กรุงเทพฯ— ถึงแม้ว่าการดำเนินคดีกับอดีตผู้นำเขมรแดงกำลังดำเนินต่อไป แต่เจ้าหน้าที่ระดับนำของฝ่ายนี้ก็กำลังหาทางร่ำรวยต่อไปกับการก่อสร้างสถานกาสิโนลายแห่งในเมืองไพลิน (Pailin) ซึ่งเป็นเขตพิเศษปกครองตนเอง ติดกับชายแดนไทย
หากมองไปจากถนน ผู้คนต่างตระหนักถึงป้ายสัญลักษณ์ "พื้นที่กับระเบิด" ซึ่งเป็นป้ายสี่เหลี่ยมสีแดงอันเล็ก มีรูปหัวกะโหลกสีขาวและกระดูกไขว้ เป็นสัญลักษณ์เตือนภัยอันตรายจากบริเวณดังกล่าว
กับระเบิดมีอยู่ทั่วไป มีนับหมื่นๆ จุดในเขตชนบท บ้างก็ซ่อนไว้ไม่ให้คนเห็น บางจุดห่างจากถนนเพียงไม่กี่เมตร ทั้งหมดเป็นหนึ่งในสิ่งที่หลงเหลืออยู่จากสงครามที่เกิดขึ้นเมื่อหนึ่งทศวรรษก่อนภายในเขตชนบทเทือกเขาอันไกลโพ้นทางภาคตะวันตกของกัมพูชาแห่งนี้
กองโจรในอดีตเหล่านี้เคยมีอุดมการณ์ที่จะทำให้ประเทศกัมพูชากลับไปสู่สังคมการเกษตรยุคดึกดำบรรพ์ปราศจากชนชั้น พวกเขาเคยปฏิเสธผลพวงต่างๆ ของระบบทุนนิยมแต่ตอนนี้พวกเขมรแดงรุ่นใหม่กำลังทำธุรกิจและมีเงินทองมากมาย
บนถนนมุ่งหน้าไปยังเขตชายแดน ห่างจากเมืองไพลินประมาณ 30 กม. แผ่นป้ายสีสันฉูดฉาดประดับด้วยภาพการเล่นไพ่และวงล้อรูเล็ตต์ เขียนคำโฆษณาว่าความร่ำรวยกำลังรอเหล่านักพนันทั้งหลายอยู่ที่กาสิโนไดมอนด์คราวน์ (Diamond Crown) และ ซีซาร์ (Caesar) โดยนักพนันส่วนใหญ่เป็นคนไทยที่เดินทางไปท่องเที่ยวในกัมพูชาแบบไปเช้าเย็นกลับ
กาสิโนจำนวนมากกระจัดกระจายอยู่ตามชายแดนติดเวียดนามและไทย ในแต่ละปีมีเงินไหลหมุนเวียนหลายสิบหลายร้อยล้านดอลลาร์ กระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศนี้
เมืองที่ใหญ่ที่สุดทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศอย่างปอยเปต (Poi Pet) กลายเป็นศูนย์กลางการเล่นพนันและการแลกเปลี่ยนเงินตราที่สำคัญกับประเทศไทย
ถึงแม้หลายคนตั้งฉายาปอยเปตว่าเป็น “แม่เหล็กสำหรับคนชั่ว” แต่ที่นั่นก็ยังถูกมองด้วยความอิจฉาเมืองเล็กๆ ที่เคยยากจนแร้นแค้น ปัจจุบันเต็มไปด้วยอาคารหรูหรา ทันสมัยผุดขึ้นตามแนวชายแดนติดกับไทย ที่นั่นเคยเป็นแหล่งซื้อขายพลอยเม็ดงาม รวมทั้งไม้ซุงของฝ่ายเขมรแดงในช่วงสงคราม
"อย่างไรก็ตามเมืองปอยเปตมีขนาดใหญ่กว่าเมืองไพลินมาก เราไม่สามารถนำมาเปรียบเทียบกันได้" นายเอียงวุธ (Ieng Vuth) รองเจ้าเมืองกล่าว
จนถึงเมื่อไม่นานนี้ ไพลินได้ชื่อว่าเป็น “แดนเถื่อน” แห่งกัมพูชา ถูกตัดขาดจากส่วนอื่นๆของประเทศ เป็นแหล่งหลบภัยของเขมรแดง ซึ่งครองอำนาจสูงสุดในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษที่ 1970 ที่มีประชาชนล้มตายไปราว 1 ใน 4 ของประเทศ จากความอดอยาก การสังหารหมู่และโรคร้ายต่างๆ
ในปัจจุบันปอยเปตก็ยังเป็นเมืองที่เต็มไปด้วยฝุ่นและควันไฟในช่วงฤดูแล้ง และต้องใช้เวลายากลำบากกว่า 2 ชม. ขับรถไปยังเมืองพระตอบอง (Battambang) ซึ่งเป็นเมืองที่อยู่ใกล้ที่สุด
ถนนที่มุ่งหน้าไปยังเมืองนี้มีร้านค้าเป็นเรือนแถวชั้นเดียวเรียงราย และ พ่อค้ายังคงหาเงินจากตลาดอัญมณีซึ่งปิดตัวลงเมื่อหลายปีที่แล้ว เทือกเขาที่อยู่รายรอบเตียนโล่ง ป่าถูกตัดจนเตียนในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1980 และ 1990
ธุรกิจการเล่นพนันดูจะเป็นหนทางที่เร็วที่สุดในการสร้างชื่อเสียงให้กับเมืองเล็กๆแห่งนี้ ซึ่งไม่มีอะไรโดดเด่นนอกจากความใกล้ชิดกับแหล่งนักพนันของกัมพูชา ซึ่งก็คือประเทศไทยนั่นเอง
"เงินจำนวนมากที่สุดในบริเวณชายแดนมาจากกาสิโน ซึ่งเป้าหมายทางการตลาดหลักคือคนไทย" นายเอียงวุธซึ่งเป็นบุตรชายของนายเอียง ซารี (Ieng Sary) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศของรัฐบาลเขมรเขมรแดงในปี พ.ศ. 2518-2522 และ เป็นอดีตผู้นำ 1 ใน 4 ที่ตกเป็นเป้าของการไต่สวนโดยคณะตุลาการระหว่างประเทศ
ชาวไทยซึ่งไม่ได้รับอนุญาตให้เล่นพนันในประเทศ เดินทางข้ามไปยังกัมพูชาวันละหลายร้อยคน และคาดว่าใช้เงินในการเล่นพนันกว่า 100 ล้านดอลลาร์ต่อปี
นอกจากกาสิโนซีวาร์ และไดมอนด์แล้ว กาสิโนแห่งที่ 3 คือ กรอม (Krom) ก็กำลังเปิดให้บริการในหมู่บ้านพรูม (Phrum) บริเวณพื้นที่ชายแดนอันอ้างว้างที่อยู่ระหว่างไพลินและไทย ซึ่งขณะนี้แหล่งรวมของร้านพนันจำนวนมาก และมีโรงแรมอย่างน้อย 4 แห่ง
กาสิโนแห่งที่ 4 กำลังเตรียมการอยู่ในขณะนี้ นายเอียงวุธกล่าว
หญิงสาววัยรุ่นนุ่งกระโปรงสวมเสื้อกล้ามผูกหูกระต่ายเดินไปเดินมาระหว่างกาสินโนและโรงแรมที่อยู่ติดกัน ที่ไดมอนด์คราวน์ มีการก่อสร้างโรงแรมเพิ่มอีกเพื่อรองรับนักเดินทางที่มีจำนวนล้นหลาม
"ตอนผมเห็นไพลินครั้งแรกยังเป็นเพียงพื้นที่ป่าไม้ แต่ขณะนี้ได้รับการพัฒนามากขึ้นและมีอาคารหลายหลัง" นายชิม สุวรรณ (Chhim Sovann) พ่อค้าผลไม้วัย 37 ปี ซึ่งอาศัยอยู่ในเมืองแห่งนี้ตั้งแต่ 10 ปีที่แล้ว หลังจากรัฐบาลเขมรแดงถูกโค่นลงในกรุงพนมเปญ
"ตอนนี้ ไพลินกลายเป็นเมืองแห่งการทำเงินแล้ว" นายสุวรรณกล่าวกับสำนักข่าวเอเอฟพี ขณะยืนอยู่หน้ากาสิโนซีซาร์
หลายคนตั้งความหวังว่า เงินที่ได้จากความรุ่งเรืองของกาสินโนจะเบิกทางไปสู่การพัฒนาทางด้านอื่นๆ ตามมา บริเวณดังกล่าวขาดแคลนถนนเป็นอย่างมาก ซึ่งเป็นอุปสรรคของนักลงทุนและผู้ไปเยือน
ที่อื่นๆ ในกัมพูชามีสถิตินักท่องเที่ยวใช้จ่ายเงินหลายพันล้านดอลลาร์ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา และไพลินซึ่งอยู่หลังเขาเป็นเวลาหลายปี ต้องการใช้ประโยชน์จากโอกาสทองอย่างไม่เคยมีมาก่อนนี้
"ไพลินมีเทือกเขาและน้ำตกอยู่หลายแห่ง พวกเราต้องการพัฒนาพื้นที่เหล่านี้ไห้เป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยว" เอียงวุธกล่าว
"หากพวกเราพูดถึงทรัพย์สินจากธรรมชาติ ไพลินมีความสวยงามมากนัก เมื่อพวกเรามีถนนหนทางที่ดี จะมีผู้คนมาเยี่ยมเยียนมากมาย.. อย่างไรก็ตาม การลงทุนจากต่างชาติยังคงน่าผิดหวัง” เอียงวุธกล่าว
นักลงทุนหลายกลุ่มได้ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาทางการท่องเที่ยว แต่ยังไม่ตกลงเซ็นสัญญา แต่ตอนนี้เริ่มมีสัญญาณว่าไพลินกำลังพัฒนาอย่างช้าๆเพื่อกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยว
บ้านสร้างด้วยอิฐและมุงด้วยกระเบื้องหรือแม้กระทั่งบ้านพักนักท่องเที่ยวทาสีเสร็จใหม่ๆ ก็มีให้เห็นสลับกับกระท่อมหลังเล็กๆ ส่งให้ไพลินเป็นแหล่งพิศวงและกำลังเฟื่องฟูท่ามกลางเมืองเล็กๆของไทย
โรงแรมฮังมาส (Hang Meas) ซึ่งเคยเป็นสถานีย่อยอันเรียบง่ายสำหรับการเดินทางของเจ้าหน้าที่รัฐบาลกับเจ้าหน้าที่เอ็นจีโอ มีคาราโอเกะและไนต์คลับ นักท่องเที่ยวต่างชาติที่ไม่ค่อยจะมีให้เห็นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ตอนนี้กลับเดินไปมาเพ่นพ่าน
"ไพลินมีศักยภาพมากในการพัฒนาทางเศรษฐกิจ พวกเรามีรีสอร์ทดีๆ หลายแห่ง...นักท่องเที่ยวชาวเกาหลีใต้หลายร้อยคนเริ่มเดินทางไปเยี่ยมเยียนบริเวณดังกล่าว” เจ้าหน้าที่อีกคนหนึ่งของเมืองไพลินกล่าว.