สถานการณ์โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน และหากเราย้อนไปดูสถิติหลังจากสถานการณ์โควิดที่ผ่านมา จะพบว่าหลายๆ ประเทศมีตัวเลขจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ โดย 5 อันดับแรกของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ “โรคหนองใน” (Gonorrhea) มีผู้ติดเชื้อมาเป็นอันดับที่หนึ่ง
“GoCheck” (โกเช็ค) ดีเอ็นเอชิพอิเล็กทรอนิกส์สำหรับการตรวจวัดสารพันธุกรรมโรคหนองในแท้แบบรู้ผลเร็วใน 15 นาที คือนวัตกรรมที่ถูกพัฒนาขึ้นโดย ดร.อับดุลฮาดี ยะโก๊ะ และ ดร.สุดเขต ไชโย จากสถาบันวิจัยเทคโนโลยีชีวภาพและวิศวกรรมพันธุศาสตร์ จุฬาฯ เพื่อแก้ปัญหาหรือ pain point ของการตรวจคัดกรองโรคหนองในแท้โดยเฉพาะ จนได้รับรางวัลประกาศเกียรติคุณผลงานประดิษฐ์คิดค้น สาขาวิทยาศาสตร์เคมีและเภสัช จากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ประจำปี พ.ศ. 2567
“โปรเจกต์นี้เริ่มมาตั้งแต่ก่อนที่จะมีโควิด เราเคยได้มีโอกาสได้ไปพูดคุยกับคุณหมอที่ดูแลศูนย์กามโรคที่บางรัก และพบปัญหาเรื่องการขาดแคลนเครื่องมือตรวจโรคเมื่อเทียบกับจำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่เดิมเครื่องมือที่ใช้ตรวจจะมีขนาดใหญ่ มีราคาสูงและใช้เวลานานในการตรวจ ค่อนข้างที่จะเข้าถึงได้ยาก จึงเป็นที่มาของการพัฒนานวัตกรรมนี้ครับ” ดร.อับดุลฮาดี กล่าวถึงที่มาของงานนวัตกรรม
ทีมวิจัยได้พัฒนาในส่วนของวิธีการตรวจวัดทางเคมีไฟฟ้า โดยเลือกใช้ตัวตรวจวัดชนิด DNA Bio-sensor สำหรับใช้ตรวจวัดสารพันธุกรรมชีวภาพโดยเฉพาะ หลักการคือใช้ดีเอ็นเอที่มีความสามารถในการตรวจจับ มาจับกับดีเอ็นเอของโรคหนองในแท้ที่มีความจำเพาะกัน ร่วมกับวิธีการตรวจวัดทางเคมีไฟฟ้าในรูปแบบใหม่ คือใช้อิเลกทรอนิกส์ชิพ ที่มีลักษณะเป็นแผ่นการ์ดขนาดเล็ก นอกจากนี้ในส่วนของวิธีการตรวจวัด ทางทีมก็ได้พัฒนากระบวนการให้มีการขยายสัญญาณการตรวจที่กว้างขึ้นด้วย และเมื่อขยายสัญญาณได้ดีในระดับหนึ่ง ก็ช่วยลดระยะเวลาการตรวจวัดลงเหลือเพียง 15 นาทีเท่านั้น ซึ่งถือเป็นจุดเด่นที่สำคัญของงานวิจัยชิ้นนี้
สำหรับวิธีการตรวจวัด จะใช้สารดีเอ็นเอ (ตัวอย่างปัสสาวะ) หยดลงไปบริเวณแผงอุปกรณ์ตรวจวัด แล้วเติมน้ำยาลงไปให้ทำปฏิกิริยาภายใน 15 นาที ก่อนนำแผงตรวจไปเสียบเข้ากับตัวดีเอ็นเอชิพ ดร.อับดุลฮาดี อธิบายว่าการทำงานก็จะคล้ายๆ กับ ชุดตรวจน้ำตาล และใช้สมาร์ทโฟนเป็นตัวติดตาม โดยใช้ลิงก์ NFC โดยการเปลี่ยนแปลงสัญญาณที่เกิดขึ้น หากพบหรือไม่พบดีเอ็นเอของโรคหนองในแท้ ก็จะสามารถทราบและติดตามผลได้ทันทีจากสมาร์ทโฟน
“ส่วนตัวรู้สึกดีใจและเป็นเกียรติที่ทาง วช. เห็นคุณค่าและความสำคัญของงานวิจัยที่เราทำอยู่ ปัจจุบัน GoCheck อยู่ในระหว่างการยื่นจดสิทธิบัตร และตัวชิ้นงานเองก็ยังต้องมีการปรับปรุงให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น รวมถึงขยาย know how ที่เรามีไปยังโรคอื่น ๆ คือถ้าเราทราบลำดับที่แน่นอนของสารพันธุกรรมของโรค เราก็สามารถออกแบบ DNA ที่จำเพาะกับสารพันธุกรรมที่ต้องการจะตรวจวัดได้ อย่างเช่น ที่ตอนนี้เรากำลังโฟกัสอยู่ก็คือโรคฝีดาษลิง ซึ่งกำลังระบาด และค่อนข้างน่าเป็นห่วง” ดร.อับดุลฮาดี กล่าว
