อุบลราชธานี -
แม้ยังไม่สามารถตามจับตัวคนร้ายที่ร่วมกันฆาตกรรม นายอนุวงศ์ เศษฐาธิราช และนางอุไรวัน เศษฐาธิราช สองสามีภรรยาชาวลาว ที่ถูกสังหารในศาลาแก้วกู่ อ.เมืองหนองคาย เมื่ออาทิตย์ก่อนไม่ได้ โดยมีข้อมูลชี้ว่า นายอนุวงศ์ เป็นหนึ่งในผู้สืบเชื้อสายราชวงศ์หลวงพระบาง และหนึ่งในมูลเหตุของการสังหารโหดครั้งนี้ ถูกตั้งข้อสันนิษฐานไว้เพราะทั้งคู่เป็นแกนนำขบวนการต่อต้านลาว (ขตล.) โดยเฉพาะนายอนุวงศ์นั้นถือเป็นตัวการใหญ่ใน ขตล.
ย้อนประวัติศาสตร์ของประเทศลาว อดีตกาลอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรน่านเจ้ามายาวนานถึงคริสต์ศตวรรษที่ 14 และเปลี่ยนมาอยู่ใต้อำนาจของอาณาจักรล้านช้าง โดยพระไชยเชษฐาธิราช ได้สถาปนาให้เมืองเวียงจันทน์ปัจจุบันเป็นนครหลวงแห่งอาณาจักรล้านช้างในชื่อ "เมืองจันทบุรีกรุงศรีสัตนาคณหุต"
จนถึงราวคริสต์ศตวรรษที่ 18 ก็ได้เข้ามาเป็นเมืองประเทศราชของราชอาณาจักรสยาม และถูกประเทศฝรั่งเศส รวมประเทศเข้าเป็นกลุ่มประเทศอินโดจีนเมื่อ พ.ศ.2436 หลังสงครามมหาเอเชียบูรพาสิ้นสุดลง (สงครามโลกครั้งที่ 2) ประเทศลาว ได้รับเอกราชในปี พ.ศ.2492 โดยมีเจ้าศรีสว่างวงศ์ เป็นเจ้ามหาชีวิต เปรียบเสมือนพระมหากษัตริย์
แต่อาณาจักรลาวต้องเผชิญภาวะสงครามกลางเมือง และการรัฐประหารของคณะนายทหารที่ได้รับการสนับสนุนจากประเทศสหรัฐอเมริกาหลายครั้ง จนถึงวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ.2518 เจ้าสุพานุวงศ์ ญาติผู้น้องของเจ้าสว่างวัฒนาเจ้ามหาชีวิตของลาว ได้นำกำลังทหารที่ได้รับการสนับสนุนจากพรรคคอมมิวนิสต์โซเวียต และพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามเข้ายึดครองประเทศ ล้มระบอบการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาปกครองแบบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์บริหารประเทศด้วยพรรคการเมืองเดียว
คือ พรรคประชาชนปฏิวัติลาว มีเสด็จเจ้าสุพานุวงศ์ เป็นประธานประเทศคนแรก มีท่านไกสอน พรมวิหาน เป็นนายกรัฐมนตรี ใช้ชื่อประเทศว่าสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
หลังประเทศลาวเปลี่ยนแปลงการปกครอง มีกำลังของรัฐบาลลาวเดิมที่ได้รับการหนุนหลังจากประเทศสหรัฐอเมริกา ถอยร่นเข้ามาตั้งฐานปฏิบัติการอย่างลับๆ ตามแนวชายแดนไทย-ลาวที่มีความยาวราว 1,800 กิโลเมตร แบ่งเป็นทางบก 702 กิโลเมตรทางน้ำ 1,108 กิโลเมตร
โดยกำลังทั้งหมดทำหน้าที่เป็นรัฐกันชนให้กับประเทศไทยและโลกเสรี เพื่อป้องกันลัทธิคอมมิวนิสต์แผ่ขยายอำนาจครอบคลุมไปถึงแหลมมลายู จึงเกิดเป็นขบวนลาวขาวขึ้นมาต่อสู้กับรัฐบาลลาวแดงที่ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ตั้งแต่ปี 2518 เป็นต้นมา
การเคลื่อนไหวของขบวนลาวขาวในระยะแรกที่ได้รับการสนับสนุนการเงินจากประเทศสหรัฐอเมริกา โดยซ่องสุมกำลังอยู่ในประเทศไทย เกิดการปะทะด้วยกำลังอาวุธอย่างต่อเนื่องระหว่างกองกำลังลาวขาวกับรัฐบาลลาวแดง มานานกว่า 10 ปี จนกระทั่งประเทศไทยปรับท่าที่ หลังสถานการณ์โลกเริ่มเปลี่ยนแปลงไป มีการติดต่อค้าขายกับประเทศลาว
ทำให้ขบวนลาวขาวอ่อนกำลังลง และปรับกลยุทธ์การรบอย่างเปิดเผย เป็นการใช้วิธีส่งกำลังเข้าไปก่อกวนแบบกองโจร ใช้วิธีการก่อการร้ายลอบวางระเบิดตามจุดสำคัญในประเทศลาวหลายครั้ง ภายใต้ชื่อ "ขบวนการต่อต้านประเทศลาว หรือ ขตล."
โดยมีอาณาเขตก่อกวนตั้งแต่แขวงบ่อแก้ว ที่อยู่ด้านเหนือของประเทศลาว ตรงข้ามกับจังหวัดเชียงราย เรื่อยมาถึงแขวงจำปาสักที่อยู่ตอนใต้ของประเทศลาว ตั้งอยู่ตรงข้ามกับจังหวัดอุบลราชธานี การเคลื่อนไหวของ ขตล.ยังคงได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีสถานีวิทยุเอเชียเสรีภาคภาษาลาวเป็นกระบอกเสียง มีจุดประสงค์เพื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองประเทศลาว
ขณะเดียวกัน การเคลื่อนไหวของ ขตล.ได้สร้างความหนักใจแก่รัฐบาลไทย ซึ่งต้องการมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับลาวมากยิ่งขึ้น จึงมีการกวาดล้างจับกุมกลุ่ม ขตล.เป็นระลอก แต่ ขตล.ยังมีบทบาทเรื่อยมา โดยเฉพาะในกลุ่มชนเผ่าม้ง และมูเซอ ที่เป็นกำลังสำคัญของนายพลวังเปา อดีตนายทหารรัฐบาลลาวขาว โดย ขตล.กลุ่มนายพลวังเปา ได้ส่งกำลังก่อกวนในแถบภาคเหนือของประเทศลงมาถึงนครเวียงจันทน์ ส่วนทางตอนใต้ของประเทศเป็นกำลังของเจ้าเอี้ยง ณ จำปาสัก
การเคลื่อนไหวของ ขตล.ในระยะหลังเริ่มอ่อนแอลง เพราะมีขบวนการรับจ้างตามล่าสังหารผู้เป็นหัวหน้ากลุ่ม ขตล.ในประเทศไทย
โดยเหยื่อรายก่อนท้าวอนุวงศ์ เศษฐาธิราช และนางอุไรวัน เศษฐาธิราช สองสามีภรรยาถูกสังหาร ที่จังหวัดหนองคายเมื่อหลายวันก่อน คือ กรณีเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2548 นายชูชาติ ฉิมฤทธิ์ หรือหลวงบริบูรณ์ อดีตนายทหารรัฐบาลาวขาวและเป็นเชื้อเจ้าลาวตอนใต้ ถูกมือปืนบุกยิงเสียชีวิตคาบ้านพักใน อ.เมือง จ.อุบลราชธานี เพราะเป็นหัวหน้ากลุ่ม ขตล.แถบลาวตอนใต้
ย้อนหลังกลับไปอีกเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2547 พนักงานสอบสวน สภ.กิ่ง อ.นาตาล จ.อุบลราชธานี จับกุม 3 คนไทย ข้อหาร่วมกันจับนายอุดร หรือน้อย มั่นคง อายุ 55 ปี พ่อค้าขายผลไม้ในตลาดสด อ.เขมราฐ จ.อุบลราชธานี ซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับขบวนการต่อต้านลาว และเป็นผู้ดูแลการโอนเงินระหว่างประเทศ ไปที่เมืองละครเพ็ง แขวงสาละวัน ประเทศลาว เพื่อให้ถูกคุมขังและตกอยู่ในอำนาจของผู้อื่นโดยผิดกฏหมาย ต่อมานายอุดรได้เสียชีวิตลง
ต่อมาเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2547 นายณรงค์ สุวรรณบุปผา หรือมีชื่อจริงว่า ท้าวสีสุก ไชยแสง อายุ 41 ปี หัวหน้ากลุ่ม ขตล. ถูกคนร้ายใช้อาวุธปืนอาก้าบุกยิงเสียชีวิตคาบ้านพัก ในหมู่บ้านประชาสมบูรณ์ (ผัง 15) ต.นิคมลำโดมน้อย อ.สิรินธร จ.อุบลราชธานี สำหรับท้าวสีสุก เป็นแกนนำคนสำคัญของขบวนการต่อต้านประเทศลาว (ขตล.) ที่นำพวกติดอาวุธบุกยึดด่านวังเตา เมืองโพนทอง แขวงจำปาสัก ประเทศลาว เมื่อเช้ามืดวันที่ 3 กรกฎาคม 2543
รัฐบาลลาวได้ใช้กำลังปราบปราม ทำให้กลุ่มต่อต้านประเทศลาวเสียชีวิตทันที 6 ราย และถูกทางการไทยจับกุมดำเนินคดีอีก 29 คน (เสียชีวิตไปแล้ว 1 คน และอีก 12 คนมีสัญชาติไทย) ส่วนท้าวสีสุกหลบหนีการจับกุมของเจ้าหน้าที่ไปได้ แต่ถูกมือปืนตามมายิงเสียชีวิตคาบ้านพักในเวลาต่อมา
สำหรับเหตุการณ์ที่โด่งดังที่สุดของการปฏิบัติการของ ขตล.คือ การนำกำลังติดอาวุธบุกยึดด่านวังเตา ศาลประชาชนแห่งแขวงจำปาสัก ประเทศลาว ได้มีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2547 ตัดสินจำคุกนักโทษการเมืองที่ร่วมกันบุกยึดด่านวังเตาและเป็นคนลาวจำนวน 16 คน
โดยพิพากษาจำคุกท้าวสวง แสงสุระ หัวหน้าชุดนำกำลังบุกยึด และพวกรวม 8 คนๆ ละ 12 ปี จำคุกท้าวคำ ไชยวงศ์ กับพวกรวม 6 คนๆ ละ 7 ปี และจำคุกท้าวแสง จำปา กับท้าวสม ไชยวงศ์ คนละ 2 ปี 6 เดือน ตามความผิดมาตรา 98 และ 108 คือ ร่วมกันปล้นทรัพย์สินทางราชการและเอกชนลาว
การตัดสินของศาลประชาชนลาว มีขึ้นภายหลังทางการไทย ส่งตัวผู้ร่วมในขบวนการต่อต้านลาว ให้กับทางการลาวหลังผู้ร่วมขบวนการทั้งหมดพ้นโทษจากการคุมขังในเรือนจำไทย ข้อหาหลบหนีเข้าเมือง และมีอาวุธไว้ในครอบครองคนละ 2 ปี ปัจจุบันยังมีแกนนำระดับปฏิบัติการของ ขตล.เหลืออยู่ คือ ร.อ.คำเผย สายกงจักร ซึ่งยังมีการเคลื่อนไหวในพื้นที่เป็นระยะ
ส่วนขบวนการล่าสังหารผู้เป็นหัวหน้ากลุ่มขบวนการต่อต้านลาว เป็นอดีตนายตำรวจยศพันตำรวจโทนอกราชการของไทย เคยมีส่วนร่วมกับขบวนการ ขตล.มาก่อน แต่ได้หันกลับมารับจ้างล่าสังหารคนในกลุ่มด้วยค่าจ้างที่สูง และได้ปฏิบัติการล่าสังหารท้าวอนุวงศ์ เศษฐาธิราช และนางอุไรวัน เศษฐาธิราช สองสามีภรรยา
โดยสืบเชื้อสายราชวงศ์หลวงพระบาง ในฐานะ "สมเด็จพระเจ้าอนุวงศ์เศษฐาธิราชองค์ที่ 4" ที่ศาลาแก้วกู่ ต.หาดคำ อ.เมือง จ.หนองคาย เมื่อวันที่ 18 ม.ค.ที่ผ่านมา เป็นรายล่าสุด เพราะผู้ตายเป็นผู้นำการเคลื่อนไหวข้ามชาติในนามขบวนการเจ้าห่มขาวร่มฉัตร ที่สนับสนุนให้ขบวนการต่อต้านลาวบุกยึดด่านวังเตาเมื่อปี 2543
