กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม หรือ กรมลดโลกร้อน” เผยว่าขยะพลาสติกอันตรายมากกว่าที่คิดและมันก็เพิ่มขึ้นทุกปี เพราะความตระหนักและความร่วมมือในการลด และเลิกใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง (Single-use Plastics) ยังอยู่ในอัตราต่ำ ปัจจุบันพบว่าทั่วโลกยังมีการใช้ผลิตภัณฑ์พลาสติกมากเกินความจําเป็น
นั่นทำให้มีขยะพลาสติกบางส่วนหลุดรอดลงสู่แหล่งน้ำและทะเล ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและสิ่งมีชีวิตในทะเล อีกทั้งการคัดแยกขยะจากชุมชนและครัวเรือนยังไม่เป็นไปตามเป้า ทำให้การรวบรวมขยะเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ทำได้แค่บางส่วน (1) หรือสามารถนำขยะมาวนใช้ประโยชน์ซ้ำในอัตราที่ต่ำ อย่างข้อมูลปี 2566 ประเทศไทยมีขยะมูลฝอยประมาณ 26.95 ล้านตัน สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้เพียง 9.31 ล้านตัน (2)
กรมควบคุมมลพิษจึงจัดทําแผนปฏิบัติการด้านการจัดการขยะพลาสติก ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566 –2570) เพื่อขับเคลื่อนการดําเนินงานการจัดการขยะพลาสติก โดยตั้งเป้าให้ปริมาณขยะพลาสติกเป้าหมาย (เช่น ขวดพลาสติก ฝาขวด และถุงพลาสติกหูหิ้ว) เข้าสู่ระบบฝังกลบขยะลดลงร้อยละ 100 และผลิตภัณฑ์พลาสติกเป้าหมายเข้าสู่ระบบรีไซเคิล ร้อยละ 100 รวมถึงลดปริมาณขยะพลาสติกที่มีโอกาสหลุดรอดลงสู่ทะเล ร้อยละ 50 (3)
ในขณะที่ภาคเอกชนที่ดำเนินการได้โดดเด่น ยกตัวอย่างเช่น บริษัท อินโดรามา เวนเจอร์ส ตั้งเป้าปี 2573 รีไซเคิลพลาสติกปีละ 1 แสนล้านขวด (6) บริษัท ไทยพลาสติก รีไซเคิล กรุ๊ป จะรับซื้อขวด PET สูงสุด 30,000 ตันต่อปี หรือ 1,500 ล้านขวด (7)
ทว่า ภาพรวมทั่วโลกพบว่า ขยะพลาสติกทั่วโลกที่ถูกรวบรวมเพื่อการรีไซเคิลมีเพียง 9% ของขยะพลาสติกทั้งหมด ที่เหลืออีก 91% ถูกนำเข้าสู่กระบวนการฝังกลบ เผาทำลาย หรือกลายเป็นขยะในสิ่งแวดล้อม (4) โดยมี 10 ประเทศผู้นำการรีไซเคิลขวด PET ประกอบด้วย เยอรมนี 98% นอร์เวย์ 97% ญี่ปุ่น 77% ฝรั่งเศส 58.2% สหราชอาณาจักร 57.6% เกาหลีใต้ 54.4% อิตาลี 45% ออสเตรเลีย 31.8% สหรัฐ 29.3% แคนาดา 9% โดยอุตสาหกรรมรีไซเคิลขวดพลาสติกทั่วโลกมีมูลค่า 3,200 ล้านปอนด์ ปอนด์ (ประมาณ 4,047 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) ในปี 2022 และคาดว่าจะเติบโตที่อัตราต่อปีแบบทบต้น (CAGR) 5.3% ตั้งแต่ปี 2023 ถึงปี 2031 และจะแตะระดับ 5,100 ล้านปอนด์ (ประมาณ 6,451 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) ภายในสิ้นปี 2031 (5)
ปัจจุบันประมาณการว่ามีพลาสติกกว่า 8-14 ล้านตัน ถูกทิ้งลงในมหาสมุทรทุกปี ซึ่งการจัดการขยะพลาสติกในอัตราที่ต่ำกว่าเกณฑ์ส่งผลให้แต่ละปีมีสัตว์ทะเลถูกสังเวยจากมลพิษพลาสติกกว่า 1 ล้านตัว อย่างไรก็ดี หากทั่วโลกสามารถนำขวด PET มาใช้ซ้ำได้จะช่วยลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ได้ถึง 94.4 กิโลกรัมต่อปี
ที่มา :
(1) https://www.pcd.go.th/publication/28484/
(2) https://www.thaipbs.or.th/news/content/340722
(3) https://mgronline.com/politics/detail/9660000012142
(4) https://www.vox.com/.../plastic-pollution-un-treaty
(5) https://www.greenmatch.co.uk/plastic-bottle-recycling
(6) https://www.bangkokbiznews.com/environment/1094641
(7) https://www.thaiplasticrecycle.com/thaiplastic-recycle-group