ลำปาง - คุณตาวัย 74 ปีชาวลำปางมาแปลก เลี้ยงแย้ไว้เป็นเพื่อนเกือบครึ่งร้อยร่วม 30 ปี แต่ละตัวชอบกินอาหารแบบคน โดยเฉพาะข้าวเหนียวและไข่มดแดง ทั้งจำศีลช่วงเข้าพรรษา 3 เดือนด้วย
วันนี้ (21 ม.ค.) ผู้สื่อข่าวเดินทางไปยังบ้านเลขที่ 428 บ้านวังหม้อ หมู่ 4 ต.ต้นธงชัย อ.เมือง จ.ลำปาง ของนายคำ สายธิ อายุ 74 ปี หลังชาวบ้านร่ำลือกันว่าเลี้ยงแย้ไว้เป็นเพื่อน ทั้งยังมีความคุ้นเคยกับคนเป็นพิเศษ และที่น่าสนใจคือชอบกินอาหารเหมือนคน โดยเฉพาะไข่มดแดง ข้าวเหนียว ซึ่งนายคำเล่าว่า เดิมแย้มาอยู่เองตามธรรมชาติไม่กี่ตัว แต่เมื่อเห็นทุกวันก็เกิดความรักและผูกพันจึงได้เอาอาหารให้กิน หลังจากนั้นมาจนถึงปัจจุบันร่วม 30 ปีแล้วแย้คุ้นเคยกับตนและลูก คือ นายเอนก สายธิ ที่มักจะเอาอาหารให้กินเป็นประจำ เมื่อเรียกและโยนอาหารให้ก็จะออกจากรู ซึ่งปัจจุบันนี้แย้ 40-50 ตัวที่อาศัยอยู่ในบริเวณบ้าน โดยจะจำศีลเป็นเวลา 3 เดือนช่วงเข้าพรรษา หลังจากครบ 3 เดือนแล้วก็จะออกจากรูมากินอาหารตามปกติ
นายเอนกกล่าวว่า อาหารที่แย้ชอบส่วนใหญ่จะเป็นอาหารที่คนกิน ซึ่งต่างจากแย้ตามธรรมชาติที่จะกินแมลง แต่แย้ที่บ้านจะชอบกินข้าวเหนียว ส้ม ข้าวแต๋น และที่ชอบมากที่สุดคือไข่มดแดง แต่ละวันพ่อและตนจะนำข้าวเหนียวหรืออาหารอื่นที่แย้ชอบให้กินทุกวัน จนแย้ไม่รู้สึกกลัวคน และเกิดความคุ้นเคยกัน ซึ่งคนในหมู่บ้านก็จะไม่ฆ่าแย้เพื่อนำไปเป็นอาหารเพราะเข้าใจว่าเป็นแย้ของบ้านนี้
ทั้งนี้ ระหว่างที่ผู้สื่อข่าวสำรวจรอบบ้าน พบว่ามีรูแย้อยู่จำนวนมาก บางตัวเมื่อโยนอาหารให้ก็จะออกจากรูมากิน
อนึ่ง แย้เป็นสัตว์เลื้อยคลานจำพวกเดียวกับกิ้งก่า แต่มีขนาดโตกว่า ไม่มีแผงหนามที่สันหลัง หนังข้างคอมีรอยพับตามขวาง รอบลำตัวมีเกล็ด หัวและหลังมีสีมะกอก มีจุดเหลืองขอบดำเรียงเป็นแนวข้างตัว มีแถบดำสลับส้ม คอมีลวดลายร่างแหดำประกอบสีครีม ท้องและอกสีส้มสด ตัวผู้จะมีพังผืดด้านข้าง และสวยกว่าตัวเมีย
จากข้อมูลทั่วไปแย้จะชอบอยู่ในที่ดินปนทราย รูลึกประมาณ 1 ฟุต มีลักษณะพิเศษทะลุถึงกันอีกรูหนึ่งหรือสองรูได้เพื่อใช้ป้องกันตัวหรือหนีเมื่อถูกศัตรูรุกราน เรียกรูนี้ว่ารูสลัก เวลาอยู่ในรูแย้จะใช้ดินหรือหินมาปิดหน้ารูไว้เพื่ออำพราง
ส่วนการขยายพันธุ์จะผสมพันธุ์ช่วงปลายฤดูหนาวถึงฤดูร้อน หรือเรียกว่าแย้กัดกัน โดยจะวิ่งไล่งับกันไปมา หลังผสมพันธุ์ก็จะแยกย้ายกันไป ออกไข่ครั้งละประมาณ 5-9 ฟอง ปกติอาหารของแย้คือแมลงที่อยู่ตามธรรมชาติ ยอดอ่อนของพืช และน้ำค้าง