ศูนย์ข่าวขอนแก่น - ค้าปลีกรายย่อยชุมแพ แสดงจุดยืนไม่เอาเทสโก้โลตัส เปิดสาขาชุมแพ ขึ้นคัตเอาต์ทั่วเขตเทศบาลเมืองชุมแพ ผู้ค้าท้องถิ่นเผยต้องการแสดงจุดยืน ปลุกจิตสำนึกผู้ค้ารายย่อยและประชาชนทั่วประเทศ ตระหนักถึงพิษภัยจากทุนค้าปลีกต่างชาติรายใหญ่ ย้ำผลกระทบไม่จำกัดแค่ผู้ค้าปลีก แต่ทำลายกลุ่ม SMEs ในท้องถิ่นล่มสลาย พร้อมขยายแนวร่วมสู่อำเภอใกล้เคียง ด้านประธานชมรมผู้ค้าปลีกและประกอบอาชีพอิสระขอนแก่น เชื่อเทสโก้โลตัสยังไม่กล้าขยายสาขา รอความชัดเจนกฎหมายค้าปลีก
กระแสการรุกคืบของทุนค้าปลีกต่างชาติรายใหญ่ในประเทศไทย โดยเฉพาะห้างเทสโก้ โลตัส ยักษ์ค้าปลีกสัญชาติอังกฤษที่กำลังรุกขยายสาขาแบบไม่ลืมหูลืมตาไปทั่วประเทศ แม้กระทั่งระดับอำเภอก็ไม่เว้น ด้วยการปรับลดไซส์ธุรกิจให้เหมาะสมสอดคล้องกับกำลังซื้อระดับอำเภอ จนเป็นที่วิตกว่าการรุกขยายสาขาดังกล่าวอาจทำลายผู้ประกอบการค้าปลีก และผู้ค้าอิสระรายย่อยในสาขาอื่นล่มสลายจนไม่เหลืออาชีพดั้งเดิมเหล่านี้ให้คนรุ่นลูกหลานในท้องถิ่น
การรุกขยายสาขาดังกล่าว เป็นเหตุให้ผู้ค้าปลีกรายย่อยในท้องถิ่นทั่วประเทศเกิดการรวมตัวกันต่อต้านการขยายสาขาของเทสโก้โลตัส และค้าปลีกรายใหญ่ต่างชาติอื่นไม่ให้ขยายสาขามากจนเกินไป เป็นที่มาของการเรียกร้องให้มีกฎหมายค้าปลีก สร้างความเป็นธรรมด้านการแข่งขันของผู้ประกอบการรายใหญ่กับรายย่อย
ขณะที่การเคลื่อนไหวในท้องถิ่นเองนั้นที่จังหวัดขอนแก่น ในฐานะศูนย์กลางการคมนาคมและเศรษฐกิจของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และมีหลายอำเภอที่มีศักยภาพทางเศรษฐกิจ เป็นพื้นที่เป้าหมายขยายสาขาของเทสโก้โลตัส ทั้งอำเภอพล บ้านไผ่ ชุมแพ กระนวน ซึ่งที่ผ่านมามีการเปิดสาขาที่อ.พลไปแล้ว ภายใต้รูปแบบ “ตลาดโลตัส” เมื่อต้นปี 50 ส่วนพื้นที่อำเภอเป้าหมายอื่น ที่ยังไม่รู้ชะตากรรมว่า เทสโก้โลตัส จะได้รับอนุญาตก่อสร้างเมื่อใด ผู้ค้าท้องถิ่นพยายามรวมตัวขับเคลื่อนต้านการขยายสาขาเข้ามาในพื้นที่
ล่าสุดที่อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น กลุ่มผู้ค้าปลีกในพื้นที่ในนาม “ชมรมผู้ค้าปลีกและประกอบอาชีพอิสระ จังหวัดขอนแก่น” ได้รวมกันจัดทำคัตเอาต์ ป้ายผ้าขนาดใหญ่ เขียนข้อความคัดค้านการขยายสาขาของเทสโก้โลตัส รวมถึงข้อความอื่น เพื่อปลุกระแสการมีส่วนร่วมของคนในท้องถิ่น ให้เห็นถึงผลกระทบที่กำลังจะเกิดขึ้น โดยติดป้ายหน้าร้านค้าต่างๆ ทั้งร้านโชวห่วย, ร้านประดับยนต์, ร้านจำหน่ายเครื่องจักรกลการเกษตร ฯลฯ ทั่วเขตเทศบาลเมืองชุมแพ รวมแล้วไม่ต่ำกว่า 200 แผ่นป้าย
อาทิ “หยุด...เทสโก้โลตัน ก่อนคนชุมแพจะไม่มีอาชีพ”, “คนชุมแพไม่เอาเทสโก้โลตัส”, รักลูกหลานร่วมกันต้านเทสโก้โลตัส”, “เศรษฐกิจจะวอดวาย ถ้ามีเทสโก้โลตัส”, “นิยมของห้าง... จะทำลายล้างสินค้าท้องถิ่น”, “อุดหนุนสินค้าในชุมชน ทุกคนจะอยู่ได้” ฯลฯ
ปลุกจิตสำนึกท้องถิ่นต้านทุนค้าปลีกข้ามชาติ
นางลดาวรรณ เฉลิมพานิช เจ้าของร้านสิน 2000 ร้านค้าปลีกค้าส่งในท้องถิ่น อ.ชุมแพ ในฐานะรองประธานชมรมผู้ค้าปลีกและประกอบอาชีพอิสระ จังหวัดขอนแก่น เปิดเผย “ผู้จัดการรายวัน” ว่า การเคลื่อนไหวจัดทำป้ายผ้าต้านการขยายสาขาเทสโก้โลตัส เป็นกิจกรรมที่ต่อเนื่องหลังจากที่มีการจัดตั้ง ชมรมผู้ค้าปลีกและประกอบอาชีพอิสระ จังหวัดขอนแก่น โดยจัดทำป้ายกว่า 300 แผ่น กระจายติดตามร้านค้าสมาชิกในเขตเทศบาลเมืองชุมแพ
จุดหมายหลักของการทำป้ายผ้าดังกล่าว ผู้ค้าปลีกและผู้ค้าอิสระในอำเภอชุมแพไม่ได้ทำเพื่อสกัดการขยายสาขาเทสโก้โลตัสเข้ามาใน อ.ชุมแพ เท่านั้น จุดยืนหลักต้องการสร้างและปลุกจิตสำนึกของผู้ค้ารายย่อยและประชาชนทั่วประเทศให้ตระหนักถึงพิษภัยจากทุนค้าปลีกต่างชาติรายใหญ่ ที่รุกกระหน่ำสู่ท้องถิ่นรวดเร็วจนไม่ทันตั้งตัว และสร้างภูมิคุ้มกันให้ผู้ค้าท้องถิ่นมีความเข้มแข็งพร้อมรับมือกับทุนค้าปลีกรายใหญ่ข้ามชาติ
“ไม่อยากให้มองว่า ทำเพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง แต่ผลกระทบที่เกิดขึ้นกับอำเภอที่มีสาขาเทสโก้โลตัสเปิดดำเนินงานนั้น เกิดผลกระทบเป็นวงกว้าง พ่อค้าแม่ค้ารายย่อยในอำเภอและอำเภอข้างเคียงจะหากินลำบาก เนื่องจากคนในพื้นที่เปลี่ยนไปซื้อของในห้างที่ทันสมัยแทนการซื้อของในตลาดสด ทั้งยังดัมป์ราคาในลักษณะต่ำกว่าทุน ทำลายระบบการค้าท้องถิ่นดั้งเดิมลงทันที” นางลดาวรรณ กล่าวและว่า
โดยผู้ค้าท้องถิ่นมีขั้นตอนการค้าผ่านหลายขั้นตอน กว่าสินค้าจะถึงมือผู้บริโภค ทำให้ต้นทุนสินค้าสูงกว่า แตกต่างกับเทสโก้โลตัส ซื้อตรงกับซัปพลายเออร์ และมีอำนาจเจรจาต่อรองสูง ต้นทุนสินค้าจึงต่ำกว่ามาก สามารถขายสินค้าได้ต่ำกว่า โดยผู้ค้าท้องถิ่นยอมรับว่าขายสินค้าแพงกว่า แต่ผลกำไรก็หมุนเวียนเกื้อหนุนกันอยู่ภายในท้องถิ่นมาช้านาน
นอกจากนี้ เทสโก้โลตัสยังทำลายผู้ประกอบอาชีพรายย่อยท้องถิ่น เช่น แม่ค้าขายขนม รวมถึงผู้ผลิตสินค้าในท้องถิ่นอื่นๆ ล้วนอยู่ในข่ายได้รับผลกระทบ เพราะเทสโก้ โลตัสไม่ได้จำหน่ายเพียงแค่สินค้าโชวห่วยเท่านั้น แต่ยังจำหน่ายสินค้าที่ผลิตได้ในท้องถิ่นด้วย ขณะที่ศักยภาพผู้ผลิตรายย่อยท้องถิ่น คงไม่สามารถนำสินค้าเข้าไปวางจำหน่ายในเทสโก้โลตัสได้ อย่างน้อยจะต้องเสียค่าแรกเข้าสูงมาก และยากที่จะผ่านเกณฑ์คัดเลือก
นางลัดดาวรรณ กล่าวถึงการจ้างงานของเทสโก้โลตัสว่า เป็นเพียงการจ้างแรงงานระดับล่างเท่านั้น ขณะที่แรงงานระดับกลางและระดับมันสมอง แทบไม่มีการจ้างงานเกิดขึ้นกับคนในพื้นที่ ซึ่งไม่สนับสนุนกลไกพัฒนาเศรษฐกิจเท่าที่ควร ที่สำคัญการเข้ามาของเทสโก้โลตัส กลับเป็นฝ่ายทำลายผู้ผลิตสินค้าท้องถิ่น ซึ่งเป็นกลุ่มอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ประสบปัญหายอดขายตก หลายกิจการต้องล้มเลิกกิจการไปในที่สุด
แนวทางการเคลื่อนไหว กลุ่มผู้ค้าปลีกและผู้ค้าอิสระในพื้นที่ อ.ชุมแพ จะขยายสร้างเครือข่ายแนวร่วมออกไปให้ครอบคลุมมากที่สุด โดยวางกลุ่มเป้าหมายนอกเหนือจากกลุ่มผู้ค้าปลีกและผู้ค้าอิสระรายย่อยแล้ว จะขยายไปยังตลาดสดต่างๆ กลุ่มผู้ค้ารถเร่ และกลุ่มผู้ค้าในพื้นที่อำเภอข้างเคียง เช่น อ.ภูผาม่าน อ.สีชมพู จ.ขอนแก่น อ.ภูเขียว อ.คอนสาร จ.ชัยภูมิ ให้ตระหนักถึงผลกระทบและดึงเข้ามาเป็นแนวร่วมขับเคลื่อนต้านทุนค้าปลีกข้ามชาติรายใหญ่
เชื่อเทสโก้ชะลอขยายสาขา-รอร่างกม.ค้าปลีก
นายไชยยุทธ เลิศรุ้งพร ประธานชมรมผู้ค้าปลีกและประกอบอาชีพอิสระ จังหวัดขอนแก่น กล่าวว่า ความเคลื่อนไหวการขยายสาขาของเทสโก้โลตัสในจังหวัดขอนแก่น ล่าสุดยังไม่มีท่าทีชัดเจนออกมาว่า จะขยายสาขาเข้าที่ อ.ชุมแพ อ.บ้านไผ่ หรืออ.กระนวน ซึ่งจากการประสานกับผู้บริหารองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่อำเภอเหล่านี้ พบว่ายังไม่มีการติดต่อขออนุญาตก่อสร้างห้างเทสโก้ โลตัส
อีกทั้งข่าวการซื้อที่ดินแปลงใหญ่ หรือการขอเช่าที่ดิน/อาคารจากคนในพื้นอำเภอที่มีข่าวว่าโลตัสจะเปิดดำเนินงาน ก็ยังไม่มีความชัดเจนออกมา เชื่อว่าเทสโก้โลตัส ไม่น่าจะขยายสาขาในช่วงนี้ แต่ผู้ค้าปลีกในจังหวัดขอนแก่นก็ไม่ประมาท แกนนำการเคลื่อนไหวในพื้นที่ ยังคงมีการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง เพื่อแสดงจุดยืนให้สังคมทั้งประเทศรับทราบ
ผู้บริหารเทสโก้โลตัส น่าจะชะลอแผนขยายสาขา เพื่อรอดูความชัดเจนของร่าง พ.ร.บ.ค้าปลีกค้าส่ง ซึ่งผ่านการพิจารณาวาระแรกของสภานิติบัญญัติแห่งชาติไปแล้วเมื่อ 14 พ.ย.ที่ผ่านมา โดยร่าง พ.ร.บ.ค้าปลีกค้าส่งดังกล่าว เมื่อมีผลบังคับใช้ ห้างที่กำลังก่อสร้าง จะต้องเข้าเกณฑ์ภายใต้กฎหมายค้าปลีกฉบับนี้ หากดันทุรังก่อสร้างอาจต้องเสียงบประมาณก่อสร้างโดยไร้ประโยช
