จีนเอาใจหนักจัดทริปเชิญนักการเมืองพม่าดูงาน บอกกระชับสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้น

รอยเตอร์ - พรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตยเกิดขึ้นเพื่อต่อต้านการปกครองแบบพรรคเดียว นักเคลื่อนไหวของพรรคถูกจำคุกอยู่นานหลายปีภายใต้รัฐบาลเผด็จการทหาร แต่นับตั้งแต่พรรคเข้ากุมอำนาจเมื่อ 3 ปีก่อน พรรคการเมืองภายใต้การนำของนางอองซานซูจี ก็ได้พบกับพันธมิตรที่ไม่น่าเป็นไปได้ คือ พรรคคอมมิวนิสต์จีน

มิตรภาพดังกล่าวยิ่งกระชับแน่นแฟ้นผ่านการแลกเปลี่ยนระดับสูงระหว่างซูจีและผู้นำจีน ขณะเดียวกัน ยังมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกพรรคในการเยือนที่ผสมผสานการเยี่ยมชมสถานีขนถ่ายตู้สินค้า หรือโครงการการศึกษากับมื้อค่ำและชอปปิ้ง

การเดินทางเยือนดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของการผลักดันให้พม่าเป็นจุดพักสำคัญในความริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง ของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน ที่เสนอสร้างท่าเรือน้ำลึก เขื่อนไฟฟ้า และเขตเศรษฐกิจในประเทศที่หมดหวังเรื่องการลงทุน

รอยเตอร์ได้สัมภาษณ์สมาชิกพรรคและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมากกว่า 20 คน ที่เดินทางเยือนจีนในการเดินทางที่มีผู้ดูแลค่าใช้จ่ายให้ ในความพยายามของปักกิ่งหวังว่าจะเอาชนะความหวาดกลัวและความคลางแคลงใจในหมู่ชาวพม่าที่ว่าพวกเขาจะกลายเป็นหนี้ประเทศเพื่อนบ้านที่ใหญ่กว่าแห่งนี้

“ในอดีต มันเป็นเพียงความสัมพันธ์ระหว่างสองรัฐบาล ซึ่งจีนทำธุรกิจกับนายพลทหาร และคนพม่าไม่ได้มีความรู้สึกดีต่อพวกเขา” อ่อง ชิน ผู้เรียบเรียงหนังสือพิมพ์ของพรรค กล่าว

คำเชิญจากจีนมีมาอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ความสัมพันธ์ของพม่ากับชาติตะวันตกเริ่มไม่ราบรื่น หลังพม่าถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงเกี่ยวกับการปราบปรามในรัฐยะไข่ของกองทัพพม่าในปี 2560 ที่ทำให้ชาวมุสลิมโรฮิงญาราว 700,000 คน ต้องอพยพไปบังกลาเทศ

จีนให้การสนับสนุนเพื่อนบ้านในเวทีคณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติ เมื่อตะวันตกผลักดันให้ดำเนินการตอบโต้ที่หนักขึ้นต่อข้อกล่าวหาว่า ทหารพม่าดำเนินการสังหารหมู่ การข่มขืน และวางเพลิง

สมาชิกพรรค NLD เช่น อ่อง ชิน อดีตนักโทษการเมือง รู้สึกยินดีต่อไมตรีของจีน

“พวกเขาต้องการแสดงให้เห็นว่า พวกเขาไม่เหมือนเมื่อก่อน พวกเขาเลยเชิญพวกเราและแสดงให้เราได้เห็น” อ่อง ชิน ที่เดินทางเยือนจีนแล้วอย่างน้อย 10 ครั้ง นับตั้งแต่ปี 2556 กล่าว

บางคนกล่าวว่า พวกเขาประทับใจความสามารถของระบบพรรคเดียวของจีนที่ขับเคลื่อนโครงการพัฒนาต่างๆ ในประเทศ

หลายประเทศได้ส่งคำเชิญไปยังนักการเมืองของชาติต่างๆ เพื่อกระชับความสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้น แต่ความพยายามผ่านการใช้อำนาจละมุนของจีนในพม่านั้นครอบคลุมรอบด้าน

เมียว ยุ้นต์ โฆษกพรรค NLD ระบุว่า พรรคได้ส่งคณะผู้แทนอย่างน้อย 20 คนไปจีนตั้งแต่ปี 2559 และจีนยังขยายคำเชิญไปยังฝ่ายค้านที่เป็นแนวร่วมทหารและพรรคการเมืองอื่นๆ รวมทั้งภาคประชาสังคมและสื่ออีกด้วย

ในการสัมภาษณ์ สมาชิกพรรค NLD กล่าวว่า จีนใช้การเยือนประเทศเป็นการแสดงให้เห็นถึงวิธีการใช้รัฐนำของจีนในการสร้างโครงสร้างพื้นฐานโดยไม่มีการคัดค้าน

ในการเดินทางเยือน ผู้มีส่วนร่วมส่วนหนึ่งบอกกับรอยเตอร์ว่า พวกเขายังได้ทานอาหารหรูหรา พร้อมกับไป๋จิ่วชั้นเลิศ (เหล้าขาวของจีน)

เฮเลน เอ จ่อ เดินทางเยือนจีนครั้งแรกในเดือน มิ.ย. ในฐานะสมาชิกกลุ่มสตรีพรรค NLD ตามคำเชิญของสหพันธ์สตรีแห่งประเทศจีน ที่ได้เดินทางไปเยี่ยมชมโรงเรียนสำหรับสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์เพื่อศึกษาความพยายามของจีนที่จะขจัดความยากจนในชนบท

คณะของเฮเลน เอ จ่อ ยังมีนายแพทย์เดินทางติดตามไปดูแลด้วย และระหว่างชอปปิ้งในกรุงปักกิ่ง กลุ่มผู้หญิงจะได้รับเงิน 480 หยวน ไว้ใช้จ่าย

“เราได้รับการดูแลราวกับวีไอพี” เฮเลน เอ จ่อ กล่าว

แม้ได้สิทธิพิเศษดังกล่าว แต่ผู้นำพรรค NLD กล่าวว่า สมาชิกพรรคไม่ได้ตกอยู่ใต้อิทธิพลของจีนมากเกินไปจากการเยือนเหล่านี้ ซึ่งพวกเขากล่าวว่า เป็นประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีประโยชน์

“นักการเมืองพม่าไม่ใช่คนโง่ เรารับมือจีนได้” เมียว ยาน หน่อง นักวิจัยของพรรค NLD กล่าว

ในการตอบข้อซักถามของรอยเตอร์เกี่ยวกับการเดินทางเยือนจีน กระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวว่า การมีส่วนร่วมกับพรรคการเมืองของพม่า รวมทั้งพรรค NLD ดำเนินการอยู่บนพื้นฐานของความเสมอภาคเท่าเทียมและการไม่แทรกแซงกิจการภายในของกันและกัน

“จีนและพม่าเป็นเพื่อนบ้านที่เป็นมิตร” กระทรวงการต่างประเทศของจีน ระบุ และเสริมว่า โครงการโครงสร้างพื้นฐานเป็นไปตามหลักการของการปรึกษาหารืออย่างเท่าเทียมและผลประโยชน์ร่วมกัน

“พรรคคอมมิวนิสต์จีนไม่ได้นำเข้าโมเดลต่างประเทศหรือส่งออกโมเดลจีน และไม่ต้องการให้ประเทศอื่นๆ ลอกแนวทางของจีน” กระทรวงการต่างประเทศของจีน ระบุ

แรกเริ่มเดิมที จีนเคลือบแคลงสงสัยอองซานซูจี ที่ได้รับการยกย่องในตะวันตกว่าเป็นนักต่อสู้เรียกร้องประชาธิปไตย

“พวกเขาต้องการที่จะทราบว่า ซูจีเป็นลูกไล่ของสหรัฐฯ หรืออะไรแบบนั้นหรือเปล่า ความคิดและอุดมการณ์ของเธอเป็นแบบตะวันตกมากน้อยเพียงใด แต่ไม่นานพวกเขาก็พบว่า ซูจีค่อนข้างที่จะเป็นอิสระมากทีเดียว” สมาชิกคณะกรรมการบริหารส่วนกลางพรรค NLD กล่าว

นับตั้งแต่วิกฤตโรฮิงญา ซูจีเดินทางเยือน 2-3 ประเทศ ที่ร่วมเรียกร้องการดำเนินการกับพม่าจากข้อกล่าวหาละเมิดชาวโรฮิงญา ที่ทางการพม่าปฏิเสธ

“เธอเลือกประเทศที่จะเดินทางเยือนจากสิ่งที่ประเทศของเราจะได้จากการเยือนนั้น ไม่ได้ขึ้นกับว่าประเทศนั้นเอนเอียงไปทางเผด็จการหรือประชาธิปไตย แต่เพราะประเทศของเราต้องการเพื่อนสนิท” เมียว ยุ้นต์ โฆษกพรรค กล่าว

นักวิเคราะห์และนักการทูตบางคนเชื่อว่า จีนกำลังใช้ประโยชน์จากความสัมพันธ์ของพม่ากับตะวันตกที่ไม่ราบรื่นนักในช่วงนี้

กระทรวงการต่างประเทศของจีนได้ปฏิเสธการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางที่ว่าการขับเคลื่อนโครงการโครงสร้างพื้นฐานกำลังผูกมัดประเทศต่างๆ ด้วยหนี้สิน และยืนยันว่าโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางเป็นข้อเสนอที่ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย

ฝ่ายเจ้าหน้าที่พรรค NLD ก็กล่าวว่า รัฐบาลของซูจีให้ความสำคัญต่อประโยชน์ของพม่าเป็นอย่างแรกในการเจรจากับจีน

จากการสัมภาษณ์บุคคลของพรรค NLD ที่มีส่วนร่วมในการเยือนจีน ได้แสดงให้เห็นถึงวิธีการที่จีนพยายามชนะใจเพื่อนใหม่ในหมู่ชนชั้นทางการเมืองของพม่า

โครงการล่าสุดที่เกี่ยวข้องกับแผนเส้นทางสายไหมของจีน (โครงการขยายนครย่างกุ้ง) เผชิญกับการคัดค้านจากสมาชิกสภาระดับภูมิภาคเกี่ยวกับจำนวนที่ดินที่พม่าต้องให้แก้โครงการ และความเป็นธรรมของการจัดแบ่งรายได้ หลังบริษัท China Communications Construction (CCCC) ได้ลงนามที่จะยื่นแผนพัฒนาโครงการในเดือน พ.ค.2561

หลังจากนั้นไม่กี่เดือน การเดินทางที่มีผู้ดูแลค่าใช้จ่ายก็ถูกจัดขึ้น และสมาชิกสภานครย่างกุ้งได้เดินทางไปเยือนจีนในเดือน ก.ย.2561 ที่พวกเขาได้พบกับตัวแทนของบริษัท CCCC และเยี่ยมชมท่าเรือหยางชาน ใกล้นครเซี่ยงไฮ้

บริษัท CCCC ไม่ได้ตอบสนองต่อข้อซักถามของรอยเตอร์เกี่ยวกับการเดินทางดังกล่าว รวมทั้งโครงการนครย่างกุ้ง

“นี่เป็นการโน้มน้าวเพื่อให้เกิดความสนใจในโครงการของพวกเขา เราเข้าใจอย่างนั้น พวกเขาให้เราเข้าพักในโรงแรมที่ดีและเลี้ยงอาหารมื้ออร่อย” ซานดาร์ มิน สมาชิกสภาพรรค NLD ที่เข้าร่วมการเดินทาง กล่าว

แม้การเดินทางเยือนจีนดังกล่าวจะไม่สามารถขัดขวางซานดาร์ มิน จากการแสดงความเห็นวิตกกังวลเกี่ยวกับโครงการนครย่างกุ้งใหม่ แต่เธอกล่าวว่า เธอก็หยุดคิดใคร่ครวญเกี่ยวกับโมเดลการพัฒนาของจีนเช่นกัน

“ประเทศของพวกเขาพัฒนาเร็วมากในช่วง 20 ปี แม้แต่ถนนหนทางก็ดีมากๆ นั่นเป็นเพราะระบบการเมืองแบบพรรคเดียวหรือเปล่า? ในประเทศของพวกเขา หากพวกเขาเริ่มโครงการ ก็ไม่มีใครคัดค้าน” ซานดาร์ มิน กล่าว

โครงการของจีนที่เป็นข้อถกเถียงอีกโครงการหนึ่งในพม่าคือ โครงการเขื่อนมิตโสน มูลค่า 3,600 ล้านดอลลาร์ ในรัฐกะฉิ่น ที่ระงับไปในปี 2554 ท่ามกลางความวิตกกังวลว่าเขื่อนแห่งนี้จะสร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมและผลประโยชน์ส่วนใหญ่ที่เป็นของจีน

ในเดือน ต.ค.2561 อ่อง ชิน นักหนักสือพิมพ์ของพรรคนำคณะผู้แทนพม่า 9 คน เยี่ยมชมเขื่อนอย่างน้อย 5 แห่ง บนแม่น้ำเหลืองของจีน

ผู้ร่วมให้สัมภาษณ์อีก 3 คน กล่าวว่า พวกเขาประทับใจการเดินทางที่บริษัท State Power International Corporation (SPIC) รัฐวิสาหกิจยักษ์ใหญ่ที่อยู่เบื้องหลังโครงการเขื่อนไฟฟ้า เป็นผู้ดูแลค่าใช้จ่าย

อ่อง ชิน กล่าวว่า คำเชิญสำหรับการเดินทางเยือนจีนมาจากพรรคคอมมิวนิสต์จีน แต่เขาไม่ทราบว่าใครเป็นผู้ดูแลค่าใช้จ่ายการต้อนรับดังกล่าว

“พวกเขาอธิบายให้เราฟังไม่เพียงแค่เรื่องเขื่อนเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ที่พวกเขาจัดการให้แก่ชาวบ้านท้องถิ่นด้วย แม้ผมจะไม่ใช่ผู้ตัดสินใจ แต่ผมก็คิดว่ามันเป็นเรื่องดีที่จะพัฒนาโครงการ” ติน เอ สมาชิกสภาพรรค NLD จากรัฐกะฉิ่น ที่ร่วมคณะของอ่อง ชิน กล่าว.