แก้ปัญหาขี้หลี-บ้ากาม ย่างกุ้งจัดรถเมล์สำหรับหญิงโดยเฉพาะ

ASTVผู้จัดการออนไลน์ - ทางการนครย่างกุ้ง จะเปิดให้บริการรถเมล์สำหรับสตรีเป็นครั้งแรกปลายปีนี้ หลังจากเคยทดลองใช้เมื่อปีที่แล้ว เพื่อช่วยผู้โดยสารหญิงป้องกันการถูกล่วงละเมิดทางเพศ ขณะเดินทางไปทำงาน หรือทำกิจธุระประจำวัน สตรีจำนวนไม่น้อยประสบปัญหานี้ โดยถูกกระทำจากเหล่าบุรุษบนรถโดยสารสาธารณะที่แออัด ถึงแม้จะไม่มีตัวเลขเกี่ยวกับเหยื่อการล่วงละเมิดอย่างเป็นทางการก็ตาม แต่เรื่องนี้เป็นที่ทราบกันทั่วไป

ตามรายงานของสำนักข่าวมิซสิมา (Mizzima) ได้มีการปรึกษาหารือเกี่ยวกับความคิดนี้มาเป็นเวลานาน รวมทั้งมีการอภิปรายในรัฐสภาอีกด้วย แต่ในขณะเดียวกัน ก็มีเสียงโต้แย้งจากบรรดาองค์กรสิทธิสตรีทั้งหลาย ซึ่งแม้ว่าจะเห็นด้วยต่อการจัดให้มีรถเมล์โดยสารประจำทางเที่ยวพิเศษ แต่ก็กล่าวว่า ไม่ได้ช่วยแก้ไขปัญหาการล่วงละเมิดทางเพศในประเทศ

“เรื่องนี้เกิดขึ้นเป็นปกติ หญิงคนหนึ่งขึ้นรถเมล์โดยสารย่างกุ้งที่แออัด เพื่อเริ่มการเดินทางไปทำงาน หรือไปเรียนประจำวัน มีชายคนหนึ่งยืนอยู่ข้างหลังเธอ และจู่ๆ เธอก็รู้สึกว่าชายคนนั้นดันอยู่ข้างหลัง และเธอตกใจกลัวเกินกว่าที่จะบอกให้เขาหยุดกระทำดังกล่าว และเขาก็ทำต่อไป ถึงแม้ว่าจะห้อมล้อมด้วยบุคคลอื่นอีกหลายคนบนรถเมล์ที่แน่นขนัดก็ตาม...”

“..เมื่อรถเมล์ไปถึงป้าย เธอรีบผลุนผลันออกจากรถทันที ไปเจอกับเพื่อนๆ เวลาต่อมา เธอก็ยังไม่กล้าที่จะบอกเล่าให้ใครฟัง เพราะรู้สึกอับอายจนเกินไป” สำนักข่าวแห่งนี้เขียนยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเสมอๆ ในชีวิตประจำวันบนรถโดยสารสาธารณะในย่างกุ้ง โดยระบุว่า การล่วงละเมิดทางเพศบนรถเป็นปัญหาที่ทราบกันดี ซึ่งทำให้มีรถเมล์เพื่อผู้โดยสารหญิงโดยเฉพาะ

รถเมล์สำหรับสตรีจะเปิดให้บริการใน 5 เส้นทางเข้าสู่ย่านใจกลางเมืองในชั่วโมงเร่งด่วน และจะให้บริการอีกครั้งหนึ่งสวนทางในเที่ยวกลับโดยบริการของบริษัทเอกชน มิซสิมารายงานอ้างคำกล่าวของ นายหลาออง (Hla Aung) ประธานคณะกรรมการที่ปรึกษากลางเกี่ยวกับยวดยานเขตย่างกุ้ง ซึ่งกล่าวด้วยว่า ผู้แทนราษฎรคนหนึ่งเคยอภิปรายเรื่องนี้ในรัฐสภามาแล้ว

มิซสิมา กล่าวว่า การจัดรถโดยสารสำหรับผู้โดยสารสตรีทำกันในหลายประเทศย่านนี้ ในญี่ปุ่นก็มีตู้โดยสารสำหรับหญิงโดยเฉพาะบนขบวนรถไฟต่างๆ เช่นเดียวกับในอินเดียที่เด็กหญิงอายุ 13 ปีคนหนึ่ง ถูกชายหลายคนรุมข่มขืนบนรถโดยสาร และกลายเป็นเรื่องที่สร้างความโกรธแค้นให้ประชาชนทั้งประเทศเมื่อปี 2555

ในประเทศไทยก็ได้มีการจัดตู้โดยสารสำหรับหญิงโดยเฉพาะ หลังจากเด็กนักเรียนหญิงวัย 13 ปีคนหนึ่ง ถูกเจ้าหน้าที่รถไฟข่มขืน และถูกฆาตกรรมในเดือน ก.ค.ปีนี้

เมื่อปี 2555 เคยมีการรณรงค์แจกนกหวีดให้แก่ผู้โดยสารหญิงบนรถเมล์ และแนะนำให้เป่าเมื่อถูกจู่โจม หรือถูกล่วงละเมิด โดยหวังว่าเสียงนกหวีดจะทำให้ผู้กระทำการเปลี่ยนใจ และเตือนให้ผู้โดยสารรายอื่นๆ ได้รู้ตัว มิซสิมา กล่าว

เมื่อปีที่แล้ว ได้มีการทดลองให้บริการรถเมล์โดยสารสำหรับหญิงเป็นครั้งแรก ในขณะที่หญิงจำนวนมากแสดงคงามพึงพอใจต่อบริการ และรู้สึกว่าปลอดภัยมากขึ้น ก็มีเสียงวิจารณ์ว่า เป็นการผลักความรับผิดชอบด้านความปลอดภัยให้แก่ผู้หญิงเพียงฝ่ายเดียว และในทางกลับกันก็อาจจะแสดงให้เห็นว่า หญิงที่ไม่ใช้บริการรถเมล์ที่จัดให้ กลายเป็นพวกพอใจที่จะถูกล่วงละเมิดถูกล้วงถูกควัก

“เป็นบริการรถเมล์ที่ดี แต่รถจะต้องวิ่งไปทุกๆ ที่ และผู้หญิงหลายคนไม่สามารถจะใช้บริการได้ เมื่อต้องเดินทางกับครอบครัว นี่ยกตัวอย่าง” มิซสิมา อ้างคำพูดของนางตาซิน มิน (Thazin Min) ผู้ประส่านงานกลุ่ม Colourful Girls องค์กรเพิ่อเสริมสร้างพลังของหญิงวัยต่ำกว่า 18 ปี ในย่างกุ้ง ซึ่งระบุด้วยว่า ในขณะที่รถเมล์ดังกล่าวให้ความปลอดภัยแก่ผู้หญิง แต่ก็ไม่ได้ช่วยหยุดการล่วงละเมิดทางเพศในที่อื่นๆ

“การล่วงละเมิดทางเพศไม่ได้เกิดขึ้นแค่ในระบบขนส่งสาธารณะเท่านั้น แต่เกิดที่ออฟฟิศ ที่บ้าน ผู้ชายบางคนคิดว่าตนเองจะทำอะไรกับผู้หญิงก็ได้” เจ้าหน้าที่คนเดียวกันกล่าว.