แวดวงจอแก้วพักหลังมานี้ แฟนละครมักได้ชมละครไทยภาคต่อ เรียกว่าจัดมากันแบบยาวๆ รูปแบบซีรี่ย์ชมกันจนตาเปียกตาแฉะ อย่างที่เป็นปรากฎการณ์บนโซเซียลมีเดีย ณ เวลานี้ ที่สาวน้อยสาวใหญ่ต่างพากัน กรี๊ดดดด! ก็คงหลีกไม่พ้นเรื่อง 'คุณชายพุฒิภัทร' หนึ่งในห้าของละครชุดเรื่อง สุภาพบุรุษจุฑาเทพ
จาก บทวิเคราะห์ละครโทรทัศน์ "สุภาพบุรุษจุฑาเทพ" โดย ผศ.ดร.ธเนศ เวศร์ภาดา คณบดีคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้อธิบายถึงลักษณะของ 'ละครเถา' ที่กำลังปรากฎสู่สายตาผู้ชมอย่างต่อเนื่อง
“ในมิติของการสร้าง ละครเถาเอื้อให้ปั้นดาราเป็นแพ็คเกจ สร้างกิจกรรมโปรโมตละครได้ครบวงจร ช่วงแนะนำละคร ก็จัดทำสารคดีแนะนำว่านักแสดงต้องไปเรียนรู้อะไรบ้าง ช่วงละครออกอากาศ เมื่อละครติดตลาดแล้ว ก็จำหน่ายเสื้อ จัดพาทัวร์สถานที่ถ่ายทำ กินข้าวกะดารา เปิดคอนเสิร์ต เป็นต้น
“ในมิติของเนื้อหา ละครเถาเป็นพื้นที่ของการรวมแนวเรื่องหลากหลายมาประชันกัน ให้คนดูได้เลือกชมเลือกชิม”
ผศ.ดร.ธเนศ วิเคราะห์ถึงปรากฎการณ์ละครชุดว่า “นี่อาจจะเป็นครั้งแรกของปรากฏการณ์การเขียนนวนิยาย สำนักพิมพ์เป็นผู้กำหนดนโยบายให้เป็นนวนิยายชุด ตั้งทีมนักเขียน ร่วมกันวางพล็อตแกนกลางและตัวละครเอกชุดหนึ่ง แจกจ่ายให้นักเขียนไปเขียนตามแนวที่ถนัด เสนอขายทางผู้จัดละครหรือทางสถานีโทรทัศน์
“นวนิยายชุด บ้านไรปลายฝันจึงเกิดขึ้น และกลายเป็นละครชุด 4 หัวใจแห่งขุนเขาประกอบด้วย ธาราหิมาลัย ดวงใจอัคนี ปฐพีเล่ห์รัก และ วายุภัคมนตรา ฉลองครบรอบ 40 ปี สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 4 หัวใจแห่งขุนเขา แต่ละตอนเป็นคนละแนวเรื่อง เล่าเรื่องของตัวเอกสี่พี่น้องแยกไปคนละเรื่อง แต่ยืนอยู่ด้วยแกนเดียวกันคือ ความสัมพันธ์ของสี่พี่น้อง และยืนอยู่ด้วยแก่นเดียวกันคือความรักหลายรูปแบบหลายอารมณ์ของตัวเอกทั้งสี่”
บทความเรื่อง ละครเถา : แนวโน้มของละครโทรทัศน์ไทย โดย ผศ.ดร.ธเนศ ได้อธิบายถึงปรากฏการณ์ของ ละครชุด สุภาพบุรุษจุฑาเทพ ที่กำลังฮอตฮิตอยู่ในขณะนี้
“ละครชุดสุภาพบุรุษจุฑาเทพถูกกำหนดให้เป็นละครฟอร์มใหญ่เฉลิมฉลองครบรอบ 42 ปีของสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 ดัดแปลงจากนวนิยายชุด สุภาพบุรุษจุฑาเทพ ประพันธ์โดย ณารา ร่มแก้ว เก้าแต้ม ซ่อนกลิ่น และแพรณัฐ นิยายชุดนี้ประกอบไปด้วยหนังสือ 5 เล่ม คือ คุณชายธราธร คุณชายปวรรุจ คุณชายพุฒิภัทร คุณชายรัชชานนท์ และ คุณชายรณพีร์ ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อพ.ศ. 2554 โดยสำนักพิมพ์พิมพ์คำ”
ความน่าสนใจของละครชุดนี้ ผศ.ดร.ธเนศ อธิบายผ่านบทความไว้ว่า ในแง่โปรดักชั่น สุภาพบุรุษจุฑาเทพ รองรับการปั้นดาราหน้าใหม่อีกระลอกของทางสถานีโทรทัศน์ ละคร 5 ตอนมีแนวเรื่องหลายแนวให้เลือกชม และเกิดกระบวนการโปรโมตแบบอลังการตามแนวถนัดของทางสถานีโทรทัศน์ ส่วนในแง่เนื้อหา ละครชุดนี้ใช้พื้นที่ถึง 5ตอน ซึ่งดูฟุ่มเฟือยเกินเหตุ เพื่อส่งสารตอกย้ำประเด็นเรื่องตามหาความรักด้วยหัวใจ และความรักที่แท้ไม่มีชนชั้น ไม่มีพรมแดน
ละครชุดนี้พยายามจะแสดงให้เห็นความรักต่างชนชั้น ดูเหมือนจะสอดรับกับบรรยากาศสังคมการเมืองที่อวลไปด้วยวาทกรรมไพร่วาทกรรมอำมาตย์ ความรักของหม่อมหลวงเกษรากับชินกร ซึ่งเป็นลูกหลานเชื้อสายจีน คุณชายปวรรุจกับท่านหญิงวรรณรสา ผู้ส่งศักดิ์กว่า คุณชายพุฒิภัทรกับกรองแก้ว นางงามตกยาก คุณชายรัชชานนท์กับเจ้าหญิงสร้อยฟ้า เจ้าหญิงต่างเมือง และคุณชายรณพีร์กับเพียงขวัญ ดาราสาวผู้มีข่าวอื้อฉาว ทั้งห้าตอนมีแกนยึดคือ ปมขัดแย้งเรื่องตระกูลจุฑาเทพกับตระกูลเทวพรหมต้องมีใครแต่งงานกันตามสัญญาใจ แต่แล้วคุณชายทั้ง 5 ก็วิ่งหนี ตามหาความรักแท้ของตน ปล่อยสาวเทวพรหมแห้วไปตามๆ กัน
ละครชุดนี้ใช้รหัสทางสังคมที่ไหลวนเวียนอยู่ในความคิดความเชื่อของคนในสังคมมาผูกโครงเรื่องย่อย เช่น ความเป็นสุภาพบุรุษที่ต้องให้เกียรติผู้หญิง ทำงานเพื่อส่วนรวม ความเป็นผู้หญิงที่ดี ต้องรักนวลสงวนตัว ทำอาหารเก่ง ทำขนมเก่ง เป็นแม่ศรีเรือน ความรักชาติ การกู้ชาติ การอนุรักษ์หวงแหนสมบัติชาติ ความกตัญญู การใช้อำนาจ
“แนวทางการผลิตนวนิยายและละครเถาแบบนี้เป็นตัวอย่างของการเป็นอุตสาหกรรมบันเทิงครบวงจร นักเขียนเขียนตามออเดอร์เพื่อนำไปสร้างเป็นละครโทรทัศน์ โดยหยิบยกเอารหัสทางสังคมและเอาพล็อตเดิมๆ ที่ปรากฏในนวนิยายชื่อดังในตลาดมาผสมผสานสร้างเรื่องเล่าขึ้นใหม่ ผู้สร้างละครก็ปั้นดาราหน้าใหม่ให้ติดตลาด ให้คนดูหลงในรูปโฉมโนมพรรณ ที่มีอุดมคติความงามแบบใหม่ เช่น คุณชายทั้ง 5 ที่เสมือนหลุดมาจากฟิตเนสสมัยใหม่”
สุดท้าย นวนิยายชุดและละครเถานับเป็นปรากฏการณ์ของการสร้างเรื่องเล่าแบบวัฒนธรรมประชานิยม ที่ไม่ต้องการแสดงปัญหาของมนุษย์และหรือของสังคมที่ลึกซึ้งซับซ้อน เป็นเรื่องเล่า (เหล้า) เก่าในเนื้อ (ขวด) ใหม่ เพียงแต่เพิ่มสีสันให้เมามายเป็นแพ็ค ยืดเวลาให้หลงอยู่กับโลกมายานานขึ้น และดึงเราออกจากโลกความเป็นจริง โลกของเศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรมที่รอเยียวยาแก้ไข
…...............................
…...........
..
