เอเอฟพี - จากหมู่บ้านชาวประมงที่เงียบสงบ การลงทุนมหาศาลของจีนได้เปลี่ยนโฉมเมืองสีหนุวิลล์ให้กลายเป็นรีสอร์ทการพนันที่สร้างเสร็จครึ่งๆ กลางๆ พร้อมกับป้ายภาษาจีนปรากฎอยู่ทั่วทุกที่
จีนเป็นนักลงทุนรายใหญ่ที่สุดและคู่ค้าในกัมพูชา โดยส่วนใหญ่มุ่งไปยังเมืองท่าในฝั่งอ่าวไทย จุดยุทธศาสตร์สำคัญในโครงการริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (BRI) ของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ที่จะเดินทางเยือนกัมพูชาในวันพฤหัสฯ นี้ (17)
แม้จะได้รับการต้อนรับจากเจ้าหน้าที่รัฐบาลท้องถิ่น แต่นักวิจารณ์มองการลงทุนมหาศาลของจีนอย่างระมัดระวัง และได้กล่าวเตือนว่าการลงทุนเหล่านี้ทำให้เจ้าของประเทศเป็นหนี้มหาศาล และทำให้เมืองต้องพึ่งพาปักกิ่งอย่างมาก
นักท่องเที่ยวชาวจีนรายหนึ่งที่เดินทางไปเยี่ยมเพื่อนที่เริ่มต้นธุรกิจในสีหนุวิลล์กล่าวว่า เมืองเปลี่ยนแปลงไปทุกปี และในปีนี้ เขาพบว่าทั้งเมืองกลายเป็นเมืองของจีน และมีชาวจีนอยู่เป็นจำนวนมาก
การพนันถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายในจีนแผ่นดินใหญ่ และสีหนุวิลล์เป็นหนึ่งในสถานที่เล่นพนันจำนวนมากในพื้นที่โดยรอบที่ผุดขึ้นเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวจีนและตอบสนองความกระหายของพวกเขา
และพนมเปญเป็นหนึ่งในผู้สนับสนุนที่เชื่อถือได้ที่สุดของปักกิ่งในเอเชีย ที่สำนักข่าวซินหัวของจีนระบุถึงการเยือนของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ว่าเป็นการแสดงถึงมิตรภาพที่แน่นแฟ้น
ในเดือนนี้ ฐานทัพเรือที่ได้รับการปรับปรุงใหม่จากจีนได้เปิดตัวอยู่ในบริเวณใกล้เคียง ซึ่งพนมเปญยืนกรานว่าปักกิ่งไม่ได้สิทธิพิเศษเป็นการเฉพาะในการใช้งาน แต่เรือรบของจีน 2 ลำ จอดเทียบท่าตั้งแต่เดือนธ.ค. 2566
กัมพูชาพยายามแสวงหาการลงทุนจากรัฐวิสาหกิจของปักกิ่ง ขณะเดียวกันก็มักขัดขวางความพยายามของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) กลุ่มภูมิภาคที่จะดำเนินการกับการสร้างเกาะและการอ้างสิทธิเหนือดินแดนในทะเลจีนใต้ของปักกิ่งอยู่เป็นประจำ
ข้อมูลของฝ่ายบริหารจ.พระสีหนุ ระบุว่า พื้นที่ดังกล่าวมีผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศต่อหัวอยู่ที่ 4,000 ดอลลาร์ ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของชาวกัมพูชาราว 2 เท่า ที่ส่วนใหญ่ถูกขับเคลื่อนโดยศูนย์กลางการผลิตที่ดำเนินการโดยจีน
รองผู้ว่าราชการจังหวัดระบุว่า เขตเศรษฐกิจพิเศษสีหนุวิลล์เป็นสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์ระหว่างกัมพูชากับจีน และมองแง่บวกว่าสีหนุวิลล์จะกลายเป็นเมืองกาสิโนที่รุ่งเรืองเหมือนมาเก๊าหรือลาสเวกัส
เขากล่าวว่าสีหนุวิลล์ต้อนรับการลงทุนจากทุกคน โดยยึดหลักใครมาก่อนได้ก่อน
“กัมพูชาเป็นประเทศเล็ก เราไม่มีทางเลือก” รองผู้ว่าฯ จ.พระสีหนุ กล่าว
เครนจากบริษัทก่อสร้างของจีนเคลื่อนที่ไปมาตามแนวชายฝั่งเพื่อสร้างรีสอร์ทช้อปปิ้งหรูริมทะเลในโครงการเพนนินซูล่าเบย์
ตัวแทนโครงการระบุว่าผู้พัฒนาโครงการเป็นบริษัทจีน-กัมพูชา และกล่าวว่าโครงการนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อทำให้สีหนุวิลล์กลับมายิ่งใหญ่อีกครั้ง
แต่โครงการการลงทุนของจีนทั่วโลกให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างหลากหลาย บางโครงการพิสูจน์แล้วว่าไม่คุ้มค่า และบางโครงการก็สร้างภาระหนี้สินมหาศาลให้กับเจ้าของประเทศ
อู วิรัค ประธานองค์กรคลังสมอง Future Forum ในกัมพูชาเชื่อว่าเมืองท่าดังกล่าวจะกลายเป็นเมืองร้างที่เต็มไปด้วยอาคารที่ว่างเปล่า
“สีหนุวิลล์เป็นอาการป่วยของปัญหาอสังหาริมทรัพย์ในจีน พวกเขาส่งออกปัญหานั้นมาให้เรา” อู วิรัค กล่าว
ข้อมูลของ IMF ระบุว่า หนี้ต่างประเทศมูลค่า 11,000 ล้านดอลลาร์ของกัมพูชา มากกว่า 1 ใน 3 เป็นหนี้จีน
โครงการทางด่วนมูลค่า 2,000 ล้านดอลลาร์ เชื่อมเมืองสีหนุวิลล์กับกรุงพนมเปญ เมืองหลวง สร้างด้วยเงินทุนจากจีน และเปิดให้บริการในปี 2565 แต่ด้วยอัตราค่าผ่านทางขั้นต่ำ 15 ดอลลาร์ ทำให้ถนนส่วนใหญ่ว่างโล่ง
สนามบินที่ได้รับการสนับสนุนเงินทุนจากจีนในเสียมราฐใกล้กับนครวัด สถานที่ที่ได้รับการขึ้นทะเบียบเป็นมรดกโลกโดยยูเนสโก ที่เปิดตัวในปี 2566 ได้รับการออกแบบให้รองรับนักท่องเที่ยวได้ 7 ล้านคนต่อปี ซึ่งเป็นจำนวนที่มากกว่านักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเยือนทั้งประเทศในปีนั้นกว่า 1 ล้านคน
โครงการสร้างคลองยาว 180 กิโลเมตรที่เชื่อมแม่น้ำโขงกับอ่าวไทยยังคงรอเงินทุนจากบริษัทที่จีนเป็นเจ้าของอยู่เกือบ 1 ปี หลังจากเริ่มลงมือก่อสร้าง
“โครงการบางโครงการมีขนาดใหญ่เกินไป รวดเร็วเกินไป และไม่มีความต้องการที่แท้จริงจากโครงการเหล่านี้” อู วิรัค กล่าว โดยเรียกโครงการบางส่วนว่าเป็นทรัพย์สินที่สูญค่าในอนาคต
“แต่ในเชิงเศรษฐกิจแล้ว คุณไม่สามารถปฏิเสธจีนได้” อู วิรัค กล่าวเสริม
วอชิงตันกล่าวว่าฐานทัพเรือเรียม ที่เดิมนั้นสร้างโดยสหรัฐฯ และปัจจุบันได้รับการปรับปรุงโดยจีน อาจถูกปักกิ่งใช้ประโยชน์เพื่อการเข้าถึงเชิงยุทธศาสตร์ในทะเลจีนใต้ที่เป็นข้อพิพาท ซึ่งจีนอ้างสิทธิเกือบทั้งหมดของน่านน้ำ
โสพัล เอีย ผู้ช่วยศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยแอริโซนาสเตท กล่าวว่าการลงทุนเชิงยุทธศาสตร์ของปักกิ่ง เน้นย้ำถึงความสนใจในระยะยาวของจีนในการรักษาอิทธิพลในภูมิภาคนี้
แต่เขากล่าวว่าด้วยเศรษฐกิจของกัมพูชาที่พึ่งพาทุนจีนอย่างมาก ทำให้ความกังวลเรื่องหนี้ การพึ่งพาทางเศรษฐกิจที่มากเกินไป และความเสี่ยงของอธิปไตยยังคงมีอยู่
ในขณะเดียวกัน ประเทศยังเป็นที่ตั้งของแก๊งคอลเซ็นเตอร์ที่ขยายตัวขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาก่อนที่จะมีการปราบปราม โดยหลายแห่งมีเป้าหมายเป็นพลเมืองจีน
หวัง กัวฮา คนขายเนื้อเสียบไม้ย่าง กล่าวว่าเขาไม่กังวลในเรื่องเหล่านี้
ชายวัย 58 ปีผู้นี้ ย้ายจากมณฑลหูหนาน ทางตอนใต้ของจีน มายังสีหนุวิลล์ พร้อมภรรยาเมื่อ 5 ปีก่อน และตอนนี้เขาปิ้งเนื้อย่างขายริมถนนให้กับนักท่องเที่ยวที่หิวโหยทุกคืน
“เราหวังเป็นอย่างยิ่งว่าความสัมพันธ์ระหว่างจีนและกัมพูชาจะแข็งแกร่งยิ่งขึ้น เพราะนั่นจะเป็นเรื่องที่ดีสำหรับเรา” พ่อค้าชาวจีน กล่าว.
