กลุ่มอุตสาหกรรมมะพร้าวไทย ผนึกมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า ลงนาม-เรียกร้องรัฐ “แก้ไขปัญหาการใช้ลิงเก็บมะพร้าว”

เมื่อวานนี้ (27 มี.ค.2568) กลุ่มอุตสาหกรรมมะพร้าวไทย ร่วมกับมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) เพื่อยกระดับสวัสดิภาพลิงที่อาจถูกใช้แรงงานในอุตสาหกรรมมะพร้าวของไทยเป็นครั้งแรก นำร่องด้วยโครงการร่วมกันดูแลลิงที่ถูกใช้แรงงานในภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม ก่อนมุ่งขยายสู่ความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันการออกกฎหมายห้ามใช้ลิงเก็บมะพร้าว รวมถึงการบังคับใช้อย่างจริงจัง พร้อมทั้งส่งเสริมวิทยาการในการเก็บเกี่ยวผลผลิตและการปลูกมะพร้าวพันธุ์ลูกผสมและต้นเตี้ยอย่างเป็นรูปธรรม ด้วยเป้าหมายสำคัญคือสร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงบวกอย่างยั่งยืนในอุตสาหกรรม และแก้ไขภาพลักษณ์ของอุตสาหกรรมมะพร้าวไทยในสายตาประชาคมโลก

อุตสาหกรรมมะพร้าวมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเศรษฐกิจของประเทศ เพราะไทยเป็นหนึ่งในผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวรายใหญ่ที่สุดของโลก โดยจากข้อมูลของกระทรวงพาณิชย์ ในช่วงปี พ.ศ. 2563 - 2566 ประเทศไทยส่งออกผลิตภัณฑ์มะพร้าวไปยัง 131 ประเทศทั่วโลก คิดเป็นมูลค่ากว่า 25,000 ล้านบาทต่อปี ซึ่งช่วยสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรชาวสวนกว่า 3 แสนครัวเรือน

ทั้งนี้ การใช้ลิงเก็บมะพร้าวเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตของชาวสวนมะพร้าวและลิงที่อยู่ร่วมกันมาช้านาน แต่ปัจจุบันเนื่องจากทั่วโลกได้ให้ความสำคัญกับเรื่องสิทธิสัตว์ แนวทางดังกล่าวจึงถูกมองว่าขัดกับหลักจริยธรรมและสวัสดิภาพสัตว์ ที่ผ่านมาอุตสาหกรรมมะพร้าวไทยจึงถูกเพ่งเล็งและร้องเรียนจากองค์กรพิทักษ์สัตว์ ซึ่งส่งผลกระทบเชิงลบต่อการยอมรับสินค้าไทยในตลาดสากล จนนำไปสู่การคว่ำบาตรผลิตภัณฑ์กะทิและมะพร้าวจากประเทศไทย โดยเฉพาะในตลาดยุโรป ซึ่งทำให้ประเทศสูญเสียส่วนแบ่งตลาดและรายได้จากการส่งออกผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับมะพร้าวไม่น้อยกว่า 2,000 ล้านบาทต่อปี ดังนั้นจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และเกษตรกร จะต้องร่วมมือกันแก้ไขปัญหาแบบบูรณาการ อีกทั้งในปัจจุบันมีวิทยากรและเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์การเก็บผลผลิตมะพร้าวในเชิงอุตสาหกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว

กลุ่มอุตสาหกรรมมะพร้าวไทย ระบุว่า “ที่ผ่านมาผู้ประกอบการมีความริเริ่มในการแก้ไขปัญหาเหล่านี้จากฝั่งผู้ผลิต ทั้งการรับซื้อมะพร้าวจากสวนที่ไม่ใช้แรงงานลิง และการตรวจสอบแบบย้อนกลับ อย่างไรก็ตาม การแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริงจะไม่สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยการทำงานเพียงฝ่ายเดียว แต่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะภาครัฐซึ่งเป็นผู้บัญญัติและบังคับใช้กฎหมาย จึงทำให้เกิดข้อตกลงความร่วมมือในครั้งนี้ ซึ่งเราหวังว่าจะเป็นจุดเริ่มต้นในการเดินหน้าไปสู่การแก้ไขปัญหาที่ยั่งยืน โปร่งใส และเป็นรูปธรรม และเป็นการส่งสัญญาณที่ชัดเจนไปยังผู้บริโภคทั่วโลกว่า ผู้ประกอบการมะพร้าวไทยนั้นไม่ได้นิ่งนอนใจ และใส่ใจที่จะแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง”

นายเอ็ดวิน วิค ผู้ก่อตั้ง และเลขาธิการมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า กล่าวว่า “มูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่ามีวัตถุประสงค์สำคัญคือการปกป้องสิทธิและสวัสดิภาพของสัตว์ทุกชนิด รวมถึงสัตว์ป่า เราเล็งเห็นถึงความตั้งใจจริงของกลุ่มอุตสาหกรรมมะพร้าวไทย จึงได้ก้าวเข้ามาเพื่อเป็นสื่อกลางในการหารือและพูดคุยกับสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งขาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม เพื่อผลักดันการบัญญัติและบังคับใช้กฎหมาย รวมถึงใช้ความเชี่ยวชาญของเราในการดูแลลิงที่ปลดระวางหรือได้รับผลกระทบ เราหวังว่าความร่วมมือนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศไทยให้ยั่งยืนและมีจริยธรรม และแก้ไขภาพลักษณ์ด้านสวัสดิภาพสัตว์ในประเทศไทยในสายตาของนานาประเทศ”

ข้อตกลงความร่วมมือระหว่างกลุ่มอุตสาหกรรมมะพร้าวไทย และมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า จะนำร่องด้วยการโครงการร่วมกันดูแลลิงที่ถูกใช้แรงงานในภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม ซึ่งภาคเอกชนที่เป็นสมาชิก ได้แก่ บริษัท สุรีย์ อินเตอร์ฟู้ดส์ จำกัด, บริษัท เทพผดุงพรมะพร้าว จำกัด, บริษัท ไทย โคโคนัท จำกัด (มหาชน) และ บริษัท เอเชียติค อุตสาหกรรมเกษตร จำกัด ได้ร่วมกันบริจาคเงินเพื่อเป็นกองทุนให้มูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่านำไปใช้ดูแลลิงที่อาจถูกใช้แรงงานในภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม โดยได้รับความสนับสนุนจากคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ในการช่วยเหลือและฟื้นฟูลิงที่ได้รับผลกระทบ ภายใต้กรอบความร่วมมือตามบันทึกข้อตกลงระหว่างมูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่าและกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และเป็นไปตามกฎหมาย


นอกจากนี้ เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในระยะยาว ข้อตกลงความร่วมมือดังกล่าวยังมีแผนที่จะดำเนินมาตรการที่สำคัญต่างๆ ในอนาคต ดังนี้

• ขอให้รัฐบาลเร่งผลักดันการออกกฎหมายที่มีการบัญญัติกฎหมายที่ชัดเจนและครอบคลุมเกี่ยวกับการห้ามใช้ลิงในการเก็บมะพร้าว รวมถึงกำหนดบทลงโทษที่เหมาะสมและเป็นธรรมสำหรับผู้ที่ฝ่าฝืน ตลอดจนบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพ

• ปิดโรงเรียนฝึกสอนลิง (ทั้งในและนอกระบบ) และสนับสนุนให้ใช้สถานที่เหล่านี้เป็นศูนย์ดูแลหรือโรงพยาบาลลิงที่ปลดระวางหรือออกจากระบบแทน

• สนับสนุนให้มีการปลูกต้นมะพร้าวพันธุ์ลูกผสม (กึ่งต้นเตี้ย) และมะพร้าวน้ำหอม (ต้นเตี้ย) อย่างเป็นรูปธรรม ภายใต้กรอบความร่วมมือที่ได้ทำไว้กับสถาบันวิจัยพืชสวน กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในการสนับสนุนพันธุ์มะพร้าวลูกผสมและต้นเตี้ยให้เกษตรกร ซึ่งให้ผลผลิตดีและสามารถเก็บเกี่ยวได้ง่าย

• พัฒนาเทคโนโลยีการเก็บเกี่ยว สนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและเครื่องมือในการเก็บเกี่ยวมะพร้าว เพื่อลดการพึ่งพาแรงงานลิง และเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต

• การตรวจสอบย้อนกลับ สร้างระบบตรวจสอบย้อนกลับมะพร้าวที่ใช้ในการผลิต เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการใช้แรงงานลิงในกระบวนการผลิต และสร้างความโปร่งใสให้กับห่วงโซ่อุปทาน

สมาชิกยังมุ่งสนับสนุนการดำเนินงานของ กลุ่มงานสินค้าเกษตร กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ และกรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ในการชี้แจงและเผยแพร่ข้อมูลเพื่อแก่หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องในต่างประเทศ เพื่อแก้ไขภาพลักษณ์และสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ผู้บริโภคทั่วโลก