ในปัจจุบันวงการสื่อมวลชนเริ่มกลับมาเฟื่องฟูอีกคราหนึ่ง ภายหลังพิษของเศรษฐกิจฟองสบู่ เริ่มคลายลง ผู้ผลิตหนังสือพิมพ์หลายฉบับ ต่างเริ่มหันมาให้ความสนใจผลิตผลงานออกมาในช่องทางอื่นๆ นอกเหนือจากสื่อสิ่งพิมพ์
ภายหลังที่สถานีข่าวอย่างไอทีวี หันไปมุ่งเน้นความบันเทิงมากขึ้น เนชั่นทีวี ของกลุ่มเนชั่นมีช่องทางในการออกอากาศที่จำกัด การเกิดขึ้นของ 11 นิวส์ 1 สถานีข่าว 24 ชั่วโมง ที่แพร่ภาพทางยูบีซี ช่อง 19 ( ระบบเคเบิล) และช่อง 77 ( ระบบดาวเทียม) ในปัจจุบันจึงถือเป็นการตอบสนองความต้องการของผู้เสพข่าวสารได้อย่างแท้จริง
และนอกจากการระดมสรรพกำลังผู้ชำนาญด้านการข่าว ทีมงานเทคนิคแล้ว บุคลากรที่สำคัญของสถานีข่าวที่ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดข่าวสารจะผู้ปฏิบัติงานไปสู่ผู้ชมทางบ้านก็คือ ผู้ประกาศข่าว ซึ่งเป็นด่านหน้าในการสร้างภาพลักษณ์ของสถานีให้เป็นที่ยอมรับของผู้ดูผู้ชม
ผู้ประกาศข่าว ฟันเฟืองชิ้นสำคัญ
11 นิวส์ 1 ก็เช่นเดียวกัน ผู้ประกาศแต่ละคนที่ปรากฎตัวบนหน้าจอทีวีทุกคน ได้ผ่านการคัดเลือกกันอย่างเข้มงวด โดยผ่านสายตาของเธอผู้นี้ จากประสบการณ์ที่ผ่านมามากมาย ไม่ว่าจะเป็นผู้สื่อข่าว ผู้ประกาศข่าว รวมถึงผู้ช่วยบรรณาธิการข่าวการเมืองของไอทีวี ในวันนี้เธอเข้ามาร่วมงานกับ 11 นิวส์ 1 ในตำแหน่งหัวหน้าผู้ประกาศข่าว เธอคือ อัญชลีพร กุสุมภ์ ที่ในแวดวงสื่อสารมวลยอมรับในฝีมือและประสบการณ์ ในบทบาทขอผู้สื่อข่าว และผู้ประกาศข่าวอย่างกว้างขวาง
เมื่อสถานีเกิดขึ้นเป็นรูปเป็นร่าง ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายเทคนิคต่างๆ รวมถึงรูปแบบของรายการที่มีความชัดเจนที่ผ่านมาจากความคิดทีมงาน รวมถึงบรรณาธิการข่าวในแต่ละสาย ก็มาถึงขั้นตอนในการฟอร์มทีมผู้ประกาศข่าวที่มีความสามารถ จากทุกสารทิศ ไม่ว่าจะเป็นใบสมัคร หรือการตั้งโต๊ะรับสมัคร ในงานผู้จัดการเปลี่ยนไป ซึ่งทั้งหมดผ่านการคัดเลือกจากสายตาของอัญชลีพร
เมื่อมีการแพร่ภาพออกไป มีเสียงตอบรับมาว่า ผู้ประกาศหน้าใหม่หลายคนได้แสดงศักยภาพออกมา ไม่ต่างจากผู้ประกาศของสถานีที่ก่อตั้งมาเป็นเวลานาน ไม่เหลือร่องรอยของสถานีใหม่ที่อ่อนชั้นเชิง ในเรื่องประสบการณ์ สามารถผสมผสานกับผู้ประกาศข่าวรุ่นพี่ที่มีประสบการณ์มาเนิ่นนานจากที่อื่นได้อย่างลงตัว
เรื่องของการฟอร์มทีมผู้ประกาศข่าว อัญชลีพรเล่าให้ฟังว่า “ผู้ประกาศข่าวคัดเลือกเข้ามาส่วนหนึ่งเป็นการคัดเลือกด้วย ส่วนใหญ่ผู้ประกาศก็เป็นรุ่นน้อง รุ่นใหม่ทั้งหมด เรียกว่าใหม่ชนิดที่ว่าไม่เคยได้ออกทีวีกันมาเลย จะมีคุณจิราพร นิ่มจินดา มีประสบการณ์ร่วม 10 ปี ตั้งแต่สมัยไทยสกายฯ คุณรัฐวุฒิ มิตรมาก เป็นผู้สื่อข่าว และเป็นผู้ประกาศข่าวทางวิทยุมาก่อน นำเสียงดี หน่วยก้านดี ซึ่งก็เคยร่วมจัดรายการด้วยกันที่คลื่น 101 เค้าเป็นคนที่อ่านข่าวเศรษฐกิจช่วงเบรก ตัวเองเป็นนักจัดรายการก็มองว่าเขาออกทีวีได้เลย ตอนนั้นนานมาก ก็ไม่ได้นึกว่าจะได้มาร่วมงานกันที่นี่ หรือแม้แต่คุณจินดารัตน์ เจริญชัยชนะ ที่มีประสบการณ์จากช่อง 3 คุณเติมศักดิ์ จารุปราณ จากช่องไอทีวี และคุณบุญยอด สุขถิ่นไทย จากช่อง 7”
ในการก่อร่างสร้างสถานีข่าวนั้นทุกคนที่ทำงานจะต้องมีประสบการณ์มากมาย แต่กับ 11 นิวส์ 1 นี้อย่างที่ทราบมาจากข้างต้นผู้ประกาศ ส่วนใหญ่เป็นเด็กใหม่นั้น จะทำให้การดำเนินงานช้าลงหรือไม่ อัญชลีพรกล่าวว่า “ถ้าหากว่าเรามองว่าศูนย์มาเลยอาจจะช้า แต่เด็กเหล่านี้ถึงจะไม่เคยออกทีวี ไม่เคยได้ทำ แต่ก็เรียกว่าเป็นเด็กที่มีความตั้งใจ หนึ่งเรียนมาตรง สองบางคนมุ่งมั่นที่จะทำงานด้านนี้ ตลอดมีการฝึกอบรม มีความสนใจในด้านนี้มาตลอด หลายคนอาจมีที่มาต่างกัน แต่มีความตั้งใจจริง เพราะฉนั้นเมื่อใจมันมาเกินครึ่ง และมีการทำบ้านมาก่อน คุณรู้ว่าวันหนึ่งคุณต้องมาทำงานโทรทัศน์ และคุณพร้อมเขาเริ่มต้นดีดนิ้วเมื่อไหร่คุณได้เลย ทีมงานเราเป็นแบบนี้ทั้งนั้นเลยดังนั้นก็ไม่ใช่เรื่องยาก”
ส่วนในเรื่องมาตรฐาน รวมถึงการประเมินการทำงานของเด็กใหม่เหล่านั้น ทั้งในเรื่องของการนำเสนอ และการเลือกประเด็น อัญชลีพรกล่าวว่า หากถ้าเทียบจากที่ทุกคนเป็นศูนย์ แล้วถึงวันนี้ก็น่าพอใจ แต่การพัฒนาต่างก็ยังมีอย่างมิได้หยุดยั้ง ซึ่งทั้งหมดได้ตั้งปณิธานไว้ว่าในอนาคตหากนึกถึงข่าว จะต้องนึกถึง 11 นิวส์ 1 เท่านั้น
หลักในการคัดเลือกผู้ประกาศข่าว
การเข้ามาเป็นผู้ประกาศข่าวของ 11 นิวส์ 1 นั้นมีได้เป็นเรื่องง่ายๆ อย่างที่ใครคิด เนื่องด้วยจากสายตาภายนอกที่คิดว่าเขาเหล่านั้น เป็นผู้ที่มานั่งอ่านข่าวอย่างเดียวเท่านั้น หากแต่ผู้ประกาศข่าว ที่ท่านได้เห็นอยู่หน้าจอนั้นต้องผ่านบททดสอบจากอัญชลีพร มากมายไม่ว่าจะเป็นความรู้เรื่องข่าว หรือแม้แต่บุคลิกภายนอก ซึ่งเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนอย่างมาก
“หนึ่งเราต้องมองปุ๊บแล้วรู้ว่า เขาไปได้ อาจจะโดยประสบการณ์ที่เคยมองเด็กมา เมื่อเดินเข้ามารู้ถึงความตั้งใจ การสัมภาษณ์ ดูพื้นฐานการเรียน หลายคนเลือกที่จะเรียนมาโดยตรง หรือไม่ก็ละทิ้งอาจจะเคยเรียนอะไรมาก็แล้วแต่ แต่เปลี่ยนจุดของตัวเองได้ เพื่อจะเข้ามาทำงานนี้ และวิธีในการรับเข้ามาทำงานอย่างหนึ่งคือการจ้างรายวันก่อน ยังไม่รับ ให้ออกไปทำงาน ดูชิ้นงาน วัดจากเพื่อนร่วมงาน จะเป็นทีมที่จะคอยดูว่าน้องคนนี้ ใช้ได้หรือไม่ ออกไปทำงานประเด็นเป็นอย่างไร มีความรู้สึก มีความเป็นผู้สื่อข่าว และผู้ประกาศขนาดไหน เพราะว่าทุกคนที่สอนมาไม่ได้อ่านข่าวอย่างเดียว ทุกคนต้องทำข่าวได้ และเข้าใจในเนื้อข่าวด้วย เพราะเราคิดว่าการที่จะเป็นผู้สื่อข่าว แค่เสียงดี หน้าตาดี อ่านถูกต้องแค่นั้นไม่พอ สิ่งที่สำคัญคือการเข้าใจในตัวข่าว และเราก็มองมากกว่า เขาต้องมีเส้นทางในการเจริญเติบโต ของการอ่านข่าวคือต้องเป็นผู้ที่มีความชำนาญสามารถวิเคราะห์ข่าวได้ เล่าข่าวได้ ดำเนินรายการสาระได้ เพราะถ้าเรามีความรู้จักมันจริง เราก็จะอิน ผู้ประกาศก็เช่นเดียวกัน ถ้าคุณได้แต่นั่นอ่าน ท่องอาขยาน เป็นนกแก้วนกขุนทอง คนดูก็ย่อมรู้ วันยังค่ำ คุณไม่สามารถหลอกตัวเองได้ ไม่สามารถหลอกช่างภาพได้ และก็ไม่สามารถหลอกคนดูได้ ว่าคุณเข้าใจ ถึงแม้ว่าวันนี้คุณสวมบทบาทคุณเป็นนักแสดงเก่ง เรียนการแสดงมาอย่างดี คุณสวมบทบาททำให้ช่างภาพ ทำให้คนดูรู้สึกว่าคุณรู้เรื่องคุณเข้าใจมันได้วันนี้ แต่วันหน้าคุณไม่สามารถสวมบทบาทได้ ถ้าคุณจะต้องเติบโตในหน้าที่การงาน หลังจากคุณได้อ่านข่าวแล้ว คุณจะต้องมีบทบาทในการเป็นนักจัดรายการเป็นพิธีกร เชิงเศรษฐกิจ การเมือง การสัมภาษณ์สด การคุยข่าว เป็นอีกขั้นหนึ่งของผู้ประกาศ เมื่อถึงวันนั้นแล้ว ถ้าภูมิถ้าตบะคุณไม่พอ ในนาทีนั้นที่เป็นรายการสด คุณจะคุมไม่ได้ และหลอกใครไม่ได้ โดยเฉพาะตนเอง ฉนั้นการเลือกคนตั้งแต่วันนี้ที่เริ่มต้น ก็ต้องดูด้วยว่าเป็นคนที่ศักยภาพ ทำงานในสนามได้ เข้าใจข่าว” อัญชลีพรเผย
สิ่งที่ผู้ประกาศข่าวต้องมี
ส่วนอีกกรณีหนึ่งที่คนภายนอกมองว่า การเป็นผู้ประกาศข่าวนั้นเป็นผู้ที่นั่งอ่านอย่างเดียวไม่ว่าใครก็ทำได้ แต่เรื่องดังกล่าวจะไม่เกิดขึ้นกับ 11 นิวส์ 1 โดยอัญชลีพร กล่าวว่า “จะไม่เกิดขึ้นกับ 11 นิวส์ 1 เพราะรายการข่าวของเรา จะโชว์ศักยภาพ มากกว่าการที่จะอ่านอย่างเดียว จะเห็นได้ว่าเรามีรายการสนทนาข่าว ในช่วงข่าวภาคค่ำ ผู้ประกาศรุ่นใหม่หลายคน เริ่มก้าวเป็นผู้ดำเนินรายการ เช่น รายการข่าวต่างประเทศ รายการสุขภาพ รายการคุยข่าว ช่วง 6 โมงเย็น ซึ่งสิ่งเหล่านี้ ทำให้เห็นว่า เขามีศักยภาพมากกว่าการนั่งอ่านอย่างเดียวแน่นอน เราจะไม่ให้มีภาพนี้ เพราะว่า ความจริงเราไม่ได้อ่านอย่างเดียว ทุกวันนี้ หากว่าเปิดทีวีดู ตอนวันอาทิตย์ 11 โมงจะมีรายการเซ็นส์ ออฟ นิวส์ จะเป็นรายการที่จะโชว์ผลงานของผู้ประกาศเราทั้งหมด จะสลับกันเสนอสกู๊ป ข่าวซึ่งก็คือฝีมือเขาจริงๆ ถ้าใครเคยเห็นว่านั่งอ่านข่าวอย่างเดียวทำข่าวเป็นไหม ลองไปเปิดดูรายการนี้ แล้วจะเห็นว่านั่นแหละคือฝีมือเขาที่ทำ”
การจะออกไปทำข่าวเรื่องใด ผู้ประกาศจะต้องมีความรู้ในเรื่องข่าวนั้นด้วย ยกตัวอย่างเช่น เมื่อไม่นานมานี้ในช่วงการอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีฯ ผู้ประกาศทุกคนจะต้องทำการบ้านมาอย่างดี ว่ารัฐมนตรีท่านนั้นถูกอภิปรายเรื่องใดบ้าง และอัญชลีพร ในฐานะหัวหน้าผู้ประกาศจะเป็นผู้ทดสอบความรู้เรื่องดังกล่าว ผู้ประกาศฯที่จะออกไปทำหน้าที่นั้นไม่สามารถทดสอบเรื่องดังกล่าวผ่าน ก็จะต้องไปทำการบ้านโดยการอ่านข้อมูลมาใหม่ทั้งหมด เพื่อเป็นประโยชน์ในการทำงาน ในการเลือกประเด็นเพื่อนำเสนอ และลดความผิดพลาดอันจะเกิดขึ้น หากไม่รู้เรื่องนั้นๆ อย่างลึกซึ้ง อีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญอย่างมาก ก็คือเรื่องอารมณ์ความรู้สึกที่ถ่ายทอดผ่านข่าวนั้น อันเป็นเรื่องละเอียดอ่อน และเป็นสีสันอย่างหนึ่งของการนำเสนอ
อัญชลีพรกล่าวว่า “ต้องเป็นเรื่องที่ต้องมีความรับผิดชอบอย่างมาก การที่จะเสนออะไรซักอย่างมันมีความหมายมากในฐานนะของคนที่เป็นคนอ่าน เพราะคนดูจะยึดถือข้อมูลจากที่คุณอ่านอย่างยิ่ง บางครั้งการพูดก่อนพูดก่อนเข้ารายการ การสรุปส่งท้าย ถ้าไม่ระวังจะทำให้คนฟัง เข้าใจผิดจากข้อเท็จจริงได้ เพราะน้ำเสียง และอารมณ์ในการพูด การชี้ประเด็น การสรุปตบท้ายทุกอย่าง โดยเฉพาะถ้าเป็นสื่อโทรทัศน์ แววตา น้ำเสียงและน้ำหนักที่ใส่ลง มันมีความหมายในฐานะของอวัจนะภาษา เพราะฉนั้นคุณอ่านข่าวถ้าคุณไม่เข้าใจมัน คุณเผลอยิ้มมุมปากนิดเดียว เมื่อพูดถึงเรื่องศาสนาด้วยน้ำเสียงที่ต่างกันนิดเดียว มันกระทบความรู้สึก ข่าวยิ้มก็ควรยิ้ม จะยิ้มมากยิ้มน้อยก็ไม่เท่ากัน เช่นข่าวเรื่องสุนัขน่ารัก คุณก็ยิ้มได้ แต่คุณจะขำร่วนก็ไม่ได้ ข่าวของแม่ที่ไปรอลูกอยู่ที่สะพานพุทธฯ ที่ลูกจมเสียชีวิต คุณจะจบด้วยสีหน้าแบบไหน สีหน้าที่แสดงความเห็นใจ หรือสีหน้าที่ไม่เศร้าพอดีๆ ไม่เกินไป นั่นเป็นสิ่งที่ไม่มีใครบอกได้ในเวลานั้น ไม่มีคนสั่งเทคใหม่ เพราะนี่คือรายการสด วิจารณญาณในในการแสดงอารมณ์ คือสิ่งสำคัญมาก”
คอร์สฝึกอบรมของผู้ประกาศข่าว
นอกเหนือจากความรอบรู้ในแง่ของประเด็นข่าวต่างๆ ความถูกต้องในการนำเสนอ รวมถึงความถูกต้องในการายงาน ที่ทางสถานีเข้มงวดอย่างหนักแล้ว อีกเรื่องหนึ่งที่หลายคนอาจจะมองว่าเป็นเรื่องพื้นฐาน จนไม่ค่อยให้ความสำคัญ แต่กับสถานีข่าว 11 นิวส์ 1ไม่ใช่ นั่นคือเรื่องการออกเสียง ออกอักขระ ร. เรือ ล.ลิง การควบกล้ำต่าง รวมถึงบุคลิกภายนอก เป็นเรื่องที่สำคัญอย่างมาก และก็ได้มีการจัดอบรมในเรื่องดังกล่าวอย่างหนักหน่วง นำไปสู่การจัดอบรมต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ที่ผู้ประกาศคนหนึ่งพึงจะได้รับจากสถานี 11 นิวส์ 1
อัญชลีพร กล่าวถึงเรื่องการจัดอบรมว่า “ ทางเราได้จัดคอร์สอบรมเรื่องดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นคลีนิกภาษาไทย ซึ่งได้รับความร่วมมือจากกระทรวงศึกษาธิการ จังหวะจะโคนในการอ่านซึ่งเรื่องนี้เราสอนเอง จากผู้ประกาศที่มีประสบการณ์เช่น คุณจินดารัตน์(เจริญชัยชนะ) ที่มาร่วมงาน ซึ่งจะช่วยกันแนะนำตำหนิว่าควรจะเป็นอย่างดีไม่ดีบอกตลอด และแอ็กติ้งโค้ช(Acting Coach) เราร่วมกับเอ็มเอส สตูดิโอ ของคุณมณีนุช เสมรสุต ซึ่งจัดคอร์สพิเศษให้เรา ทั้งหมด 16ชั่วโมง สอนผู้ประกาศของเรา ทั้งหมดเกี่ยวกับเรื่องบุคลิกในการนำเสนอข่าว”
ในยุคที่สื่อโทรทัศน์มีผลอย่างมากต่อผู้ดูผู้ชมอย่างมาก เพราะเนื่องการเข้าถึงง่าย และเป็นสื่อที่ให้ความบันเทิงมากมาย ใครที่ได้ปรากฏอยู่บนหน้าจอแก้ว ย่อมเป็นที่รู้จักมากมายไม่ว่าดารา นักร้อง มากมาย ซึ่งความนิยมดังกล่าวได้กระจายมาสู่ผู้ประกาศข่าว ซึ่งจะเห็นตัวอย่างจาก สรยุทธ สุทัศนะจินดา เจ้าของรายการเรื่องเล่าเช้านี้และถึงลูกถึงคน กนก รัตน์วงศ์สกุล และอีกมากมาย ซึ่งเขาเหล่านั้นก็มีสถานะไม่ต่างจากดาราชื่อดังคนหนึ่ง รวมถึงผู้ประกาศบางคนก็มีผลงานโฆษณา รวมถึงการแสดงภาพยนต์ เมื่อเป็นเช่นนี้ อาชีพผู้ประกาศฯ ย่อมเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่หอมหวานเย้ายวนให้เด็กรุ่นใหม่มาลิ้มลอง ซึ่งใครจะรู้ว่าการที่จะก้าวมาถึงจุดดังกล่าวนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย
อัญชลีพรได้ฝากข้อคิดดังกล่าวถึงเด็กรุ่นใหม่ที่เลือกเดินในสายอาชีพผู้ประกาศข่าวว่า “ภาพที่เด็กวัยรุ่นมองผู้ประกาศข่าว อาจจะมองในเรื่องของการได้ออกทีวี มีชื่อเสียง แต่ว่าก่อนที่เขาจะออกทีวีและมีชื่อเสียงได้ น้องที่จะเข้ามาในวงการคุณต้องถามตัวเองว่า แม่แบบของคุณคือใคร ถ้าคุณเป็นผู้ประกาศคุณจะจับกลุ่มคนดูแบบไหน เพราะฉนั้นคุณต้องการดูว่าปลายทางจะเป็นอย่างไร คุณต้องสั่งสม เพื่อจะปลายทางเป็นอย่างนั้น แต่สิ่งสำคัญการที่คุณจะเป็นคุณต้องรู้ในข่าว และต้องเป็นคนที่ขยันอ่าน สนใจติดตามความเป็นไปของบ้านเมืองในทุกเรื่องให้มากที่สุด”
ถึงวันนี้กลุ่มผู้ประกาศข่าวหนุ่มสาวของ11 นิวส์ 1 ได้รอให้พิสูจน์ศักยภาพของพวกเขาอยู่แล้วทางยูบีซี ช่อง 19 ( ระบบเคเบิล) และช่อง 77 ( ระบบดาวเทียม)
ภายหลังที่สถานีข่าวอย่างไอทีวี หันไปมุ่งเน้นความบันเทิงมากขึ้น เนชั่นทีวี ของกลุ่มเนชั่นมีช่องทางในการออกอากาศที่จำกัด การเกิดขึ้นของ 11 นิวส์ 1 สถานีข่าว 24 ชั่วโมง ที่แพร่ภาพทางยูบีซี ช่อง 19 ( ระบบเคเบิล) และช่อง 77 ( ระบบดาวเทียม) ในปัจจุบันจึงถือเป็นการตอบสนองความต้องการของผู้เสพข่าวสารได้อย่างแท้จริง
และนอกจากการระดมสรรพกำลังผู้ชำนาญด้านการข่าว ทีมงานเทคนิคแล้ว บุคลากรที่สำคัญของสถานีข่าวที่ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดข่าวสารจะผู้ปฏิบัติงานไปสู่ผู้ชมทางบ้านก็คือ ผู้ประกาศข่าว ซึ่งเป็นด่านหน้าในการสร้างภาพลักษณ์ของสถานีให้เป็นที่ยอมรับของผู้ดูผู้ชม
ผู้ประกาศข่าว ฟันเฟืองชิ้นสำคัญ
11 นิวส์ 1 ก็เช่นเดียวกัน ผู้ประกาศแต่ละคนที่ปรากฎตัวบนหน้าจอทีวีทุกคน ได้ผ่านการคัดเลือกกันอย่างเข้มงวด โดยผ่านสายตาของเธอผู้นี้ จากประสบการณ์ที่ผ่านมามากมาย ไม่ว่าจะเป็นผู้สื่อข่าว ผู้ประกาศข่าว รวมถึงผู้ช่วยบรรณาธิการข่าวการเมืองของไอทีวี ในวันนี้เธอเข้ามาร่วมงานกับ 11 นิวส์ 1 ในตำแหน่งหัวหน้าผู้ประกาศข่าว เธอคือ อัญชลีพร กุสุมภ์ ที่ในแวดวงสื่อสารมวลยอมรับในฝีมือและประสบการณ์ ในบทบาทขอผู้สื่อข่าว และผู้ประกาศข่าวอย่างกว้างขวาง
เมื่อสถานีเกิดขึ้นเป็นรูปเป็นร่าง ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายเทคนิคต่างๆ รวมถึงรูปแบบของรายการที่มีความชัดเจนที่ผ่านมาจากความคิดทีมงาน รวมถึงบรรณาธิการข่าวในแต่ละสาย ก็มาถึงขั้นตอนในการฟอร์มทีมผู้ประกาศข่าวที่มีความสามารถ จากทุกสารทิศ ไม่ว่าจะเป็นใบสมัคร หรือการตั้งโต๊ะรับสมัคร ในงานผู้จัดการเปลี่ยนไป ซึ่งทั้งหมดผ่านการคัดเลือกจากสายตาของอัญชลีพร
เมื่อมีการแพร่ภาพออกไป มีเสียงตอบรับมาว่า ผู้ประกาศหน้าใหม่หลายคนได้แสดงศักยภาพออกมา ไม่ต่างจากผู้ประกาศของสถานีที่ก่อตั้งมาเป็นเวลานาน ไม่เหลือร่องรอยของสถานีใหม่ที่อ่อนชั้นเชิง ในเรื่องประสบการณ์ สามารถผสมผสานกับผู้ประกาศข่าวรุ่นพี่ที่มีประสบการณ์มาเนิ่นนานจากที่อื่นได้อย่างลงตัว
เรื่องของการฟอร์มทีมผู้ประกาศข่าว อัญชลีพรเล่าให้ฟังว่า “ผู้ประกาศข่าวคัดเลือกเข้ามาส่วนหนึ่งเป็นการคัดเลือกด้วย ส่วนใหญ่ผู้ประกาศก็เป็นรุ่นน้อง รุ่นใหม่ทั้งหมด เรียกว่าใหม่ชนิดที่ว่าไม่เคยได้ออกทีวีกันมาเลย จะมีคุณจิราพร นิ่มจินดา มีประสบการณ์ร่วม 10 ปี ตั้งแต่สมัยไทยสกายฯ คุณรัฐวุฒิ มิตรมาก เป็นผู้สื่อข่าว และเป็นผู้ประกาศข่าวทางวิทยุมาก่อน นำเสียงดี หน่วยก้านดี ซึ่งก็เคยร่วมจัดรายการด้วยกันที่คลื่น 101 เค้าเป็นคนที่อ่านข่าวเศรษฐกิจช่วงเบรก ตัวเองเป็นนักจัดรายการก็มองว่าเขาออกทีวีได้เลย ตอนนั้นนานมาก ก็ไม่ได้นึกว่าจะได้มาร่วมงานกันที่นี่ หรือแม้แต่คุณจินดารัตน์ เจริญชัยชนะ ที่มีประสบการณ์จากช่อง 3 คุณเติมศักดิ์ จารุปราณ จากช่องไอทีวี และคุณบุญยอด สุขถิ่นไทย จากช่อง 7”
ในการก่อร่างสร้างสถานีข่าวนั้นทุกคนที่ทำงานจะต้องมีประสบการณ์มากมาย แต่กับ 11 นิวส์ 1 นี้อย่างที่ทราบมาจากข้างต้นผู้ประกาศ ส่วนใหญ่เป็นเด็กใหม่นั้น จะทำให้การดำเนินงานช้าลงหรือไม่ อัญชลีพรกล่าวว่า “ถ้าหากว่าเรามองว่าศูนย์มาเลยอาจจะช้า แต่เด็กเหล่านี้ถึงจะไม่เคยออกทีวี ไม่เคยได้ทำ แต่ก็เรียกว่าเป็นเด็กที่มีความตั้งใจ หนึ่งเรียนมาตรง สองบางคนมุ่งมั่นที่จะทำงานด้านนี้ ตลอดมีการฝึกอบรม มีความสนใจในด้านนี้มาตลอด หลายคนอาจมีที่มาต่างกัน แต่มีความตั้งใจจริง เพราะฉนั้นเมื่อใจมันมาเกินครึ่ง และมีการทำบ้านมาก่อน คุณรู้ว่าวันหนึ่งคุณต้องมาทำงานโทรทัศน์ และคุณพร้อมเขาเริ่มต้นดีดนิ้วเมื่อไหร่คุณได้เลย ทีมงานเราเป็นแบบนี้ทั้งนั้นเลยดังนั้นก็ไม่ใช่เรื่องยาก”
ส่วนในเรื่องมาตรฐาน รวมถึงการประเมินการทำงานของเด็กใหม่เหล่านั้น ทั้งในเรื่องของการนำเสนอ และการเลือกประเด็น อัญชลีพรกล่าวว่า หากถ้าเทียบจากที่ทุกคนเป็นศูนย์ แล้วถึงวันนี้ก็น่าพอใจ แต่การพัฒนาต่างก็ยังมีอย่างมิได้หยุดยั้ง ซึ่งทั้งหมดได้ตั้งปณิธานไว้ว่าในอนาคตหากนึกถึงข่าว จะต้องนึกถึง 11 นิวส์ 1 เท่านั้น
หลักในการคัดเลือกผู้ประกาศข่าว
การเข้ามาเป็นผู้ประกาศข่าวของ 11 นิวส์ 1 นั้นมีได้เป็นเรื่องง่ายๆ อย่างที่ใครคิด เนื่องด้วยจากสายตาภายนอกที่คิดว่าเขาเหล่านั้น เป็นผู้ที่มานั่งอ่านข่าวอย่างเดียวเท่านั้น หากแต่ผู้ประกาศข่าว ที่ท่านได้เห็นอยู่หน้าจอนั้นต้องผ่านบททดสอบจากอัญชลีพร มากมายไม่ว่าจะเป็นความรู้เรื่องข่าว หรือแม้แต่บุคลิกภายนอก ซึ่งเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนอย่างมาก
“หนึ่งเราต้องมองปุ๊บแล้วรู้ว่า เขาไปได้ อาจจะโดยประสบการณ์ที่เคยมองเด็กมา เมื่อเดินเข้ามารู้ถึงความตั้งใจ การสัมภาษณ์ ดูพื้นฐานการเรียน หลายคนเลือกที่จะเรียนมาโดยตรง หรือไม่ก็ละทิ้งอาจจะเคยเรียนอะไรมาก็แล้วแต่ แต่เปลี่ยนจุดของตัวเองได้ เพื่อจะเข้ามาทำงานนี้ และวิธีในการรับเข้ามาทำงานอย่างหนึ่งคือการจ้างรายวันก่อน ยังไม่รับ ให้ออกไปทำงาน ดูชิ้นงาน วัดจากเพื่อนร่วมงาน จะเป็นทีมที่จะคอยดูว่าน้องคนนี้ ใช้ได้หรือไม่ ออกไปทำงานประเด็นเป็นอย่างไร มีความรู้สึก มีความเป็นผู้สื่อข่าว และผู้ประกาศขนาดไหน เพราะว่าทุกคนที่สอนมาไม่ได้อ่านข่าวอย่างเดียว ทุกคนต้องทำข่าวได้ และเข้าใจในเนื้อข่าวด้วย เพราะเราคิดว่าการที่จะเป็นผู้สื่อข่าว แค่เสียงดี หน้าตาดี อ่านถูกต้องแค่นั้นไม่พอ สิ่งที่สำคัญคือการเข้าใจในตัวข่าว และเราก็มองมากกว่า เขาต้องมีเส้นทางในการเจริญเติบโต ของการอ่านข่าวคือต้องเป็นผู้ที่มีความชำนาญสามารถวิเคราะห์ข่าวได้ เล่าข่าวได้ ดำเนินรายการสาระได้ เพราะถ้าเรามีความรู้จักมันจริง เราก็จะอิน ผู้ประกาศก็เช่นเดียวกัน ถ้าคุณได้แต่นั่นอ่าน ท่องอาขยาน เป็นนกแก้วนกขุนทอง คนดูก็ย่อมรู้ วันยังค่ำ คุณไม่สามารถหลอกตัวเองได้ ไม่สามารถหลอกช่างภาพได้ และก็ไม่สามารถหลอกคนดูได้ ว่าคุณเข้าใจ ถึงแม้ว่าวันนี้คุณสวมบทบาทคุณเป็นนักแสดงเก่ง เรียนการแสดงมาอย่างดี คุณสวมบทบาททำให้ช่างภาพ ทำให้คนดูรู้สึกว่าคุณรู้เรื่องคุณเข้าใจมันได้วันนี้ แต่วันหน้าคุณไม่สามารถสวมบทบาทได้ ถ้าคุณจะต้องเติบโตในหน้าที่การงาน หลังจากคุณได้อ่านข่าวแล้ว คุณจะต้องมีบทบาทในการเป็นนักจัดรายการเป็นพิธีกร เชิงเศรษฐกิจ การเมือง การสัมภาษณ์สด การคุยข่าว เป็นอีกขั้นหนึ่งของผู้ประกาศ เมื่อถึงวันนั้นแล้ว ถ้าภูมิถ้าตบะคุณไม่พอ ในนาทีนั้นที่เป็นรายการสด คุณจะคุมไม่ได้ และหลอกใครไม่ได้ โดยเฉพาะตนเอง ฉนั้นการเลือกคนตั้งแต่วันนี้ที่เริ่มต้น ก็ต้องดูด้วยว่าเป็นคนที่ศักยภาพ ทำงานในสนามได้ เข้าใจข่าว” อัญชลีพรเผย
สิ่งที่ผู้ประกาศข่าวต้องมี
ส่วนอีกกรณีหนึ่งที่คนภายนอกมองว่า การเป็นผู้ประกาศข่าวนั้นเป็นผู้ที่นั่งอ่านอย่างเดียวไม่ว่าใครก็ทำได้ แต่เรื่องดังกล่าวจะไม่เกิดขึ้นกับ 11 นิวส์ 1 โดยอัญชลีพร กล่าวว่า “จะไม่เกิดขึ้นกับ 11 นิวส์ 1 เพราะรายการข่าวของเรา จะโชว์ศักยภาพ มากกว่าการที่จะอ่านอย่างเดียว จะเห็นได้ว่าเรามีรายการสนทนาข่าว ในช่วงข่าวภาคค่ำ ผู้ประกาศรุ่นใหม่หลายคน เริ่มก้าวเป็นผู้ดำเนินรายการ เช่น รายการข่าวต่างประเทศ รายการสุขภาพ รายการคุยข่าว ช่วง 6 โมงเย็น ซึ่งสิ่งเหล่านี้ ทำให้เห็นว่า เขามีศักยภาพมากกว่าการนั่งอ่านอย่างเดียวแน่นอน เราจะไม่ให้มีภาพนี้ เพราะว่า ความจริงเราไม่ได้อ่านอย่างเดียว ทุกวันนี้ หากว่าเปิดทีวีดู ตอนวันอาทิตย์ 11 โมงจะมีรายการเซ็นส์ ออฟ นิวส์ จะเป็นรายการที่จะโชว์ผลงานของผู้ประกาศเราทั้งหมด จะสลับกันเสนอสกู๊ป ข่าวซึ่งก็คือฝีมือเขาจริงๆ ถ้าใครเคยเห็นว่านั่งอ่านข่าวอย่างเดียวทำข่าวเป็นไหม ลองไปเปิดดูรายการนี้ แล้วจะเห็นว่านั่นแหละคือฝีมือเขาที่ทำ”
การจะออกไปทำข่าวเรื่องใด ผู้ประกาศจะต้องมีความรู้ในเรื่องข่าวนั้นด้วย ยกตัวอย่างเช่น เมื่อไม่นานมานี้ในช่วงการอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีฯ ผู้ประกาศทุกคนจะต้องทำการบ้านมาอย่างดี ว่ารัฐมนตรีท่านนั้นถูกอภิปรายเรื่องใดบ้าง และอัญชลีพร ในฐานะหัวหน้าผู้ประกาศจะเป็นผู้ทดสอบความรู้เรื่องดังกล่าว ผู้ประกาศฯที่จะออกไปทำหน้าที่นั้นไม่สามารถทดสอบเรื่องดังกล่าวผ่าน ก็จะต้องไปทำการบ้านโดยการอ่านข้อมูลมาใหม่ทั้งหมด เพื่อเป็นประโยชน์ในการทำงาน ในการเลือกประเด็นเพื่อนำเสนอ และลดความผิดพลาดอันจะเกิดขึ้น หากไม่รู้เรื่องนั้นๆ อย่างลึกซึ้ง อีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญอย่างมาก ก็คือเรื่องอารมณ์ความรู้สึกที่ถ่ายทอดผ่านข่าวนั้น อันเป็นเรื่องละเอียดอ่อน และเป็นสีสันอย่างหนึ่งของการนำเสนอ
อัญชลีพรกล่าวว่า “ต้องเป็นเรื่องที่ต้องมีความรับผิดชอบอย่างมาก การที่จะเสนออะไรซักอย่างมันมีความหมายมากในฐานนะของคนที่เป็นคนอ่าน เพราะคนดูจะยึดถือข้อมูลจากที่คุณอ่านอย่างยิ่ง บางครั้งการพูดก่อนพูดก่อนเข้ารายการ การสรุปส่งท้าย ถ้าไม่ระวังจะทำให้คนฟัง เข้าใจผิดจากข้อเท็จจริงได้ เพราะน้ำเสียง และอารมณ์ในการพูด การชี้ประเด็น การสรุปตบท้ายทุกอย่าง โดยเฉพาะถ้าเป็นสื่อโทรทัศน์ แววตา น้ำเสียงและน้ำหนักที่ใส่ลง มันมีความหมายในฐานะของอวัจนะภาษา เพราะฉนั้นคุณอ่านข่าวถ้าคุณไม่เข้าใจมัน คุณเผลอยิ้มมุมปากนิดเดียว เมื่อพูดถึงเรื่องศาสนาด้วยน้ำเสียงที่ต่างกันนิดเดียว มันกระทบความรู้สึก ข่าวยิ้มก็ควรยิ้ม จะยิ้มมากยิ้มน้อยก็ไม่เท่ากัน เช่นข่าวเรื่องสุนัขน่ารัก คุณก็ยิ้มได้ แต่คุณจะขำร่วนก็ไม่ได้ ข่าวของแม่ที่ไปรอลูกอยู่ที่สะพานพุทธฯ ที่ลูกจมเสียชีวิต คุณจะจบด้วยสีหน้าแบบไหน สีหน้าที่แสดงความเห็นใจ หรือสีหน้าที่ไม่เศร้าพอดีๆ ไม่เกินไป นั่นเป็นสิ่งที่ไม่มีใครบอกได้ในเวลานั้น ไม่มีคนสั่งเทคใหม่ เพราะนี่คือรายการสด วิจารณญาณในในการแสดงอารมณ์ คือสิ่งสำคัญมาก”
คอร์สฝึกอบรมของผู้ประกาศข่าว
นอกเหนือจากความรอบรู้ในแง่ของประเด็นข่าวต่างๆ ความถูกต้องในการนำเสนอ รวมถึงความถูกต้องในการายงาน ที่ทางสถานีเข้มงวดอย่างหนักแล้ว อีกเรื่องหนึ่งที่หลายคนอาจจะมองว่าเป็นเรื่องพื้นฐาน จนไม่ค่อยให้ความสำคัญ แต่กับสถานีข่าว 11 นิวส์ 1ไม่ใช่ นั่นคือเรื่องการออกเสียง ออกอักขระ ร. เรือ ล.ลิง การควบกล้ำต่าง รวมถึงบุคลิกภายนอก เป็นเรื่องที่สำคัญอย่างมาก และก็ได้มีการจัดอบรมในเรื่องดังกล่าวอย่างหนักหน่วง นำไปสู่การจัดอบรมต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ที่ผู้ประกาศคนหนึ่งพึงจะได้รับจากสถานี 11 นิวส์ 1
อัญชลีพร กล่าวถึงเรื่องการจัดอบรมว่า “ ทางเราได้จัดคอร์สอบรมเรื่องดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นคลีนิกภาษาไทย ซึ่งได้รับความร่วมมือจากกระทรวงศึกษาธิการ จังหวะจะโคนในการอ่านซึ่งเรื่องนี้เราสอนเอง จากผู้ประกาศที่มีประสบการณ์เช่น คุณจินดารัตน์(เจริญชัยชนะ) ที่มาร่วมงาน ซึ่งจะช่วยกันแนะนำตำหนิว่าควรจะเป็นอย่างดีไม่ดีบอกตลอด และแอ็กติ้งโค้ช(Acting Coach) เราร่วมกับเอ็มเอส สตูดิโอ ของคุณมณีนุช เสมรสุต ซึ่งจัดคอร์สพิเศษให้เรา ทั้งหมด 16ชั่วโมง สอนผู้ประกาศของเรา ทั้งหมดเกี่ยวกับเรื่องบุคลิกในการนำเสนอข่าว”
ในยุคที่สื่อโทรทัศน์มีผลอย่างมากต่อผู้ดูผู้ชมอย่างมาก เพราะเนื่องการเข้าถึงง่าย และเป็นสื่อที่ให้ความบันเทิงมากมาย ใครที่ได้ปรากฏอยู่บนหน้าจอแก้ว ย่อมเป็นที่รู้จักมากมายไม่ว่าดารา นักร้อง มากมาย ซึ่งความนิยมดังกล่าวได้กระจายมาสู่ผู้ประกาศข่าว ซึ่งจะเห็นตัวอย่างจาก สรยุทธ สุทัศนะจินดา เจ้าของรายการเรื่องเล่าเช้านี้และถึงลูกถึงคน กนก รัตน์วงศ์สกุล และอีกมากมาย ซึ่งเขาเหล่านั้นก็มีสถานะไม่ต่างจากดาราชื่อดังคนหนึ่ง รวมถึงผู้ประกาศบางคนก็มีผลงานโฆษณา รวมถึงการแสดงภาพยนต์ เมื่อเป็นเช่นนี้ อาชีพผู้ประกาศฯ ย่อมเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่หอมหวานเย้ายวนให้เด็กรุ่นใหม่มาลิ้มลอง ซึ่งใครจะรู้ว่าการที่จะก้าวมาถึงจุดดังกล่าวนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย
อัญชลีพรได้ฝากข้อคิดดังกล่าวถึงเด็กรุ่นใหม่ที่เลือกเดินในสายอาชีพผู้ประกาศข่าวว่า “ภาพที่เด็กวัยรุ่นมองผู้ประกาศข่าว อาจจะมองในเรื่องของการได้ออกทีวี มีชื่อเสียง แต่ว่าก่อนที่เขาจะออกทีวีและมีชื่อเสียงได้ น้องที่จะเข้ามาในวงการคุณต้องถามตัวเองว่า แม่แบบของคุณคือใคร ถ้าคุณเป็นผู้ประกาศคุณจะจับกลุ่มคนดูแบบไหน เพราะฉนั้นคุณต้องการดูว่าปลายทางจะเป็นอย่างไร คุณต้องสั่งสม เพื่อจะปลายทางเป็นอย่างนั้น แต่สิ่งสำคัญการที่คุณจะเป็นคุณต้องรู้ในข่าว และต้องเป็นคนที่ขยันอ่าน สนใจติดตามความเป็นไปของบ้านเมืองในทุกเรื่องให้มากที่สุด”
ถึงวันนี้กลุ่มผู้ประกาศข่าวหนุ่มสาวของ11 นิวส์ 1 ได้รอให้พิสูจน์ศักยภาพของพวกเขาอยู่แล้วทางยูบีซี ช่อง 19 ( ระบบเคเบิล) และช่อง 77 ( ระบบดาวเทียม)
