25 ปีกับการให้โดยไม่หวังสิ่งใดตอบแทน เขาคือพ่อค้าใจบุญ "ร้านลุงโปร่งแว่นตาคนจน” ที่เป็นแสงสว่าง คอยช่วยเหลือคนยากจนให้มีชีวิตที่ดีขึ้น ขายแว่นราคาถูก-แจกแว่นฟรี-ขายก๋วยเตี๋ยวราคา 10 บาท บนเส้นทางแห่งความเสียสละที่หาได้ยากในสังคมไทย
เวลาเปลี่ยน แต่อุดมการณ์ไม่เปลี่ยน!!
“ผมภูมิใจที่ได้ทำ ถ้าพ่อแม่ยังอยู่ก็คงดีใจนะ” นี่คือคำพูดสั้นๆของ โปร่ง ศรีโพธิ์พันธุ์ หรือ "ลุงโปร่ง" วัย 72 ปี เจ้าของ "ร้านลุงโปร่งแว่นตาคนจน” ผู้สร้างตำนานของการให้ บนเส้นทางแห่งความเสียสละที่หาได้ยากในสังคมไทย
ด้วยสุขภาพ และอายุที่มากขึ้นของลุงโปร่ง ทำให้ร่างกายไม่ค่อยแข็งแรงนัก จึงมีป้อม-สุภาพร บัวงาม ภรรยาที่เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสืบทอดเจตนารมณ์ ช่วยสะท้อน และบอกเล่าแนวคิดของพ่อค้าใจบุญรายนี้เอาไว้ว่า ที่แจก และเปิดกิจกรรมขายแว่นในราคาถูก เพราะอยากช่วยเหลือคนให้ที่ไม่มีเงินซื้อ และไม่อยากให้คนหันไปเล่นหวยใต้ดิน
โดยก่อนจะมาเปิดร้านแว่นตาคนจน ลุงโปร่งเคยทำงานในโรงพยาบาลประจำตำบล จ.สุพรรณบุรี แต่ไม่รับเงินเดือน มอบเงินทั้งหมดให้กับผู้ใหญ่บ้าน และเจ้าหน้าที่สาธารณภัยในชุมชน โดยอาศัยจากรายได้นอกเวลาที่คลินิกเป็นค่าใช่จ่ายสำหรับครอบครัว
“ลุงโปร่งเห็นผู้ใหญ่ที่เป็นครู พานักเรียนมา 2 คน แล้วไม่มีแว่นใส่ มีแว่นอันเดียว หักครึ่ง แล้วใช้ด้วยกัน ลุงโปร่งจึงตัดให้ไปคนละอัน ลุงโปร่งก็คิดว่าคนที่ไม่มีตังค์ ทำไมไม่มีแว่นใช้ เขาเลยคิดจะแจกแว่นฟรี
เราไม่ได้เป็นคนร่ำรวย เราเติบโตจากรากหญ้าเหมือนกัน เริ่มต้นเปิดร้านมีแว่นเพียง 15 ตัว ไฟก็ไม่มี ใช้เครื่องต่างๆ แบบสมัยก่อน ตอนนี้มาพัฒนาเป็นระบบ Auto ก็ดีขึ้น เมื่อก่อนไม่มีอะไร มีเพียงไฟตะเกียงของโปร่ง หน้าตัดเลนส์ตอนนั้นก็ใช้ครีมตัด ใช้ตะไบเกลี่ยได้ 15 อัน แค่นั้น”
[ภรรยาลุงโปร่ง]
ในทุกวันที่ 1 และ 16 ของทุกเดือน ระยะเวลากว่า 25 ปี กับ 10 สาขา สำหรับร้านลุงโปร่งแว่นตาคนจน กลายเป็นที่พึ่งให้กับคนที่มีรายได้น้อย รวมถึงผู้ที่ลำบากในการมองเห็น กับแว่นตาราคาประหยัดเพียง 300 บาท ที่มาพร้อมทั้งกรอบและเลนส์ ซึ่งเขาหวังแค่เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยคนยากจน ให้มีชีวิตที่ดีขึ้น
“ตอนนี้มีทั้งหมด 10 สาขา เท่าที่ทราบมา คือลุงแจกมาประมาณ 20 ปีแล้วค่ะ เราจะแจกทุกวันที่ 1 และ 16 ของทุกเดือน
เราจะแจกตั้งแต่ 8 โมง ถึงเที่ยง ก็มารอคิวที่หน้าร้านเรา เพื่อรอรับบัตรคิว พอ 8 โมงเราก็จะเรียก ให้ทยอยเข้ามา
ถ้าคุณมารับแว่นฟรี ไม่ต้องเตรียมตัวอะไรมาหรอก รอรับบัตรคิวที่แจกตอน 2 โมง คนรวย คนจนต้องเข้าแถวเหมือนกัน รับบัตรคิวเหมือนกัน ไม่มีพิเศษ คือเข้าแถวรอรับตามบัตรคิวที่แจกไป ก็ได้วัดสายตาทุกคน”
แน่นอนว่าการที่ช่วยเหลือสังคม จะต้องตามมาของร่ายจ่ายมากถึง 40,000 บาทต่อเดือน รวมทั้งใครๆต่างจำคำครหาที่ว่านี้ การจะได้อะไรมาต้องมีสิ่งอื่นตอบแทน หรือกลยุทธ์ทางการตลาดที่ว่าด้วยผลประโยชน์ทางการค้า ยิ่งในยุคปัจจุบันคงจะหาได้ยาก ที่จะมีพ่อค้าคนไหน เอาสินค้าที่ตนเองขายมาแจกให้ฟรีๆ โดยไม่หวังผลใดๆ
“เคยคุยกับลุงโป่งเหมือนกันว่าตัวเลขมันเยอะ แต่เขาก็บอกว่าให้ช่วยเหลือ เราพอมีรายได้ เราแบ่งปันให้เขา ป้อมเองก็รู้สึกแบบนั้น ทำบุญให้เขา ทำบุญก็ดีเหมือนกัน เพราะวัดเราก็ไม่ได้ไป
เฉลี่ยงวดละ 20,000 บาท เดือนหนึ่ง 40,000 บาท บางคนเขารู้ว่าลุงโปร่งใจดี มีคนไม่มีเงินจ่ายค่าเช่าบ้าน เจ้าของบ้านเขาจะไล่แล้ววันนี้ ลุงโปร่งเขาก็ใจดี เขาก็ให้เงิน คือตอนนี้ลุงโปร่งไม่มีรายได้อะไรเลย ตอนนี้ ให้เขาเกือบหมด
คือเงินขายของ ลุงให้เขาหมดเลย จนเราไม่มีค่าเช่าจะจ่าย เราก็บอกเขา ให้เขาหมดเลยแล้วเราจะเอาเงินค่าเช่าที่ไหนมาจ่ายเขา เพราะฉะนั้น เราก็ต้องรีบทำงานหาค่าเช่า”
ถึงแม้ว่าร้าน”ลุงโปร่ง แว่นตาคนจน”จะเปิดมานานกว่า 25 ปี สิ่งที่ยังยืนหยัดและไม่เปลี่ยนแปลง คือราคาแว่นตา ที่จับต้องได้ในราคา 300 บาท
“ตอนแรกมีคนว่าเราเหมือนกันว่าเราขายถูก กลัวจะมีผลกระทบ มีปัญหากับร้านอื่น แต่พอนานๆไปเขาก็ไม่ได้ว่าอะไร เพราะเราทำเพื่อสังคม
ของแพงเราก็มี ราคา 300 บาท ก็ไม่ได้ถูกแล้วคุณภาพไม่ดี แต่ถ้าคนที่มีเงินเยอะ จะเอาของแพง เราก็มีขายตั้งแต่ 600-5,000 บาท
ถ้าใครเป็นลูกค้าที่มีกำลังซื้อ อยากได้ของดีก็มีเหมือนกัน เรามีมาตรฐานที่เหมือนกัน คนจน คนรวย บริการเหมือนกัน
คนที่มารับแว่นตามีทุกกลุ่มเลยค่ะ บางคนเขาบอกว่า เขานั่งรถไฟมาจากราชบุรี กาญจนบุรี เพื่อมารับแว่นแจก มีตั้งแต่ผู้สูงอายุ จนถึงไม้เท้า”
นอกจากความใจบุญของพ่อค้าแว่นตารายนี้ ที่กลายเป็นที่ชื่นชม ด้านการบริการของทางร้านก็ถือเป็นจุดเด่นของที่นี่เช่นกัน โดยหนึ่งในผู้ที่มาใช้บริการกว่า 10 ปี เปิดใจให้ฟังว่า รู้สึกตื้นตัน ดีใจที่เขานึกถึงคนยากจน
“มันพูดไม่ออก เขาใจดีมาก ดีใจค่ะที่มีโครงการนี้ อยากให้มา เพราะลุงแกใจดี มีแต่คนเขาชม search เข้าไปในโทรศัพท์ก็ได้รับคำชมว่าดีมาก”
“ไม่เคยไปตัดร้านอื่น ถูกใจร้านนี้เลยตัดร้านนี้ คือเขาบริการดี พอเรานำมาใช้สินค้าก็ดี”
แจกแว่น-ขายก๋วยเตี๋ยว 10 บาท ช่วยคนจน
นอกจาก จะแจกและขายแว่นตาราคาถูกแล้วนั้น ลุงโปร่งยังมีแนวคิดเปิดร้านขายก๋วยเตี๋ยว เพื่อให้ลูกค้าที่สัญจรไปมา ได้มีทางเลือก รับประทานอาหารราคาถูกอีกด้วย
“คือลูกค้าที่มารับแว่น หรือมาตัดแว่น มาแล้วไม่มีอาหารทาน ร้านอาหารก็ไกล ลูกค้าก็หิว ลุงโปร่งเขาก็มีแนวคิดว่าเราน่าจะขายก๋วยเตี๋ยว
วันแรกที่ทำเราก็แจกฟรีให้ลูกค้า พอทำไปมีคนข้างนอกมาทาน ลูกค้าทานฟรี แต่ถ้าเป็นคนข้างนอก เราคิด 10 บาท ลูกค้าจะได้ไม่หนี หิวก็จะทานก๋วยเตี๋ยวได้เลยในช่วงระหว่างรอ”
นับเป็นความสุขที่เขาไม่ได้มองแค่ในเรื่องแว่นตาเพียงอย่างเดียว ภรรยาของลุงโปร่งได้บอกเล่าเอาไว้ว่าอะไรที่สามารถช่วยเหลือสังคมได้ เขาก็อยากจะช่วย
“เรามีความสุข อยากขายอยากช่วยคนที่ไม่มีอะไรทาน ได้ทานก๋วยเตี๋ยว รอแว่นไป ให้คนข้างนอกไม่มีเงินซื้อข้าวกิน 10 บาทแต่รู้สึกอิ่มได้ ซึ่งผลตอบรับ ลูกค้าเยอะ คนนอกมาทาน บางทีไม่ได้ตัดแว่น ก็มาทาน นั่งรถมาไกลๆ มาทานทุกวัน”
ราคา 10 บาท กับก๋วยเตี๋ยว 200 ชามต่อวัน ถ้ามองในด้านธุรกิจจะบอกได้เลยว่าก๋วยเตี๋ยวในราคาสบายกระเป๋านี้ แทบไม่ได้กำไร เพียงเขาลือกที่จะมีความสุขกับการ “ให้” ให้ทุกอย่างที่คิดว่าให้ได้
ด้านพ่อค้าของเก่าที่อยู่ละแวกนั้น ก็ช่วยสะท้อนถึงแนวคิดการช่วยสังคมของการเปิดร้านก๋วยเตี๋ยว - แจกแว่นตาช่วยคนไม่มีเงินไว้ว่าบางคนค่าแรงได้น้อย สิ่งที่เขาทำถือว่าได้ทำบุญไปด้วย
“ท่านเป็นผู้ใหญ่ใจบุญ เมตตาคนจน ท่านแจกแว่น และเหมือนแจกอาหารคนจนด้วย พูดว่าซื้อขายมันไม่ถูก เพราะกำไรมันไม่เยอะ เราถือว่าลดค่าใช้จ่ายได้ด้วย สำหรับคนกินน้อยแค่นี้ก็ถือว่าโอเค ดูแลชีวิตผมได้แล้ว รสชาติใช้ได้”
ไม่ต่างจากพนักงานร้านก๋วยเตี๋ยว สำหรับเรื่องราวประทับใจที่สุด เธอบอกว่านอกจากช่วยเหลือคนจนแล้ว มันทำให้เธอมีรายได้จากงานตรงนี้ด้วย
“มีคนมากินเยอะ ถ้าเป็นวันที่แจกแว่น วันที่ 1 กับวันที่ 16 ตกแล้ววันละ 300-400 บาท ได้กำไรไม่เยอะหรอกค่ะ เหมือนเป็นการช่วยเหลือมากกว่าธุรกิจ
คิดว่าลุงเขาอยากช่วยเหลือคน อยากให้ทุกคนได้กินเหมือนกัน เพราะว่าบางทีร้านอื่นขายในราคา 40-50 บาท ราคาสูง เขาก็ไม่ไหว ตรงนี้เขาก็เลยอยากช่วยเหลือกัน และเราก็ได้มีงานทำด้วย”
กำไร = การให้
“มีคนมารอต่อคิวด้วยกัน เขาก็พูดว่าเอาแว่นไปขายนะ เราก็ไม่ได้ว่าอะไร เขาขายก็ช่างเขา เขาอยากได้ก็ให้เขาไป ถ้าเขาไม่มี เขาเอาไปขาย แล้วเขาได้เงินก็ทำไป”
เบื้องหลังความสำเร็จก่อนที่จะมีกำลังช่วยเหลือคนในสังคมได้ เธอได้บอกเล่าเอาไว้ว่าเราเคยผ่านจุดที่ยากลำบากมาก่อน จึงทำให้เข้าใจความรู้สึกของคนที่ไม่เคยได้รับโอกาสจากสังคม
ถึงแม้บางครั้งจะนำมาซึ่งการเอาเปรียบ นำเอาของแจกทางร้านไปขาย แต่ภรรยาของลุงโปร่งทำคือการปล่อยผ่าน ซึ่งหากมองย้อนไปกับสิ่งที่ลุงโปร่งได้ทำกับสังคมในช่วงที่ผ่านมาก็เปรียบเหมือนกับเส้นทางของความดีที่ลุงโปร่งได้ปูทางเอาไว้ ทำให้เป็นตัวอย่างเพื่อคนรุ่นหลังจะได้ศึกษา
และนำมาเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตของการเป็นผู้ให้ ที่ต้องการเสียสละผลประโยชน์ส่วนตัวเพื่อส่วนรวม โดยไม่หวังสิ่งตอบแทนใดๆ
“ตอนแรกมีคนว่าเราเหมือนกันว่าเราขายถูก กลัวจะมีผลกระทบ มีปัญหากับร้านอื่น แต่พอนานๆไปเขาก็ไม่ได้ว่าอะไร เพราะเราทำเพื่อสังคม
มันไม่ได้กระทบต่อธุรกิจ เรามีการจัดสรรปันส่วนที่ดีอยู่แล้ว เรามีการจัดระบบรายรับ รายจ่าย บางครั้งอาจจะมีคนเข้ามาร่วมบริจาคเพื่อช่วยเหลือ สมทบทุน
ถ้าเขาเห็นเราออกรายการ เขาอยากจะช่วยเหลือ ทำบุญ เขาก็จะมาร่วมบริจาคเงิน เพื่อจะให้เราไปซื้อกรอบ ซื้อเลนส์ เพื่อจะประกอบให้คนมีรายได้น้อย
เราไม่ได้ประกาศบอก ถ้าเขาเห็นจากรายการต่างๆ เขาอยากจะช่วยเหลือ เพราะเขาก็เห็นว่าร้านของเราขายถูกอยู่แล้ว เขาอยากจะช่วยสมทบทุน สนับสนุนให้เราแจกตลอดไป”
ทุกกิจการของลุงโปร่ง ไม่ว่าจะเป็นการขายแว่นราคาถูก การแจกแว่น หรือขายก๋วยเตี๋ยวในราคา 10 บาทเท่านั้น ตลอดเวลาที่ทำมา สิ่งที่เขาได้รับกลับมาไม่ใช่เป็นเรื่องธุรกิจ แต่เป็นกำไรจากการให้กับสังคม
“เราทำบุญมาเยอะเราก็มีความสุขดีค่ะ เราช่วยเหลือคน ตอนแรกก็ไม่คิดว่าเราจะช่วยเหลือสังคมได้ พอมาคิดเราก็ทำดีได้เหมือนกัน ช่วยเหลือสังคมได้”
ป้อม สุภาพร ภรรยาลุงโปร่ง ยังทิ้งท้ายให้ฟังอีกว่าสิ่งที่ลุงโปร่งทำ ช่วยเหลือคนจนด้วยการแจกแว่น ทำอาหารราคาถูกให้คนมารับประทานกันนั้น ก็อาจจะเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่สำหรับหลายๆคน ซึ่งทางลุงโปร่งเองเขาได้ปูทาง แนวคิดนี้ไปยังครอบครัว และถ้าเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ ก็สามารถนำไปสู่การปฏิบัติที่ยิ่งใหญ่ มีความสุขกับสิ่งที่ให้เช่นกัน
สัมภาษณ์ : รายการ “ฅนจริง ใจไม่ท้อ”
เรียบเรียง : ทีมข่าว MGR Live
เรื่อง : ภูริฉัตร ปริยเมธานัยน์
** มาตามติด ไลฟ์สไตล์บันดาลใจ+ประเด็นสดใหม่ ได้ที่นี่!! **
