เอเอฟพี - นายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต ของกัมพูชาร่วมพิธีเปิดโครงการขุดคลองมูลค่า 1,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในวันนี้ (5) โครงการที่มีเป้าหมายเพื่อเชื่อมเส้นทางน้ำสายใหม่จากแม่น้ำโขงไปสู่ทะเล
ในพิธีเปิดโครงการอย่างเป็นทางการที่จัดขึ้นในเมืองเปรกตาแก้ว ทางตะวันออกเฉียงใต้ของกรุงพนมเปญ ผู้นำเขมรระบุว่าโครงการคลองความยาว 180 กิโลเมตรนี้เป็นโครงการประวัติศาสตร์ ท่ามกลางเสียงกลองและพลุกึกก้อง
บรรดาผู้เข้าร่วมงานหลายพันคนต่างสวมเสื้อยืดที่มีรูปของนายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต และฮุนเซน อดีตผู้นำที่ปกครองประเทศมาเกือบ 4 ทศวรรษ
“เราจะสร้างคลองสายนี้ ไม่ว่าจะยากแค่ไหนก็ตาม” ฮุน มาเนต กล่าว ที่เรียกเสียงโห่ร้องยินดีขณะกดปุ่มเปิดโครงการพร้อมกับภริยา
คลองฟูนันเตโชจะทอดยาวจากจุดหนึ่งบนแม่น้ำโขง ห่างจากกรุงพนมเปญไปทางตะวันออกเฉียงใต้ราว 1 ชั่วโมง ไปจนถึงทะเลในอ่าวไทย และคาดว่าจะแล้วเสร็จในปี 2671
สินค้าประมาณ 1 ใน 3 ที่เข้าและออกจากกัมพูชาใช้ท่าเรือของเวียดนามผ่านแม่น้ำโขง แต่ทางการหวังว่าตัวเลขนี้จะลดลงเหลือประมาณ 10% เมื่อคลองเสร็จสมบูรณ์
ขนาดที่จำกัดของคลอง กว้าง 100 เมตร และลึก 5.4 เมตร ก่อให้เกิดคำถามว่าเป้าหมายทางเศรษฐกิจที่ตั้งไว้นั้นจะบรรลุได้หรือไม่
โครงการนี้ยังเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ที่รวมถึงวัตถุประสงค์หลักของโครงการไม่ว่าจะเป็นเพื่อการขนส่งสินค้าหรือการชลประทาน ใครเป็นผู้สนับสนุนทุน และโครงการนี้จะส่งผลกระทบต่อการไหลของแม่น้ำโขง ที่เป็นหนึ่งในแม่น้ำสายที่ยาวที่สุดของโลกอย่างไร
นักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเตือนมานานแล้วว่าแม่น้ำโขงที่หล่อเลี้ยงแหล่งปลาน้ำจืด 1 ใน 4 ของโลกและผลผลิตข้าวครึ่งหนึ่งของเวียดนาม มีความเสี่ยงจากโครงการโครงสร้างพื้นฐาน มลพิษ การทำเหมืองทราย และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
กัมพูชา ลาว เวียดนาม และไทย เป็นผู้ลงนามในข้อตกลงแม่น้ำโขงปี 2538 ที่กำกับดูแลการกระจายทรัพยากรของแม่น้ำ
กัมพูชาได้แจ้งต่อคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง (MRC) ถึงแผนการสร้างคลองดังกล่าว แต่เวียดนามต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการ
พนมเปญโต้แย้งว่าโครงการนี้ส่งผลกระทบต่อแม่น้ำสาขาของแม่น้ำโขงเท่านั้น ดังนั้นจึงต้องการเพียงแค่การแจ้งเตือนที่กัมพูชาได้ส่งไปแล้ว
คลองฟูนันเตโช ที่เป็นหนึ่งในโครงการโครงสร้างพื้นฐานลายเซ็นของฮุนเซน อดีตผู้นำกัมพูชา ถูกมองว่าเป็นโครงการระดับชาติที่ช่วยส่งเสริมฮุน มาเนต ผู้สืบทอดตำแหน่งและลูกชายของเขา
ฮุนเซนกล่าวว่า คลองฟูนันเตโชเป็นดั่งจมูกที่ช่วยให้ประเทศหายใจได้
รัฐบาลกัมพูชาระบุว่าโครงการจะเป็นทางเลือกสำหรับเรือบรรทุกคอนเทนเนอร์ที่ปัจจุบันต้องข้ามเข้าไปในเวียดนามก่อนจะมุ่งหน้าสู่ทะเล ซึ่งทำให้กัมพูชาสามารถเก็บรายได้จากการขนส่งไว้ในประเทศได้
รัฐบาลระบุว่ากำลังวางแผนสร้างเขตเศรษฐกิจริมแม่น้ำตลอดเส้นทาง ที่จะช่วยสร้างงานได้หลายพันตำแหน่งให้ประเทศ ที่เป็นหนึ่งในประเทศยากจนที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
แต่อย่างไรก็ตาม ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ตามเส้นทางโครงการขุดคลองกล่าวถึงความทุกข์ใจของพวกเขาที่ต้องถูกเวนคืนบ้านในขณะที่การก่อสร้างกำลังดำเนินอยู่
บางคนที่อาศัยอยู่ใกล้กับคลองกล่าวว่าพวกเขาไม่ได้รับเชิญให้เข้าร่วมงาน พวกเขาดูพิธีเปิดจากบ้านด้วยความรู้สึกที่ปะปนกัน
“เรารู้สึกทั้งดีใจและกังวล เพราะเราไม่ได้รับแจ้งเกี่ยวกับการชดเชยใดๆ” หญิงกัมพูชาอายุ 51 ปี กล่าว
สุ่น จันทอล รองนายกรัฐมนตรี ที่เป็นหัวหอกของโครงการกล่าวในงานว่า คลองจะเป็นประโยชน์ต่อประชาชน 1.6 ล้านคน และจะสร้างงานได้หลายพันตำแหน่ง เขาสัญญาว่ารัฐบาลจะให้ค่าชดเชยที่เป็นธรรมต่อผู้ที่ได้รับผลกระทบจากโครงการ
นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนในประเทศชี้ให้เห็นถึงรูปแบบการเวนคืนของโครงการโครงสร้างพื้นฐานที่ทำให้ผู้คนต้องดิ้นรนย้ายถิ่นฐานโดยได้รับการชดเชยเพียงเล็กน้อย
เมื่อปีที่ผ่านมา China Road and Bridge Corporation (CRBC) บริษัทก่อสร้างยักษ์ใหญ่ของจีนที่จะจัดหาเงินทุนสำหรับโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ ในกัมพูชา ได้ตกลงที่จะศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ
เจ้าหน้าที่กัมพูชาได้เสนอว่าบริษัทของจีนอาจจัดหาเงินทุนสนับสนุนสำหรับการขุดคลองบางส่วน แต่ CRBC ยังไม่ได้เปิดเผยผลการศึกษาหรือให้คำมั่นใดๆ
แม้ว่ากัมพูชาจะเป็นพันธมิตรใกล้ชิดกับปักกิ่ง แต่ฮุนเซนปฏิเสธว่าคลองดังกล่าวจะเป็นส่วนหนึ่งของแผนโครงสร้างพื้นฐานหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางของจีน
โครงการดังกล่าวอาจก่อให้เกิดความกลัวในประเทศเพื่อนบ้านอย่างเวียดนามที่คลองอาจถูกเรือรบจีนนำไปใช้
กัมพูชาและจีนจัดการฝึกซ้อมรบร่วมประจำปีครั้งใหญ่ที่สุดในเดือน พ.ค. โดยมีเรือรบจีนหลายลำและทหารหลายร้อยนายเข้าร่วม
ในเดือน ธ.ค. เรือรบจีน 2 ลำ ได้เข้าเทียบท่าฐานทัพเรือของกัมพูชาเป็นครั้งแรกที่สหรัฐฯ ระบุว่าอาจถูกใช้เพื่อเพิ่มอิทธิพลของจีนในอ่าวไทย แต่เจ้าหน้าที่กัมพูชาได้ปฏิเสธซ้ำแล้วซ้ำเล่าต่อข้อกังวลเหล่านั้น.
