ขณะที่ประเทศไทยได้ก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มรูปแบบแล้ว (Aging Society)โดยมีผู้สูงอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ประมาณ 13 ล้านคน หรือคิดเป็น 21.17% ของจำนวนประชากรทั้งหมด จัดเป็นอันดับ 3 ของโลก และอันดับ 2 ในอาเซียนรองจากสิงคโปร์ แต่การรับมือกับสถานการณ์นี้กลับเป็นเพียงการจัดการกับเรื่องสุขภาพของผู้สูงอายุ เช่น การจ่ายเบี้ยยังชีพคนชรา การจัดสวัสดิการต่างๆ แต่กลับไม่ได้เชื่อมโยงเข้ากับการเตรียมการตั้งแต่ยังอยู่ในวัยทำงาน
ข้อมูลจากกรมกิจการผู้สูงอายุระบุว่า อายุขัย (Lifespan) ของคนไทยจะยืนยาวขึ้น จากปัจจุบันเฉลี่ยประมาณ 75 ปี จะเพิ่มขึ้นเป็น 85 ปี ภายในปีพ.ศ.2568 แต่ช่วงอายุที่ยังมีสุขภาพดีแข็งแรง (Healthspan) ไม่ได้เพิ่มขึ้นตามไปด้วย ตรงกันข้าม คนไทยมีปัญหาสุขภาพ โดยเฉพาะโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในช่วงอายุที่น้อยลง แน่นอน เมื่อเราต้องอายุยืนมากขึ้นก็ยิ่งต้องเตรียมตัวมากขึ้น เพราะต้องเจอกับค่าครองชีพที่ทำให้ข้าวของแพงขึ้น ค่ารักษาพยาบาลที่สูงขึ้นปีละ 5-8% หลายคนมีเงินเก็บหลังเกษียณไม่เพียงพอ เหล่านี้ล้วนเป็นเรื่องเร่งด่วนที่ต้องวางแผนล่วงหน้าให้ดี
ดังนั้น งานมหกรรมด้านความยั่งยืน (Sustainability Expo 2024) หรือ SX2024 ซึ่งจัดขึ้น ณ ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ตั้งแต่วันที่ 27 กันยายน ถึง 6 ตุลาคม 2567 จึงเน้นการนำเสนอแนวทางให้คนไทยได้ตระหนักถึงความสำคัญในการเตรียมตัวเข้าสู่สูงวัยอย่างมีคุณภาพและความสุข ผ่านการจัดนิทรรศการในโซน Better Me โดยมีเนื้อหามากมาย พร้อมการเสวนา และกิจกรรมเพื่อส่งเสริมสุขภาพ
ภายในโซน Better Me ชั้น G สามารถเรียนรู้เทรนด์อาหารแห่งยุค เพื่อสุขภาพและชีวิตที่ยืนยาว เช่น อาหารฟังก์ชั่น (Functional Food) ซึ่งเป็นอาหารเสริมเฉพาะด้านที่เพิ่มสารอาหาร (สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ)เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย สามารถป้องกัน และลดความเสี่ยงการเกิดโรคได้ หรือลดสารอาหารที่เป็นประโยชน์น้อยต่อร่างกายลง มีการจัดแสดงอาหารฟังก์ชั่นที่พัฒนาโดยผู้ประกอบการในประเทศจากโครงการ SPACE F
เปิดโลกนวัตกรรมสำหรับผู้สูงอายุ ได้แก่ หุ่นยนต์ดินสอ หรือ หุ่นยนต์ AI ที่จะช่วยดูแลผู้สูงอายุ ทั้งเป็นเพื่อนและช่วยแจ้งเตือนเรื่องสุขภาพ, Mr. Muse หุ่นยนต์โรโบเทสเปียน ฮิวมานอยด์อัจฉริยะ ที่สามารถพัฒนาต่อยอดในหลากหลายมิติ เช่น การดูแลผู้สูงอายุ พัฒนาโดยองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ หรือ อพวช.
พบกับหุ่นยนต์ดินสอเวอร์ชั่นล่าสุด Home AI Assistance ที่เพิ่งเปิดตัวไปไม่นานมานี้ จะช่วยลดความเสี่ยงในบ้านที่มีผู้สูงอายุและผู้ป่วยติดเตียงแต่ขาดการดูแล ผู้สูงอายุจะได้รู้สึกปลอดภัยและมั่นใจในการดูแลสุขภาพ สามารถเคลื่อนไหวในที่พักอาศัยได้ และมีฟังก์ชั่นเสริมที่ทำให้ผู้สูงอายุไม่เบื่อ ไม่เหงา และสามารถเชื่อมต่อกับโรงพยาบาลช่วยในการดูแลผู้ป่วยได้ตลอด 24 ชม.
นอกจากนี้ ยังมีหุ่นยนต์สำหรับฝึกพัฒนาการของเด็กและช่วยดูแลผู้สูงอายุ แอปพลิเคชั่นตรวจการได้ยินด้วยตัวเอง นวัตกรรมเปลี่ยนลิ้นหัวใจเอออร์ติกเทียม การทำบอลลูนขยายหลอดเลือดหัวใจ และ EXMO เครื่องช่วยพยุงการทำงานของหัวใจและปอด และ i-ExC Game (Interaction Exercise and Cognition Game) เกมคลื่นสมอง ชะลออัลไซเมอร์ จากศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู และนิทรรศการเกี่ยวกับการปลูกถ่ายเซลล์ไฟโบรลาสต์ เพื่อรักษาริ้วรอยและปัญหาผิวหนังบนใบหน้าให้สวยอย่างปลอดภัย โดยคณะแพทย์ศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
อีกไฮไลท์คือ Sati App แอปพลิเคชั่นที่วางตัวเป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิต ไม่จำเป็นว่าต้องเป็นผู้ป่วยโรคซึมเศร้า แต่เป็นใครก็ตามที่อยู่ในภาวะเครียด และต้องการหาเพื่อนพูดคุย โดยจับคู่กับอาสาสมัครที่ผ่านมการฝึกอบรมในการเป็นผู้ฟังมาแล้ว
ขณะที่ Stress Challenge เป็นการตรวจวัดระดับความเครียด โดย Canvas Longevity (Gebfosis) บริการสุขภาพที่นำการวิเคราะห์ชีวข้อมูล (Biological Data) หรือข้อมูลด้านสุขภาพเฉพาะบุคคล มาใช้ในการออกแบบบริการสุขภาพเฉพาะบุคคลในด้านต่างๆ เพื่อให้การดูแลสุขภาพได้ตรงจุด และง่ายมากที่สุด
๐ วางแผนชีวิตให้อยู่ดี - ตายดี สร้างสังคมคุณภาพที่ยั่งยืน
เดี๋ยวนี้คนไทยให้ความสนใจการวางแผนก่อนตายกันมากขึ้น และมีการอบรมให้ความรู้จากหลายองค์กร เช่น ชีวามิตร ซึ่งเป็นวิสาหกิจเพื่อสังคม ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อปีพ.ศ.2560 โดยคุณหญิงจำนงศรี หาญเจนลักษณ์, ศาสตราจารย์พิเศษกิตติพงศ์ อุรพิพัฒนพงศ์ และกลุ่มบุคคลที่มุ่งมั่นตั้งใจให้องค์กรนี้เป็น "เพื่อน" ช่วยคนไทยให้เตรียมรับมือกับความแก่ ความเจ็บ และความตายได้อย่างมีคุณภาพ แฃะสมศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
ในงาน SX2024 ชีวามิตรได้ร่วมกับ 10DK Home Tidying และร้านปันกัน นำเสนอ Death Cleaning "ละทิ้งให้เหลือน้อยที่สุด ซื้อเท่าที่จำเป็น อะไรดีเก็บไว้ อะไรร้ายอย่าไปจำ" ประโยคสั้นๆ เรียบง่าย ที่บอกถึงแนวทางของ Dostadning (the Swedish phenomenon of death cleaning) ซึ่งก็คือ การเก็บกวาดทำความสะอาดก่อนตายด้วยการเอาสิ่งของที่ไม่จำเป็นออกไป เมื่อคิดว่า เวลาที่ตัวเองต้องจากโลกนี้ไปใกล้เข้ามาแล้ว เพราะการมีข้าวของมากมาย ภาระนั้นก็จะตกทอดไปถึงลูกหลาน หรือคนรอบข้าง ดังนั้น ถ้ายังมีเรี่ยวแรงและพอมีเวลาอยู่ ก็มาจัดการกับข้าวของมากมายนั้นเสียแต่เนิ่นๆ เป็นการปลดภาระให้กับตัวเองและคนที่อยู่ข้างหลัง ซึ่งไม่ใช่แค่ปลดภาระทางกาย แต่ยังเป็นการปลดภาระทางใจได้อีกด้วย
นอกจากนี้ ชีวามิตรยังนำเสนอ Living & Leaving Note สมุดบันทึกสำหรับวางแผนชีวิตให้ "อยู่ดี ตายดี" และสื่อสารกับความต้องการที่แท้จริงไปยังคนใกล้ชิด เป็นเครื่องมือใหม่ ที่ชีวามิตรพัฒนาขึ้นให้เหมาะสมกับสังคมไทย เพื่อส่งเสริมให้คนไทยบันทึกข้อมูลสำคัญและลงมือวางแผนชีวิตได้อย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น เช่นเดียวกับในประเทศญี่ปุ่นที่ส่งเสริมให้ประชาชน โดยเฉพาะผู้สูงอายุใช้สมุดบันทึก Ending Note แล้วนำข้อมูลนั้นไปเชื่อมโยงกับภาครัฐ เพื่อให้สามารถจัดการดูแลคุณภาพชีวิตระยะสุดท้ายได้อย่างมีคุณภาพ
นอกจากนิทรรศการแล้ว ยังมีเวิร์คช้อป การวางแผนชีวิตด้วย death Cleaning + Living and Leaving Note ให้ไอเดียและประสบการณ์จากวิทยากร ในวันพุธที่ 2 ตุลาคม ที่โซนไอเดียแล็บ (Idea Lab) และการเสวนา "วางแผนวัยชะ-รา-ล่า กับหลานม่า โดย นพ.เก่งพงศ์ ตั้งอรุณสันติ ผู้อำนวยการ รพ. ผู้สูงอายุ Chersery home International และนายกสมาคมการค้าและการบริการสุขภาพผู้สูงอายุไทย พร้อมด้วยทศพล ทิพย์ทินกร (เป็ด) ผู้เขียนบท หลานม่า ณ เวที Talk วันที่ 30 กันยายน และไม่ควรพลาดกับการทอล์คของ ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน ในหัวข้อ "เกษียณสำราญ" ที่จะมาแบ่งปันประสบการณ์ แนวคิด และวิธีปฏิตัวให้ผู้เกษียณได้ใช้ชีวิตหลังเกษียณอย่างมีความสุข และมีคุณภาพ ในวันเสาร์ที่ 5 ตุลาคมนี้
๐ วางแผนทางการเงินเพื่อชีวิตที่มั่นคงในวันเกษียณ
ไม่อยากลำบากตอนแก่ เป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา แต่เราได้วางแผนการเงินเพื่อเข้าสู่สูงวัยกันดีพอหรือยัง เมื่อคนเราอายุยืนยาวขึ้นก็ต้องใช้เงินในวัยเกษียณมากขึ้น แต่ที่น่าตกใจก็คือ ผู้สูงอายุคนไทย 31% ไม่มีเงินออมไว้ใช้ในวัยเกษียณ ใครยังนึกไม่ออกว่าจะเริ่มต้นยังไง วางแผนแบบไหน ก็ไปหาคำตอบได้ ภายในโซน Better Me จะมีการนำเสนอข้อมูลที่เข้าใจง่ายๆ ถึงสิ่งที่ต้องเตรียมเพื่อวัยเกษียณ และขั้นตอนการวางแผนเกษียณที่จะทำให้เรามีเงินใช้ไปตลอด
จัดการ 6 ขั้นตอนวางแผนเกษียณ
1 กำหนดอายุเกษียณและอายุขัย
2 คำนวณค่าใช้จ่ายในยามเกษียณ
3 ตรวจสอบเงินออมเพื่อเกษียณจากแหล่งต่างๆ
4 คำนวณเงินที่ยังขาดอยู่
5 วางแผนเงินออมเพิ่ม
6 ทบทวนเป้าหมายอย่างสม่ำเสมอ
๐ วิถีชีวิตแบบคาร์บอนต่ำ
ในโซน Better Living เป็นการเรียนรู้นวัตกรรม และไอเดียการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของมนุษย์ เพื่อร่วมมือกันลดการปล่อยคาร์บอน ลดการสร้างผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม ทั้งในระดับบุคคล และระดับองค์กร การออกแบบบ้านและการเลือกวัสดุสำหรับบ้านประหยัดพลังงาน ข้อมูลเกี่ยวกับการทำฟาร์มคาร์บอนต่ำ ทั้งฟาร์มเกษตรกรรม และฟาร์มปศุสัตว์ การบริหารจัดการขยะ ตลอดจนเทคโนโลยีการกักเก็บคาร์บอน
ผู้บริหารจากอินโดรามา เวนเจอร์ส และ OGGA Circular จะมาแบ่งปันเรื่องราวดีๆ ของการสร้างมูลค่าขยะด้วยการรีไซเคิลบนเกาะเต่า เพื่อสร้างการท่องเที่ยวที่ยั่งยืนด้วยเศรษฐกิจสีเขียว ในวันอังคารที่ 1 ตุลาคม ณ SX Talk Stage ฮอลล์ 2 ชั้น G พร้อมทั้งชวนสัมผัสความมหัศจรรย์ของ "เคมีภัณฑ์ที่ขาดไม่ได้" (Indispensable Chemistry) ที่อยู่รอบตัวเราทุกวัน และมีความเข้าใจว่า “เคมีภัณฑ์ที่ขาดไม่ได้” จะช่วยให้ชีวิตคนเราดีขึ้นได้อย่างไร มีห้องจำลองที่เต็มไปด้วยความรู้และแกลลอรี่โชว์ผลิตภัณฑ์ในชีวิตประจำวัน ที่ผ่านกระบวนการผลิตและการรีไซเคิลอย่างยั่งยืน พร้อมพบกับกิจกรรม Interactive game ให้ได้ลุ้นรับของรางวัลด้วย
ส่วนมูลนิธิผืนป่าในใจเรา นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการแบ่งพื้นที่สงวนชีวมณฑล ได้แก่ Core Area, Buffer Area และTransition Area ให้ได้เห็นภาพตัวอย่างของผืนป่าที่ได้รับการสงวนให้เป็นพื้นที่ชีวมณฑลทั้ง 5 เขตทั่วประเทศไทย ได้แก่ พื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราชพื้นที่สงวนชีวมณฑลแม่สา-คอกม้า พื้นที่สงวนชีวมณฑลสวนสักห้วยทาก พื้นที่สงวนชีวมณฑลระนอง และพื้นที่สงวนชีวมณฑลดอยเชียงดาว
นอกจากรูปภาพตัวอย่างผืนป่า ยังนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับนกทั้ง 5 สายพันธุ์ที่หายาก และพบได้ในพื้นที่สงวนชีวมณฑลทั้ง 5 แห่งได้แก่ นกแขกเต้า, นกโพระดกสวน, นกแก๊ก, นกพญาไฟใหญ่ และนกตั้งล้อ นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมมากมาย เช่น แจกเมล็ดพันธุ์เพื่อนนำไปปลูก การรีดดอกไม้บนถุงผ้า และแจกถุงผ้ารักษ์โลกด้วยการเล่นเกม อีกทั้ง จุดถ่ายรูปผืนป่าสมจริงที่จะสร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชนช่วยกันอนุรักษ์ป่า ดูแลสิ่งแวดล้อม เพื่อสร้างอนาคตที่ดีให้กับตนเอง สังคมรอบข้าง และโลกใบนี้
สำหรับการมีส่วนร่วมสร้างเศรษฐกิจยุคใหม่ ด้วย BCG Economy หรือ เศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy) โดย DIPROM (กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม) ได้จัดทำนิทรรศการนำเสนอการยกระดับอุตสาหกรรมเอสเอ็มอี ภายใต้โมเดล BCG การต่อยอดผลิตภัณฑ์จากพืชสมุนไพรหลากหลายสรรพคุณ พร้อมทดลองใช้แอปปพลิเคชั่นแสดงผลการปล่อยคาร์บอนในชีวิตประจำวัน เรียนรู้การแยกขยะอย่างถูกวิธีให้ดีต่อโลก กิจกรรมในรูปแบบบอร์ดเกมที่ออกแบบเพื่อให้ผู้เข้าร่วมมีความเข้าใจในกลุ่มธุรกิจ BCG ทั้งนี้ เพื่อสนับสนุนให้เกิดเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมที่เกื้อกูลกันอย่างเป็นรูปธรรม นำไปสู่ความมั่งคงและยั่งยืน
