จากกรณีข่าวช้างทำร้ายคน เพื่อเป็นการป้องกันเหตุซ้ำรอย เมื่อคนรักช้าง อยากจะเข้าไปอยู่ใกล้ชิดเพื่อให้อาหารช้าง มีข้อแนะนำจาก เพจเฟซบุ๊ค Chatchote Thitaram ซึ่งให้ความรู้ สร้างความเข้าใจได้อย่างดี
ก่อนอื่นต้องขอแสดงความเสียใจกับญาติของผู้เสียชีวิตด้วยครับ กับข่าวเหตุการณ์ช้างทำร้ายนักท่องเที่ยวที่รีสอร์ตแห่งหนึ่งบริเวณเขาใหญ่ ระหว่างที่ผู้เสียชีวิตนำอาหารไปให้ โดยที่ไม่มีควาญช้างอยู่บริเวณนั้น
มั่นใจได้ว่าทุกคนรักช้าง สงสารช้างในช่วงนี้ ที่ว่าอาหารการกิน อาจจะไม่เพียงพอ แต่ด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เลยทำให้เกิดอันตรายจนถึงแก่ชีวิตได้
รักช้างอย่างเดียวไม่พอ ต้องรู้จักและเข้าใจด้วย โดยฉพาะพฤติกรรม ถึงแม้ว่าช้างจะดูน่ารัก น่าเอ็นดู แต่ด้วยรูปร่างใหญ่โต แล พละกำลังมหาศาล อาจทำให้เราบาดเจ็บได้ง่ายๆ ถึงแม้น้องช้างไม่ได้ตั้งใจจะทำ มันเป็นแค่เราไปยืนผิดที่ผิดทาง ขวางทางเค้า ก็เลยบาดเจ็บ
“ผมเคยเห็นคนที่รักช้างหลายครั้ง พอเห็นช้างก็ร้องกรี๊ด แล้วก็วิ่งเข้าทางด้านหน้าไปกอดงวง กอดขา โชคดีที่มีควาญอยู่ด้วย แต่กระนั้นก็เถอะ ถ้าช้างจะทำร้าย หรือ ตกใจ ควาญก็คุมไม่อยู่”
ในกรณีนี้ผมหมายถึงช้างบ้านนะครับ เรื่องช้างป่า ต้องไปถามผู้รู้ที่เชี่ยวชาญมากกว่า ด้วยผมยังไม่มีประสบการณ์มากนัก
ผมสอนหัวข้อพฤติกรรมของช้าง มามากกว่า 10 ปี และจะสอนให้นักศึกษาสัตวแพทย์ตั้งแต่ชั้นปีที่ 2 รู้จักพฤติกรรมของช้าง รวมทั้งวิธีการที่ช้างทำร้ายคน เนื่องจากไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์นักศึกษาบาดเจ็บ เพราะต้องเข้าไปเรียนและทำงานใกล้ชิดกับช้างอีกบ่อยครั้งจนครบ 6 ปี จึงสอนให้นักศึกษาสัตวแพทย์กลัวและระวังช้างไว้ก่อน
กฎเหล็ก คือ “เข้าหาช้าง ต้องมีควาญช้างอยู่ด้วยทุกครั้ง”
ดังนั้นผมอยากจะแบ่งปันเรื่องราวต่างๆ ให้รับรู้กัน เพื่อเป็นการป้องกันตัวเอง และคนรอบข้างด้วย
1)ความปลอดภัยในการทำงานกับช้าง หรือ เมื่อจะเข้าหาช้าง
• มีควาญอยู่ด้วยเสมอ
• ไม่ยืนหน้าช้าง หรือ เดินตัดหน้าช้างในระยะใกล้
• ไม่หลอกล่อช้างในการให้อาหาร
• ระวังการเข้าใกล้ช้างแม่ลูกอ่อน
• เข้าหาช้างทางด้านขวา (เป็นส่วนมาก) เนื่องมาจากช้างถูกฝึกให้ควาญเข้าทางด้านขวา
• ไม่เข้าหาช้างในด้านที่มองไม่เห็น เช่น ด้านหลัง หรือ ด้านที่ตาบอด เนื่องจากมีความระแวงมากขึ้น
2)พฤติกรรมที่ช้างไม่ไว้วางใจ
• หยุดพฤติกรรมอื่นๆทั้งหมด เช่น กำลังกิน กำลังโบกพัดหู แกว่งหาง ก็จะหยุดเพื่อดูว่ามีสิ่งใดเข้ามา
• หันหน้าเข้าหา กางหู
• มีการเคาะงวงกับพื้น ส่งเสียงขู่
3)ช้างทำร้ายคนอย่างไรบ้าง?
• เอาหน้างวงกด
• เอาด้านล่างของงวงกด
• เอางวงฟาดจากด้านล่างขึ้นบน
• เอางวงดึง
• เอางาปัดให้ล้ม
• เอางาแทง
• เตะ ทั้งเท้าหน้า และ เท้าหลัง
• เหยียบ
• หางฟาด
“วิดีโอคลิปนี้ National Geographic ทำขึ้นมา อธิบายวิธีที่ช้างทำร้ายคนได้เป็นอย่างดี ขอขอบคุณและยกเครดิตให้เลย ผมใช้สอนมาหลายปีแล้ว”