พะเยา - องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นพะเยา เปิดเวทีเสวนาหาทิศทางจัดทำพิพิธภัณฑ์ “เวียงลอ” ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น ขณะที่ “ดร.ศรีศักร วัลลิโภดม” เผยโบราสถานเวียงลอ มีศักยภาพที่จะพัฒนาที่ดี ที่สุดในล้านนา
รายงานข่าวจากจังหวัดพะเยา แจ้งว่า ที่ศูนย์ข้อมูลเวียงลอ วัดศรีปิงเมือง ต.ลอ อ.จุน จ.พะเยา เทศบาลตำบลลอ ร่วมกับเทศบาลตำบลจุน, มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ และชาวบ้านในชุมชน ร่วมกันจัดเวทีเสวนา “พิพิธภัณฑ์จากภายใน โดยคนท้องถิ่น เพื่อคนท้องถิ่นเวียงลอ” เพื่อหาแนวทางการการดำเนินงานเพื่อจัดทำพิพิธภัณฑ์เวียงลอ โดยมี ดร.ศรีศักร วัลลิโภดม ที่ปรึกษามูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ์ บรรยายพิเศษความหมายและความสำคัญของภูมิวัฒนธรรม “ลุ่มน้ำอิงและเวียงลอ” ต่อคนท้องถิ่นในการจัดการการท่องเที่ยวและการศึกษาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน
โดยระบุว่า การดำเนินงานในรูปพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นจะต้องใช้คนในท้องถิ่นนั้นดำเนินการ และเป็นผู้ให้ความหมาย เนื่องจากคนท้องถิ่นเอง เป็นผู้ที่มีความรู้ในท้องถิ่นเป็นอย่างดี ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน พร้อมระบุด้วยว่าการศึกษาไทยปัจจุบันเดินมาผิดทาง เน้นแต่การเล่าเรียน แต่ละเลยการปลูกฝั่งวัฒนธรรมที่ดีงามของไทย ทั้งที่จริงแล้วควรอย่างยิ่ง ที่จะมีการปลูกฝั่งวัฒนธรรมที่ดีงามให้กับเยาวชนคนไทย โดยมุ่งเน้นในเรื่องการปลูกฝั่งวัฒนธรรมเป็นหลัก แม้กระทั้งการพัฒนาวัฒนธรรมจะพัฒนาจากข้างบนไม่ได้ ต้องมาจากข้างล่าง แต่ปัจจุบันส่วนใหญ่การพัฒนามาจากนโยบายด้านบนทั้งสิ้น
ดร.ศรีศักร กล่าวว่า จากการที่ได้ศึกษาประวัติศาสตร์ และโบราณคดีเวียงลอ ของพะเยา แล้วพบว่าเป็นแหล่งประวัติศาสตร์ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ที่สภาพสมบูรณ์ที่สุด ที่จะพัฒนาให้เป็นพิพิธภัณฑ์ หรือแหล่งเรียนรู้ของคนท้องถิ่นได้ดีที่สุดในล้านนา แต่ไม่เห็นด้วยกับการที่เน้นพัฒนา ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเป็นหลัก เพราะจะไม่เกิดความยั่งยืน
ด้าน นางสาวเรืองวรรณ บัวนุช ผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยากล่าวว่า จากนี้ไปจะต้องมีการวิจัยกระบวนการวิถีชีวิตที่แท้จริงของชุมชน เพื่อนำเป็นจุดขาย ส่วนโครงสร้างพื้นฐานจะต้องร่วมกับ อปท.เพื่อให้สมบูรณ์มากยิ่งขึ้นในการจัดแสดงโบราณวัตถุ วิถีชีวิต และการศึกษา แต่การดำเนินงานจะเน้นให้ชุมชนมีส่วนร่วมเป็นสำคัญ โดยจังหวัดจะให้การสนับสนุนในทุกๆด้าน อย่างเต็มที่รวมถึงการสนับสนุนการจัดหางบประมาณดำเนินการด้วย
นายมนัส เวียงลอ ประธานอาสาสมัครดูแลทางวัฒนธรรมท้องถิ่น อ.จัน (อสมศ.) กล่าวว่า แหล่งโบราณสถานเวียงลอ 2 ฝั่งแม่น้ำอิง คือฝั่งเวียงลอ และฝั่งหงส์หิน มีเนื้อที่ประมาณ 1,700 ไร่ พบวัดเก่าที่จมอยู่ใต้ดินมากกว่า 30 วัด กำแพงเมืองเก่ายาวประมาณ 1,750 เมตร ที่ยังมีสะภาพค่อนข้างสมบูรณ์, โครงกระดูกมนุษย์อายุราว 2,000 ปี พระพุทธรูป และ เครื่องใช้โบราณ จำนวนมาก ที่ผ่านมาเคยได้รับงบประมาณจากรัฐบาล เมื่อประมาณ ปี 2550 จำนวน 60 ล้านบาท ผ่าน อปท.ในพื้นที่ แต่นำใช้ในการขุดลอก สร้างสะพานแขวน และบูรณะวัด เพียง 16 ล้านบาท เนื่องจากประสบปัญหาเรื่องบุคลากรดำเนินการขาดความรู้ ส่วนเงินที่เหลือส่งคืนรัฐฯหมด เนื่องจากสิ้นปีงบประมาณ
จากนี้ไปต่อคงต้องมีการบูรณาการหลายหน่วยงานทั้งจังหวัด ท้องถิ่น และชุมชน เพื่อให้ พิพิธภัณฑ์เวียงลอแล้วเสร็จ เป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของคนท้องถิ่นที่จะถ่ายถอดความรู้สู่คนยุคปัจจุบันได้
