ลำปาง - ชาวบ้านป่าชุมชนบ้านท่าสี อำเภอแม่เมาะ ร่ำลือถึงความศักดิ์สิทธิ์ของบ่อน้ำใกล้หน้าผาดอยผาก้าน “บ่อน้ำทิพย์จำยาแก้” เชื่อว่าดื่มแล้วรักษาโรคได้ โดยเฉพาะคนที่ถูกมนต์ดำ หรือคุณไสยดื่มแล้วหายขาด
ที่ป่าชุมชนบ้านท่าสี ม.3 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง นายศุกร์ ไทยธนสุกานต์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง แจ้งว่า ในป่าชุมชนใกล้กับหน้าผาดอยผาก้าน ซึ่งเป็นหน้าผาที่สูงชัน มี “บ่อน้ำทิพย์ จำยาแก้” ซึ่งชาวบ้านเชื่อว่าเป็นบ่อน้ำที่ศักดิ์สิทธิ์ และเชื่อต่อกันมาว่า หากใครได้ดื่มน้ำจากบ่อแห่งนี้เข้าไปจะสามารถรักษาโรคให้หายขาด
เช่น ไข้มาลาเรีย ไข้ป่า และไข้รากสาด และยังเป็นบ่อน้ำทิพย์ที่สามารถแก้ในเรื่องลี้ลับเช่น คุณไสย มนต์ดำ หรือทางไสยศาสตร์ได้ทำให้ชาวบ้านได้ตั้งศาลขึ้นบริเวณบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ ซึ่งอยู่ในเขตของป่าชุมชน พร้อมนำตุ๊กตารูปฤาษีมาวางไว้ พร้อมกับเครื่องบูชาเพื่อเป็นที่สักการะให้ชาวบ้านได้กราบไหว้ โดยชาวบ้านระบุว่า บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้จะมีเจ้าปู่ฤาษีปกปักรักษาทั้งผืนป่า และบริเวณบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ไว้
นายศุกร์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ซึ่งเป็นคนในพื้นที่ ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ กล่าวว่า ในอดีตนั้นพื้นที่แห่งนี้ยังไม่ได้รับการพัฒนา มีแต่ป่าหญ้าปกคลุม กระทั่งมีคนเดินป่าเข้ามาถึงบริเวณที่ตั้งของบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ ก็ได้ใช้มีดฟันกิ่งต้นไม้ และใบหญ้าเพื่อใช้เป็นเส้นทางเดิน
แต่ทว่าเมื่อกลับไปบ้านปรากฏว่า ต้องป่วยไข้ รักษาก็ไม่หาย จนกระทั่งมีเจ้าป่าเจ้าเขามาเข้าฝันระบุว่า ได้ไปลบหลู่ด้วยการฟันต้นไม้บริเวณที่ตั้งบ่อน้ำทิพย์ ให้ไปขอขมา หลังตื่นขึ้นมาก็ได้ไปขอมา และมาตักน้ำในบ่อดังกล่าวกินหลังจากนั้นปรากฏว่า หายเป็นปกติ ทำให้ชาวบ้านที่ทราบข่าวต่างเข้ามาดู และหลายคนก็มีความเชื่อในเรื่องดังกล่าว หากมีใครป่วยก็จะมาตักน้ำในบ่อแห่งนี้กิน โดยเฉพาะผู้ที่ถูกของจากคุณไสย มนต์ดำ หรือทางไสยศาสตร์ ก็จะหาย นับเป็นเรื่องที่แปลก ทำให้ชาวบ้านในพื้นที่ให้ความเคารพนับถือมาจนถึงทุกวันนี้
นายศุกร์ กล่าวต่อไปอีกว่า ลักษณะบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ไม่ได้เป็นบ่อกว้างเหมือนบ่อน้ำทั่วไป แต่จะเป็นช่องในซอกหิน และมีความลึกเนื่องจากบริเวณนี้เป็นฐานของหน้าผาหินดอยผาก้าน คาดว่าบริเวณใต้หน้าผาหินจะเป็นตาน้ำ และผุดขึ้นมาบริเวณช่องของบ่อน้ำทิพย์ จึงทำให้มีน้ำผุดขึ้นมาตลอดปี ไม่เคยแห้ง และบริเวณนี้ยังมีพืชสมุนไพรหลากหลายชนิดอยู่ในดิน และขึ้นตามพื้นที่ป่า คาดว่าจากน้ำที่ไหลผ่านพืชสมุนไพรต่างๆ และจะผุดขึ้นมาบริเวณบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ จึงทำให้น้ำที่ผุดขึ้นมาเป็นน้ำเพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยได้
ส่วนที่สามารถรักษาอาการป่วยทางคุณไสย หรือไสยศาสตร์ได้นั้นก็แล้วแต่ความเชื่อส่วนบุคคล แต่ชาวบ้านละแวกนี้มีความเชื่ออย่างมาก ทำให้ชื่อที่เรียกบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ คำว่า จำ มาจากภาษาล้านนา แปลความหมายว่า มีน้ำขึ้นมาเสมอ และเมื่อมีการนำน้ำมาดื่ม และสามารถรักษาโรคได้ จึงเรียกว่ายาแก้ ทำให้ชาวบ้านเรียกบ่อน้ำทิพย์นี้ว่า “จำยาแก้” มาจนถึงทุกวันนี้
สำหรับพื้นที่บริเวณฐานของดอยผาก้าน บริเวณเขตบ้านท่าสี ซึ่งเป็นป่าชุมชนแห่งนี้ ทางองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ได้มีการพัฒนาเพื่อให้เดินได้สะดวกขึ้น สามารถเดินขึ้นไปเยี่ยมชมแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และเดินป่าชุมชน ซึ่งเป็นผืนป่าที่มีระบบนิเวศที่ยังคงอุดมสมบูรณ์ พร้อมกับยังมีการทำบันไดเพื่อเดินไปชมโครงกระดูกมนุษย์โบราณอายุกว่า 1,000 ปี ที่อยู่บนหน้าผาดอยผาก้าน และถ้ำวิมานเทวา หรือถ้ำปล่องลม ที่มีความสวยงามอยู่ใต้ดอยผาก้านแห่งนี้
นอกจากนี้ ยังมีภาพเขียนสีโบราณอายุกว่า 10,000 ปี ที่อยู่ในถ้ำอีกด้วย ขณะนี้ทางอำเภอแม่เมาะ และองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ได้เปิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ควบคู่กับผู้ที่สนใจจะชมบ่อน้ำทิพย์ จำยาแก้ ที่อยู่บริเวณพื้นที่เดียวกันได้ด้วย
