โดนยาเบื่อ! ‘แร้งคอนดอร์แอนดีส’(ใหญ่ที่สุดในโลก) ตายยกฝูง!! ซ้ำรอยเหตุการณ์แร้งฝูงสุดท้ายที่ห้วยขาแข้ง

เมื่อต้นสัปดาห์ที่ผ่านมา เกิดเหตุการณ์สุดสลดในวงการอนุรักษ์สัตว์ป่าของประเทศโบลิเวีย เมื่อนกแร้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดโลก ชื่อว่า แร้งคอนดอร์แอนดีส (Andean condor) ตายทั้งฝูงเพราะกินยาเบื่อของคนที่ต้องการวางยาเสือพูม่า และหมาจรจัดที่เข้ามารบกวนคอกปศุสัตว์

Diego Méndez ผู้รับทุนของ The Peregrine Fund เดินทางไปที่เกิดเหตุ และได้แจ้งรายละเอียดให้ทราบ นี่คือรายงานของเขา

"แร้งคอนดอร์แอนดีส 34 ตัว ตายจากการถูกวางยาพิษรวมทั้งอีแร้งดำ 1 ตัว แร้งตุรกี 5 ตัว และคาราการาทางตอนใต้ 1 ตัวสุนัขในบ้าน 5 ตัว ตัวเลขเหล่านี้ถือเป็นกรณีการวางยาพิษที่เลวร้ายที่สุดที่เคยมีการบันทึกไว้ในโบลิเวีย และเป็นหนึ่งในกรณีที่เลวร้ายที่สุดของอเมริกาใต้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซากนี้อยู่ที่นั่นประมาณ 2 สัปดาห์ ดังนั้นจึงเป็นไปได้ที่จะเก็บเฉพาะขนและตัวอย่างกระดูกเพื่อทำการศึกษาเพิ่มเติม”

Diego Méndez กล่าวอีกว่า "จากหลักฐานที่รวบรวมในสถานที่และการสนทนากับคนในพื้นที่นี่ เป็นกรณีของการวางยาพิษทางอ้อมของสัตว์กินเนื้อนกซากสัตว์ที่ถูกวางยาพิษถูกนำมาใช้ โดยมีจุดประสงค์เพื่อกำจัดเสือพูม่า หรือสุนัขจรจัดที่ดุร้ายซึ่งเป็นภัยคุกคามผู้ทำปศุสัตว์”

"จากคำพูดของเจ้าหน้าที่สิ่งแวดล้อมที่รับผิดชอบคดีนี้ ระบุว่าเป็นคดีที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ป่าครั้งแรกที่ได้รับความสนใจอย่างมากและรวดเร็วเช่นนี้จากเจ้าหน้าที่สื่อท้องถิ่นและผู้คนโดยทั่วไป ซึ่งฉันเห็นด้วยและคิดว่าถ้ามีอะไรที่สามารถสร้างความหวังให้กับการอนุรักษ์แร้งคอนดอร์แอนดีสในโบลิเวีย เพราะมันคือสัญลักษณ์ของนกในประเทศนี้ "


The Peregrine Fund ระบุว่าทีมของเรากำลังทำงานร่วมกับผู้ทำงานร่วมกันทั่วทวีปอเมริกาใต้เพื่อหยุดยั้งการวางยาพิษและการข่มเหงของ Andean Condors เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการของเราที่นี่

ปัญหาปัจจุบันของแร้งคอนดอร์แอนดีส รวมถึงแร้งชนิดอื่น ๆ คือ การกินซากสัตว์ที่ปนเปื้อนด้วยสารเคมีต่าง ๆ ที่ทำให้นกตายได้ในภายหลัง ทำให้ในบางพื้นที่ เช่น ชานกรุงซานเตียโก เมืองหลวงของประเทศชิลี ทางเทศบาลจะคัดแยกขยะที่สามารถเป็นอาหารของแร้งได้ แยกไว้ต่างหากในกองขยะที่รอการกำจัดทิ้ง เพื่อให้เป็นอาหารของแร้งคอนดอร์แอนดีส รวมถึงนกกินซากชนิดอื่น ๆ ด้วย เพื่อไม่ให้กินอาหารที่ปนเปื้อนด้วยสารเคมี

อย่างไรก็ตาม แร้งคอนดอร์แอนดีส มีการอพยพย้ายถิ่นไปในสหรัฐอเมริกาและอเมริกากลางเช่นเดียวกับแร้งโลกใหม่ชนิดอื่น ๆ โดยจะบินอพยพไปพร้อม ๆ กันเป็นฝูงใหญ่ โดยมีการแวะพักในระหว่างทาง แร้งคอนดอร์แอนดีส เกือยจะสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติเมื่อปี ค.ศ. 1985 เมื่อนักสำรวจพบเจอนกเพียง 5 ตัวเท่านั้นในธรรมชาติ และได้ทำการเพาะขยายพันธุ์ เพื่ออนุรักษ์เผ่าพันธุ์เอาไว้


แร้งคอนดอร์แอนดีส มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ ในแถบเทือกเขาแอนดีสและที่ราบสูงปาตาโกเนีย ในทวีปอเมริกาใต้ โดยอาศัยและทำรังบนหน้าผาสูงในระดับนับร้อยหรือพันเมตรจากพื้นดิน มีระดับการบินที่สูงจากพื้นดิน ขณะที่สายตาก็สอดส่องมองหาอาหาร ซึ่งได้แก่ ซากสัตว์ต่าง ๆ ที่ตายบนพื้นดิน เมื่อพบเจอซากสัตว์ แร้งคอนดอร์แอนดีสมักจะได้สิทธิกินซากก่อนนกหรือแร้งโลกใหม่ชนิดอื่น ๆ เนื่องจากเป็นนกที่มีขนาดใหญ่ ขณะที่แร้งคอนดอร์แอนดีสด้วยกันตัวอื่น ๆ แม้จะเจอซากสัตว์เหมือนกัน อาจมีการแย่งกินกันบ้าง แต่ก็ไม่รุนแรงเหมือนแร้งโลกเก่า (Aegypiinae) และนกตัวผู้จะได้รับสิทธิให้กินก่อน ต่อจากนั้นก็จะตามมาด้วยนกตัวเมีย และนกวัยรุ่นหรือนกวัยอ่อน ซึ่งในนกวัยรุ่นอาจมีการดึงแย่งเศษซากชิ้นส่วนกันด้วย

แร้งคอนดอร์แอนดีสเป็นนกที่มีอายุยืน อาจมีอายุได้ถึง 50-60 ปี เป็นนกที่จับคู่แบบคู่เดียวตลอดทั้งชีวิต ทำรังบนหน้าผาสูง โดยวางไข่เพียงครั้งละ 1 ฟอง พ่อแม่นกจะช่วยกันเลี้ยงลูกนานถึง 2 ปี เมื่อลูกนกฝึกบินจะเป็นพ่อและแม่นกที่ช่วยสอนลูก

ข้อมูลอ้างอิง https://peregrinefund.org/projects/andean-condor

จากเหตุการณ์ครั้งนี้ซึ่งมีการตาย แบบยกฝูง ( mass die-off) เป็นความสูญเสียแร้งคอนดอร์แอนดีสที่อยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายปีของทวีปอเมริกาใต้

เป็นตัวอย่างของ secondary poisoning จากยาเบื่อที่ปนเปื้อนในระบบนิเวศ แล้วควบคุมผลกระทบได้ยากมากเหมือนกันกับกรณีการสูญเสียฝูงพญาแร้งครั้งสุดท้าย มากกว่า 20 ตัว ในป่าห้วยขาแข้ง เมื่อเกือบ 3 ทศวรรศที่ผ่านมา เนื่องจากกินซากเก้งปนเปื้อนสารฟูราดาน ที่พรานเจตนาจะเบื่อเสือโคร่ง