นครสวรรค์ - ม.มหิดล ร่วมกับ สกว.ดึงชาวบ้านร่วมวงวิจัยแบบมีส่วนร่วมหาทางออก “บึงบอระเพ็ด” แห้งขอด สันดอนทรายโผล่ เผยแผนขุดลอกยังไร้ผล ส่งผลกระทบต่อชาวบ้านถ้วนหน้าทั้งชาวนา-ชาวประมง-เรือนำเที่ยว
รายงานข่าวจากจังหวัดนครสวรรค์ แจ้งว่า ตั้งแต่ปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา จนถึงวันนี้ (6 พ.ค. 56) มหาวิทยาลัยมหิดลได้ร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (สกว.) เชิญผู้นำชุมชน ชาวบ้าน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับบึงบอระเพ็ด ร่วมพูดคุยถึงปัญหา แนวทางแก้ไข เสนอแนวคิดเพื่อใช้ประโยชน์ในอนาคต ตามโครงการวิจัยแบบมีส่วนร่วมเพื่อการจัดการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์พื้นที่ชุ่มน้ำบึงบอระเพ็ดอย่างยั่งยืน ก่อนที่จะสรุปผลในวันที่ 28 พ.ค.ที่จะถึงนี้ เนื่องจากพบว่าระดับน้ำในบึงลดต่ำลงมากจนสันดอนทรายโผล่ทั่วพื้นที่ กระทบต่อระบบนิเวศ ตลอดจนชาวบ้านรอบบึงถ้วนหน้า
นายอดิศักดิ์ จันทวิชานุวงศ์ ที่ปรึกษา ม.มหิดล วิทยาเขตจังหวัดนครสวรรค์ เปิดเผยว่า รู้สึกเป็นกังวลหลังจากระดับน้ำภายในบึงลดต่ำมาก แต่ชาวบ้านยังคงรุกที่ทำการเกษตร เคมีบนพื้นที่โดยรอบบึงบอระเพ็ดซึ่งอาจจะส่งผลอย่างรุนแรงต่อระบบนิเวศ เนื่องจากระดับน้ำที่ลดน้อย ปริมาณสารเคมีที่เกษตรกรใช้จะมีความเข้มข้นสูง และจะเข้าไปอยู่ในดิน พื้นพันธุ์ไม้ และสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นปลาหรือนก และจะส่งผลต่อสุขภาพของคนตามมาอีกด้วย
นายณพล อนุตตรังกูร นักวิชาการสิ่งแวดล้อม ม.มหิดล วิทยาเขตจังหวัดนครสวรรค์ บอกว่า จากข้อมูลความลึกของบึงบอระเพ็ดช่วงปี 2554 - กุมภาพันธ์ 2555 พบมีความลึกเฉลี่ยประมาณ 2.9 เมตร บริเวณที่ลึกสุดมีความลึก 20 เมตร ปริมาตรน้ำอยู่ที่ 94 ล้านลูกบาศก์เมตร ระดับกักเก็บ 24.3 เมตร รทก. ซึ่งน้อยลงกว่าในอดีตมาก
ล่าสุดแม้ว่า ประมงจังหวัดนครสวรรค์จะยังคงทำการขุดลอกบึงบอระเพ็ดตามโครงการของรัฐบาลเพื่อเพิ่มความจุในการกักเก็บน้ำไว้ใช้ในช่วงฤดูแล้ง แต่ผลที่เกิดขึ้นกลับตรงข้ามกับข้อมูลของนักวิชาการที่พบว่าการขุดลอกบึงบอระเพ็ดในบางจุดไม่ได้ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำได้มากอย่างที่คิดไว้
นางอำพร โพธิ์กลิ่น ชาวบ้านจาก อ.ท่าตะโก บอกว่า ขณะนี้ชาวประมงพื้นบ้าน ที่อยู่รอบบึงบอระเพ็ด ในพื้นที่ ต.พนมเศษ อ.ท่าตะโก บางส่วนต้องจอดเรือทิ้งไว้ เลิกหาปลา หันไปรับจ้างประกอบอาชีพอื่นแทน หลังน้ำในบึงบอระเพ็ดและคลองสาขาต่างๆ แห้งขอดไม่สามารถออกเรือไปจับปลาได้ ประกอบกับปลาที่มีอยู่ในแหล่งน้ำชาติน้อยลง
นายหอม พลายสกุล ชาวนาอำเภอท่าตะโก บอกว่า ขณะที่ชาวนาตำบลพนมเศษ ต้องนำเครื่องสูบน้ำมาติดตั้งบริเวณปากคลองบึงบอระเพ็ด เดินเครื่องสูบน้ำตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อส่งต่อไปยังคลองสาขาในพื้นที่ เพิ่มปริมาณน้ำในแปลงนา หลังจากนาข้าวในพื้นที่กำลังขาดน้ำอย่างรุนแรง เพราะปัญหาฝนทิ้งช่วงนาน ประกอบกับน้ำตามลำคลองสาธารณะมีน้อย
นายอุดม บุญมั่ง คนขับเรือนำเที่ยวบึงบอระเพ็ด กล่าวว่า จากสถานการณ์ภัยแล้งที่เกิดขึ้นภายในบึงบอระเพ็ดได้ส่งผลกระทบโดยตรง เนื่องจากช่วงนี้บึงแล้งหนักจนเห็นผืนดิน คนขับเรือท่องเที่ยวไม่สามารถล่องเรือพานักท่องเที่ยวไปยังจุดชมวิวได้ ทำได้เพียงพานักท่องเที่ยวล่องเรืออยู่ในบริเวณที่จำกัด ส่งผลให้รายได้ลดลง จากที่เคยขับเรือนำเที่ยวเฉลี่ย 7-8 เที่ยวต่อวัน รายได้กว่าวันละ 3,000 บาท ปัจจุบันเหลือเพียงวันละ 1 เที่ยว หรือบางวันไม่มีลูกค้าเลย
