ดูเหมือนความยุ่งยากยังรั้งรอการแก้ไข กับปัญหา “จอดำ” ถึงแม้ว่าการถ่ายทอดกีฬาโอลิมปิกจะมีแนวโน้มสามารถรับชมได้ตามปกติทุกช่องทาง แต่ก็ยังสร้างความสับสนวุ่นวาย เมื่อหน่วยงานภาครัฐซื้อลิขสิทธิ์หนวดกุ้งก้างปลา แต่คนส่วนใหญ่ใช้จานดาวเทียม ซึ่งมาพร้อมกับการลงทุนซื้อกล่องรับสัญญาณซ้ำแล้วซ้ำเล่า ตราบใดที่กฎหมายลิขสิทธิ์ยังไม่ครอบคลุมเสียที เพราะครั้งต่อไปความโชคดีไม่ได้หยุดอยู่ที่โอลิมปิก
ถ้าไม่ใช่โอลิมปิก ซีแบนด์ยังเสี่ยงจอดำ!
กลุ่มเสี่ยงจอดำ ยังคงสร้างความลำบากใจให้กับประชาชนผู้ติดตามกีฬาโอลิมปิกที่จะมีขึ้นปลายเดือนกรกฎาคมอยู่ไม่น้อย แม้ว่าส่วนใหญ่ ทาง กสทช. ยืนยันว่าสามารถรับชมได้ตามปกติ แต่ก็ยังมีจำนวนคนกลุ่มหนึ่งที่สุ่มเสี่ยงจะต้องจอดำซ้ำรอยเดิม เนื่องจากการใช้จานดาวเทียมซีแบนด์ระบบเก่า
ถือเป็นความโชคดีที่ผู้ซื้อลิขสิทธิ์โอลิมปิก 2012 ครั้งนี้เป็นหน่วยงานภาครัฐ ซึ่งมาจากความร่วมมือร่วมใจของโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ทีวีพูล) และสถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย ช่อง 11 ได้ร่วมกันซื้อลิขสิทธิ์ถ่ายทอดภายใต้เอบียู ทำให้สามารถรับชมรายการผ่านทางช่องฟรีทีวีแบบอะนาล็อกตามปกติเท่านั้น แม้ว่าจะเป็นการรับชมสัญญาณภาคพื้นดิน แต่โดยพื้นฐานความจริงคนไทยส่วนใหญ่รับชมช่องฟรีทีวีผ่านจานดาวเทียม จึงมีการดำเนินการให้สามารถรับชมได้เช่นกัน
น.ส.สุภิญญา กลางณรงค์ กรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ด้านคุ้มครองผู้บริโภค กล่าวว่า เราต้องอาศัยการตัดสินใจอย่างเร่งด่วน ดังนั้นจึงอยากให้รัฐบาลเข้ามาช่วยด้วย เพราะกลัวว่าจะซ้ำรอยเดิมอย่างฟุตบอลยูโร 2012 ที่ผ่านมาอีก แต่ก็มั่นใจว่าเป็นคนละกรณีกันเนื่องจากครั้งนี้เป็นหน่วยงานรัฐที่ได้ลิขสิทธิ์ ต่างจากครั้งที่แล้วที่เป็นเอกชนจึงไม่สามารถทำอะไรได้มาก เพราะยังไม่มีตัวบทกฎหมายเฉพาะออกมา
ความโชคดีของการหนีจอดำครั้งนี้คือ 1.ผู้ซื้อลิขสิทธิ์เป็นกลุ่มทีวีพูลและช่อง 11 กรมประชาสัมพันธ์ ซึ่งเป็นหน่วยงานภาครัฐ จึงเป็นเรื่องง่ายมากกว่าการต่อรองกับเอกชนอย่างรายการบอลยูโรที่ผ่านมา2.เป็นลิขสิทธิ์ถ่ายทอดกีฬาโอลิมปิกที่ประเทศส่วนใหญ่ซื้อลิขสิทธิ์เช่นเดียวกับประเทศไทย จึงไม่ต้องเกรงว่าสัญญาณจะล้นออกนอกประเทศ หากไม่มีการล็อกสัญญาณต้นทาง ซึ่งตรงนี้เป็นประเด็นสำคัญที่ทางเจ้าของลิขสิทธิ์ ให้ความสำคัญ
จึงเป็นคำถามต่อไปว่าถ้าการซื้อลิขสิทธิ์ต่อไปในอนาคตไม่ใช่กีฬาโอลิมปิก แต่เป็นลิขสิทธิ์บางรายการที่บางประเทศไม่ได้ซื้อมา จึงต้องเกิดการล็อกสัญญาณต้นทางอีกครั้ง ปัญหาจึงตกไปอยู่กับกลุ่มที่ไม่ได้ใช้ดาวเทียมระบบล็อกรหัสสัญญาณ
ทั้งนี้อย่าลืมนึกถึงกลุ่มเสี่ยงจอดำที่ยังคงเป็นจุดบอดนับล้านครัวเรือน โดยเฉพาะจานดาวเทียมระบบซีแบนด์ (จานดำ) เนื่องจากเป็นระบบเก่าจึงไม่สามารถเข้ารหัสล็อกสัญญาณได้ ซึ่งมีผู้ใช้อยู่ 1.5 ล้านครัวเรือนจากทั้งหมด 10.5 ล้านกล่องหรือล้านครัวเรือน ที่นอกจากนั้นสามารถล็อกรหัสสัญญาณได้
ฉะนั้นจำนวนผู้ใช้ 1.5 ล้านครัวเรือนก็คงต้องเสี่ยงปัญหาจอดำซ้ำ และวิธีการแก้ไขก็คือ การจ่ายเงินซื้อกล่องใหม่ที่สามารถเข้ารหัสล็อคสัญญาณได้ นั่นคือทางออกที่ดีที่สุด
กล่องล้นบ้าน รีโมตล้นเมือง
หลายคนต้องเหนื่อยกับการติดกล่องซ้ำแล้วซ้ำอีก ถ้ามันง่ายเหมือนเปลี่ยนช่องทีวีก็คงดี เพราะที่สำคัญต้องเสียเงินซื้อกล่องเพื่อแลกกับการดูรายการที่ตัวเองสนใจ กล่องหนึ่ง รายการหนึ่ง ซื้อซ้ำ ซื้อซ้อน อย่างนี้เขาเรียกว่าซื้อซ้ำซากอย่างไม่มีระบบระเบียบ
พอลองมองไปรอบๆ บ้าน จะเห็นว่ารีโมตกระจัดกระจายอยู่ตามพื้นที่แถมมาพร้อมกล่องรับสัญญาณ ซื้อกล่องทรูวิชั่นส์ ดูพรีเมียร์ลีก กล่องแกรมมี่ ดูบุนเดสลีกา เยอรมัน หรือกล่อง SUNBOX ของอาร์เอส ดูลาลีกาสเปน โฮ้! มันช่างมากมายก่ายกอง ไม่รู้ว่าจะต้องซื้ออีกกี่กล่อง ถึงจะดูรายการที่ชอบได้ทั้งหมด
ลองมาฟังความคิดเห็นของชาวเน็ต ที่ระบายความในใจผ่านพื้นที่สาธารณะกันอย่างอุ่นหนาฝาคั่ง ทัศนคติที่หลากหลายคงพอให้นักธุรกิจเห็นแก่ได้หลายๆ คนฉุกคิดได้บ้าง
“เชื่อผมสิ เดี๋ยวเราต้องตามติดอีกหลายกล่อง”
“คงเป็นประเทศเดียวในโลกที่เวลาดูบอลทุก League ต้องใช้ถึง 3 กล่องEuro-GMM Z, ลาลีก้า-RS, Premier League - True visions”
“ทีหลังทำมาใช้กล่องเดิมแล้วรับรหัสใหม่ลงไปได้ไหม หรือรับเทิร์นด้วยก็ดี ผ่านไป 10 ปี กล่องเต็มบ้านเลย”
“อีก 10 ปี ถึงตอนนั้นกล่องอาจจะเต็มบ้าน หารีโมตไม่เจอ ว่าแต่จะมีกล่องอะไรออกมาอีกมั้ยเนี่ย”
กล่องหนึ่งก็ไม่ใช่ถูกๆ อยู่ระดับหลักพันทั้งนั้น แต่พอดูหมดฤดูการแข่งขันแล้ว กล่องเหล่านี้ก็ถูกเร่ขายราคาถูกในตลาดออนไลน์ชื่อดังหลายเว็บไซต์ ราคาเริ่มต้นที่ 500 บาท จากราคาเดิม 1,590 บาทก็มีให้เห็น และไม่ว่าจะ League ไหน รายการใด ก็ทำให้นักธุรกิจเจ้าของกล่องได้กำไรจากการขายอย่างถล่มทลายอยู่ดี
สุภิญญา กล่าวชี้แนะถึงปัญหากล่องรับสัญญาณว่า อนาคตเราอาจซื้อกล่องมาเพียงกล่องเดียว แล้วไปซื้อสัญญาณมาลงกล่อง สามารถรับสถานีได้เป็นร้อยสถานี อาจจะทำอย่างนั้นก็ได้ ซึ่งต้องขอเวลาแก้ไข รวมทั้งการจัดทำร่างประกาศจะทำให้ครอบคลุมการนำเข้ากล่องที่บังคับให้สามารถเข้ารหัสสัญญาณได้ หรือมีช่องให้สามารถเข้ารหัสได้ด้วยการนำการ์ดเสียบ
สำหรับคนหัวหมอที่ไม่อยากเสียเงินซื้อกล่องรับสัญญาณ และไม่อยากติดหนวดกุ้ง หรือก้างปลาให้บดบังทัศนียภาพภายในและภายนอกบ้านของตัวเอง ก็มีวิธีแก้ปัญหาเฉพาะหน้าด้วยการคว้านหาอุปกรณ์เครื่องใช้ไม้สอยภายในบ้านเท่าที่มีอยู่ นำมาแทนเสาอากาศกันเสียเลย
ที่ผ่านมาที่นิยมใช้กันก็คือ “ที่ชาร์จแบต” เพราะสะดวก และทุกคนมีใช้ ต่อมาผุดไอเดียใหม่อย่างการใช้ซ้อม และโลหะต่างๆ ทุกชนิด ไม่เว้นแม้กระทั่งไม้แขวนเสื้อ ที่ดูเหมือนว่ามีประโยชน์มากกว่าใช้ตากผ้าก็คราวนี้แหละ แต่ไม่ว่าจะเลือกใช้อุปกรณ์ใดกันก็ตาม ควรระวังไฟฟ้าซ็อต หรือเกิดไฟฟ้าลัดวงจรกันด้วยแล้วกัน
ส่ง “มัสต์ แครี” แก้จอดำ
>>ฟรีทีวีเป็นสิทธิพื้นฐานของคนไทยทุกคน
หลายคนอาจสงสัยว่าอนาคตจะมีเหตุการณ์จอดำเกิดขึ้นอีกหรือไม่ ถ้าเอกชนได้ลิขสิทธิ์เหมือนครั้งฟุตบอลยูโร?
ปัญหาสำคัญของไทย คือ เรื่องลิขสิทธิ์ ทิศทางต่อไปจึงขึ้นอยู่กับการออกกฎหมายลิขสิทธิ์ให้ครอบคลุม ไม่เฉพาะแค่ฟรีทีวีเท่านั้น ดาวเทียม และเคเบิ้ลทั้งหลายก็ต้องชมผ่านช่องฟรีทีวีในมาตรฐานเดียวกันทุกช่องทาง เพราะนั่นคือ สิทธิตามรัฐธรรมนูญในการเข้าถึงสื่อสาธารณะ
สุภิญญา ได้กล่าวถึงทิศทางในอนาคตต่อไปว่า กสทช.จะออกหลักเกณฑ์เพื่อรองรับการนำพาสัญญาณดาวเทียมให้ถูกกฎหมาย โดยเร่งทำประชาพิจารณ์เพื่อให้ออกทันก่อนโอลิมปิก ประกาศพิเศษที่ออกมานี้เรียกว่า "มัสต์ แครี" หรือแปลว่าต้องนำพา ประกาศนี้จะบอกชัดเจนเลยว่าการนำพาสัญญาณฟรีทีวีไปบริการผ่านเคเบิลและดาวเทียมเป็นสิ่งที่ชอบธรรมด้วยกฎหมาย ก็จะทำให้มั่นใจถ้าจะเอาสัญญาณไปออก
“นี่เป็นการแก้ปัญหาระยะยาว แต่เร่งออกเพื่อให้ทันโอลิมปิกด้วย นั่นหมายถึงว่าต่อไปเคเบิลท้องถิ่น หรือระดับชาติอย่างทรูวิชั่นส์ หรือจานดาวเทียมต่างๆ มีหน้าที่ที่จะให้บริการอย่างถูกกฎหมาย และเพื่อให้เกิดรับผิดชอบร่วมกัน ต่อไปใครจะเอาอะไรมาออกฟรีทีวี ต้องรู้แล้วว่าประชาชนทุกคนต้องดูได้ โดยไม่เลือกเนื้อหาว่าจะเป็นอะไร ก็จะแก้ปัญหาจอดำได้”
ทาง กสทช. กำลังเร่งดำเนินการออก “มัสต์ แครี” ซึ่งคาดว่าจะเสร็จทันการถ่ายทอดโอลิมปิก แต่อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะเป็นการหาหนทางแก้ไขวิธีใด ก็ควรคำนึงถึงผลประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้ง เพื่อคนไทยจะได้ไม่จอดำ และไม่ต้องซื้อกล่องซ้ำๆ อีกต่อไป
