที่ 15 ส่วนเคลือบสีฟ้าใส และสีขาวเงา จะอยู่ในช่วงปลายๆ หรือพุทธศตวรรษที่ 21”
ประธานวัฒนธรรมตำบลเมืองเก่า กล่าวอีกว่า สำหรับชามสังคโลกลายลอยกระทงใบนี้ เป็นลวดลายแปลก หาได้ยาก อาจมีการสั่งทำขึ้นพิเศษ รวมทั้งยังเป็นหลักฐานสำคัญต่อประเพณีลอยกระทงด้วย จึงต้องเก็บรักษาไว้อย่างดี นอกจากนี้ ยังมีชามลวดลายพิเศษควรค่าศึกษา เช่น ชามลายเนื้อผ้าจากเทคนิคขูดขีด และลายพระราม-ทศกัณฐ์ ที่อาจเป็นวรรณกรรมฮิตสมัยนั้น
“ตนเก็บสะสมของดีประจำเมืองมากว่าครึ่งชีวิตจนแก่แล้ว อยากจะส่งต่อข้อมูลไว้ให้เป็นหลักเป็นแกนเพื่อท้องถิ่น และลูกหลานจะได้รู้ อย่ามัวเถียงกันว่ามีหรือไม่มีลอยกระทง ขอให้ลงมือทำวิจัยกันเสียทีจะมีประโยชน์กว่า”
