พิจิตร - ฤดูแข่งเรือยาวเมืองชาละวันเริ่มแล้ว สนามแรกเปิดฉากวันนี้ ก่อนร่วมประชันฝีพายชิงถ้วยพระราชทาน และชิงแชมป์แห่งประเทศไทย 7-8 ก.ย. 56 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดท่าหลวง
รายงานข่าวจากจังหวัดพิจิตรแจ้งว่า หลังพระเมธีธรรมประนาท “ท่านเจ้าคุณปรีชา” เจ้าคณะอำเภอเมืองพิจิตร รองเจ้าอาวาสวัดท่าหลวง พระอารามหลวง และนายชาติชาย เจียมศรีพงษ์ นายก อบจ.พิจิตร ได้เป็นประธานในพิธีบวงสรวงแม่ย่านางเรือเมื่อวานนี้ (15 ส.ค.) เพื่อปลุกขวัญและกำลังใจฝีพายเรือยาวก่อนนำเรือลงพายในแม่น้ำน่าน เพื่อหวังชิงชัยชิงเงินรางวัลรวมกว่า 2 ล้านบาท และชิงถ้วยพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และชิงถ้วยแชมป์เรือยาวแห่งประเทศไทยแล้ว ทำให้ทุกวันที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำและมีเรือยาวรวมๆ กันแล้วกว่า 60 ลำต่างตื่นตัวในการฟิตซ้อมที่จะลงแข่งขันอย่างเต็มที่
นายหิรัญ คัชมาตย์ หรือ “กำนันเนี้ยว” อดีตกำนันตำบลหัวดง อ.เมือง จ.พิจิตร ซึ่งถือเป็นปราชญ์ชาวบ้านเรื่องการแข่งขันเรือยาว และแกนนำจัดการแข่งขันเรือยาวเพื่อสืบทอดประเพณีมานานกว่า 30 ปี ได้ร่วมกับพระสงฆ์ ชาวบ้าน รวมทั้งฝีพายเรือเกือบ 500 คน จัดพิธีบวงสรวงแม่ย่านางเรือขึ้นอย่างยิ่งใหญ่เพื่อเป็นการปลุกขวัญและกำลังใจให้แก่ฝีพาย
กำนันเนี้ยวกล่าวว่า พิธีดังกล่าวเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวบ้านหัวดง และใกล้เคียงได้ปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาเกือบ 100 ปี ซึ่งนับวันจะเลือนหายไป ดังนั้น ชาวบ้าน ต.หัวดง และเจ้าอาวาสวัดหัวดงที่มีเรือยาวใหญ่อยู่หลายลำ เช่น เรือไกรทอง เรือเจ้าแม่ประดู่เงิน เรือเจ้าแม่ประดู่ทอง เรือขมิ้นทอง เรือหมื่นสุวรรณ จึงร่วมกันฟื้นฟูอนุรักษ์ประเพณีพิธีบวงสรวงแม่ย่านางเรือขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เป็นประเพณีสืบทอดต่อไปยังบุตรหลานเยาวชนคนรุ่นหลังให้ได้รู้ถึงพิธีกรรมที่ดีงามของชาวไทยที่มีความเคารพต่อสิ่งมีพระคุณ ไม่ว่าจะเป็นเรือพาย หรือแม่น้ำพระคงคา
โดยการทำพิธีบวงสรวงเรือนั้น ฝีพายเรือแต่ละลำจะนำเรือมาเรียงกันเพื่อทำพิธี จากนั้นพราหมณ์อัญเชิญเหล่าเทพเทวดาให้มารับเครื่องเซ่นไหว้บวงสรวง ที่ประกอบด้วย ชุดบายศรีสู่ขวัญ อาหารคาวหวาน ดอกไม้ ธูปเทียน น้ำอบ น้ำหอม พวงมาลัย ที่จัดวางบนโต๊ะบูชา ก่อนทำพิธีด้วยการนำสายสิญจน์มาผูกกับเรือทุกลำ ส่วนเหล่าฝีพายก็นั่งพนมมือทำสมาธิ แสดงความเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์ควบคู่กับพิธีสงฆ์ และพระเกจิอาจารย์จำนวน 9 รูปสวดเจริญพระพุทธมนต์ นั่งปรกอธิษฐานจิตเพื่อให้เรือเกิดความเข้มขลังตามความเชื่อมาตั้งแต่โบราณ
ส่วนชายหนุ่มที่ทั้งเป็นคนในหมู่บ้านและคนต่างถิ่นต่างก็จะได้เสื้อยันต์สีแดงที่ลงอักขระอาคมเพื่อสวมใส่ในวันลงแข่งขันชิงชัยเหมือนประหนึ่งกองทัพเรือที่จะต้องออกสู่สนามรบเพื่อหวังชิงชัยชนะ
เมื่อเสร็จพิธีก็จะมีการจุดพลุ ประทัดเพื่อให้เกิดเสียงดัง ซึ่งถือเป็นการบอกกล่าวทวยเทพเทวดาและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ใน 16 ชั้นฟ้า 15 ชั้นดิน และแม่พระธรณี แม่พระคงคา ให้รับรู้ว่าจะอัญเชิญเรือแต่ละลำลงสู่แม่น้ำคงคาเพื่อไปสู้ศึกการแข่งขันเรือแต่ละสนามเพื่อให้ได้รับชัยชนะทุกสายน้ำ ถือเป็นกลอุบายของคนโบราณให้เกิดความฮึกเหิมและกระตุ้นพลังฝีพายเรือทุกคน
ขณะเดียวกัน ในการทำพิธีดังกล่าวชาวบ้านหัวดงถือเป็นการรวมคน รวมน้ำใจ รวมความสามัคคีเป็นหนึ่งเดียวของชายหนุ่มในหมู่บ้านที่เป็นฝีพายเรือ โดยใช้วัฒนธรรมประเพณีมาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว และเป็นการเริ่มต้นของการจัดงานแข่งเรือชิงถ้วยต่างๆ ในหลายวัด
ซึ่งสนามแรกจะเริ่มขึ้นในวันที่ 16-17 ส.ค. 2556 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดบึงตะโกน อ.เมืองพิจิตร สนามที่สองในวันที่ 18 ส.ค. 2556 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดท่าฬ่อ อ.เมืองพิจิตร สนามที่สาม ในวันที่ 24-25 ส.ค. 2556 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดหาดมูลกระบือ อ.เมืองพิจิตร สนามที่สี่ ในวันที่ 27 ส.ค. 2556 ณ ลำน้ำยมหน้าวัดรังนก อ.สามง่าม จ.พิจิตร สนามที่ห้าในวันที่ 31 ส.ค.-1 ก.ย. 2556 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดหัวดง อ.เมืองพิจิตร สนามที่หกในวันที่ 7-8 ก.ย. 2556 ณ ลำน้ำน่านหน้าวัดท่าหลวง พระอารามหลวง ซึ่งถือเป็นสนามสำคัญระดับประเทศของชาวเรือยาว
