ลำปาง – ชาวบ้านแม่เมาะยื่นฟ้องกราวรูดตั้งแต่ ครม.-รมว.อุตฯ-กรมอุตสาหกรรมพื้นฐาน และกฟผ. กรณีสุสานหอยขม 13 ล้านปีในเขตเหมืองแม่เมาะ พร้อมกับขอคำสั่งคุ้มครองชั่วคราว ห้ามขุดเจาะแหล่งหอยขมเพิ่ม ก่อนมีคำพิพากษา และขอเปิดไต่สวนฉุกเฉิน
เมื่อเวลาประมาณ 09.30 น.วันนี้ (7 เมษายน 2548) นายสุรชัย ตรงงาม ตัวแทนจากสภาทนายความแห่งประเทศไทย ที่ได้รับมอบอำนาจจากชาวบ้านแม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง เป็นตัวแทนยื่นฟ้องคณะรัฐมนตรี เป็นจำเลยที่ 1 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม เป็นจำเลยที่ 2 กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการพลังงาน เป็นจำเลยที่ 3 และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เป็นจำเลยที่ 4 กรณีปัญหาการค้นพบสุสานหอยขมอายุกว่า 13 ล้านปี บริเวณเหมืองถ่านหินลิกไนต์แม่เมาะ ต่อศาลปกครองกลาง กรุงเทพฯ
โดยได้ยื่นฟ้อง ครม.ในประเด็นเรื่องมติครม. ที่ให้อนุรักษ์พื้นที่สุสานหอยขมน้ำจืดไว้เพียง 18 ไร่ จากเดิมที่พบทั้งหมด 43 ไร่ ถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ รมว.อุตสาหกรรม ในฐานะที่เป็นผู้รับคำสั่งจาก ครม. และอนุมัติประทานบัตรเหมืองแพร่แก่ กฟผ. กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานฯ ในฐานะผู้มีอำนาจควบคุมดูแล ให้ผู้ได้รับประทานบัตร ซึ่งก็คือ กฟผ. ปฏิบัติตามกฎหมาย และ กฟผ.ในฐานะผู้ได้รับประทานบัตรเหมืองแร่
นายสุรชัย กล่าวว่า การดำเนินการครั้งนี้ เป็นการยื่นฟ้องเพื่อให้เพิกถอนมติ ครม. ที่กำหนดให้อนุรักษ์สุสานหอยไว้เพียง 18 ไร่ จากทั้งหมด 43 ไร่ พร้อมกับให้ยุติการขุดหรือดำเนินการใด ๆ ต่อพื้นที่ ที่ขุดพบซากหอยขมไว้เป็นการชั่วคราว จนกว่าศาลจะมีคำพิพากษาออกมา นอกจากนี้ ยังให้สั่งเพิกถอนประทานบัตรเหมืองแร่ ในส่วนที่ขุดพบซากฟอสซิลหอยขมทั้งหมดด้วย
ส่วนกระแสต่อต้านจากกลุ่มองค์กรเครือข่ายอนุรักษ์ในพื้นที่จังหวัดลำปาง หลังจากนายประสิทธิ์ สิริศรีสกุลชัย ประธานหอการค้าจังหวัดลำปาง พร้อมด้วยตัวแทนองค์กรเครือข่าย ที่ร่วมกันเคลื่อนไหวคัดค้านการขุดสุสานหอยขมน้ำจืด 13 ล้านปี เพื่อนำลิกไนต์มาใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าของ กฟผ. ได้เข้ารับฟังการบรรยายสรุปจากนายพายัพ พงษ์ภิโรดม ผู้ช่วยผู้ว่าการฝ่ายปฏิบัติการเชื้อเพลิงแข็ง กฟผ. พร้อมกับเข้าสำรวจพื้นที่ที่ขุดพบสุสานหอยเมื่อ 22 มีนาคม 2548 แล้ว กลุ่มที่เคยคัดค้านเริ่มมีท่าทีที่อ่อนลงอย่างเห็นได้ชัด
ประธานหอการค้าจังหวัดลำปาง ยอมรับว่า ในเบื้องต้นหอการค้าฯ ค่อนข้างจะเห็นชอบแนวทางการอนุรักษ์สุสานหอยจำนวน 18 ไร่ตามมติ ครม. และที่ กฟผ.เสนอ แทนการอนุรักษ์ทั้งหมด 43 ไร่ เนื่องจากไม่ต้องการให้เกิดผลกระทบกับการผลิตกระแสไฟฟ้าโดยใช้ลิกไนต์จำนวน 265 ล้านตัน อันจะทำให้อายุการใช้งานของโรงไฟฟ้าลดลงไม่น้อยกว่า 26 ปี ซึ่งจะสร้างความเสียหายไม่ต่ำกว่า 1.32 แสนล้านบาท และกระทบต่อความมั่นคงด้านพลังงาน – การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศโดยรวมด้วย เพราะทุกวันนี้ กฟผ.แม่เมาะบอกว่า ต้องใช้ถ่านหินสำรองไม่ต่ำกว่า 2 แสนตันต่อวัน หากต้องอนุรักษ์ทั้งหมด หมายถึงบ่อเหมืองดังกล่าวอาจจะไม่สามารถใช้งานได้เกือบทั้งหมดทีเดียว
นายประสิทธิ์ บอกอีกว่า แต่ถ้าหากอนุรักษ์ไว้เพียง 18 ไร่ตามมติ ครม.ก็จะมีผลกระทบต่อปริมาณลิกไนต์สำรอง 4 แสนตัน คิดเป็นมูลค่า 200 ล้านบาทเท่านั้น ซึ่ง กฟผ.เองก็ยืนยันว่า เป็นความสูญเสียที่สามารถรับได้
อย่างไรก็ตาม หอการค้าฯ ก็จะหาช่องทางที่จะให้ กฟผ.ยืนยันให้ชัดเจนว่า จะไม่ใช้พื้นที่สุสานหอยที่อนุรักษ์ไว้ทั้ง 18 ไร่โดยเด็ดขาด รวมทั้งที่ดินบริเวณใกล้เคียงกับพื้นที่อนุรักษ์ 34 ไร่ ที่เตรียมไว้สำหรับพัฒนาร่วมกับ 18 ไร่ตาม ที่มติ ครม.กันไว้