“ม้าน้ำเสียบไม้ขาย “ดร.ธรณ์” ชี้เป้า ผลักดันเป็นสัตว์คุ้มครอง

“ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์” สรุปเรื่องม้าน้ำ หลังร้านอาหารทะเลตลาดน้ำสี่ภาคพัทยา จับมาเสียบไม้ย่าง ขายไม้ละ 150 บาท ชี้รัฐควรผลักดันให้ม้าน้ำเป็นสัตว์คุ้มครองตามกฎหมายในไทย
จากกรณีที่มีการเผยแพร่ภาพในโลกออนไลน์ของนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปเที่ยวตลาดน้ำสี่ภาคพัทยา จ.ชลบุรี พบว่ามีร้านขายอาหารประเภทอาหารทะเลย่าง และมีการนำม้าน้ำมาย่างเสียบไม้ขาย ราคาไม้ละ 150 บาท สร้างความสนใจให้กับนักท่องเที่ยวและมีการถ่ายรูปลงทางโซเชียลจนเป็นข่าวฮือฮา และในที่สุดเจ้าของตลาดน้ำสี่ภาคพัทยา ก็ได้ลงโทษร้านค้าที่จำหน่ายม้าน้ำย่างเสียบไม้ โดยปิดร้านค้าดังกล่าวชั่วคราว
ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ หรือ อ.ธรณ์ นักวิชาการด้านทะเลและสิ่งแวดล้อม ได้โพสต์สรุปถึงกรณีนี้ ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว Thon Thamrongnawasawat มีข้อความระบุว่า
ขอสรุปเรื่องม้าน้ำอีกครั้งนะครับ จะได้เข้าใจตรงกันว่าสำคัญอย่างไร โดนคุกคามแบบไหน และทำไมยังไม่เป็นสัตว์คุ้มครอง ?
ม้าน้ำมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ โดยเฉพาะบริเวณพื้นท้องทะเล
ม้าน้ำมีความสำคัญต่อการท่องเที่ยว มีนักดำน้ำอยากไปดูม้าน้ำเยอะแยะ
ม้าน้ำมีความสำคัญต่อการอนุรักษ์ เป็นตัวแทนที่โผล่มาประจำทั้งการ์ตูน ฯลฯ ใครเห็นม้าน้ำก็ชอบ กลายเป็นสื่อช่วยให้คนรักทะเล
ม้าน้ำถูกคุกคามจากการจับ แม้อาจจะไม่เป็นการตั้งใจจับ แต่ถ้าไม่มีความต้องการ เขาก็ปล่อยลงทะเล แต่เมื่อตลาดมีความต้องการมากขึ้น ม้าน้ำก็ถูกจับมาขาย
การเพาะพันธุ์ม้าน้ำทำได้ แต่เพาะเป็นตัวอ่อนจากนั้นก็ปล่อยลงทะเล การเลี้ยงม้าน้ำจากตัวอ่อนมาเป็นตัวเต็มวัยสิ้นเปลืองเวลาอย่างมาก
ม้าน้ำที่ขายกันทั้งหมดจับมาจากทะเล ยังไม่มีฟาร์มม้าน้ำ
ม้าน้ำถูกนำมาเป็นเครื่องยาจีน ซึ่งเป็นเช่นนั้นมานานพอสมควร
ตอนนี้มีภัยคุกคามใหม่ ม้าน้ำถูกนำไปจับปิ้งเพื่อขายโดยตรงกับนักท่องเที่ยวชาวจีน
คนจีนกินม้าน้ำปิ้งอยู่แล้ว มีขายในเมืองจีนหลายแห่ง คนจีนมาเที่ยวไทยปีละ 10 ล้านและมากขึ้น จึงเป็นไปได้ว่าจะมีการขายในลักษณะนี้มากขึ้น
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เสนอรายชื่อม้าน้ำ 7 ชนิดของไทย เช่น ม้าน้ำดำ ม้าน้ำยักษ์ ม้าน้ำหนาม ฯลฯ ที่อยู่ในบัญชี CITES ให้เป็นสัตว์คุ้มครอง
ที่ประชุมร่วมทางวิชาการของกรมประมงและกรมทรัพยากรทางทะเลฯ เดือนกันยา 2560 สรุปว่ายังไม่ควรเสนอชื่อม้าน้ำเป็นสัตว์คุ้มครอง ให้ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมด้านประชากรในพื้นที่อนุรักษ์ เทียบกับพื้นที่อนุญาตทำประมง ให้ทบทวนปริมาณการส่งออก การห้ามส่งออกน่าจะช่วยได้ ศึกษาเพิ่มเติมกิจกรรมที่คุกคาม โดยเฉพาะเครื่องมือประมงที่ส่งผลกระทบ ให้ชะลอการเสนอชื่อไว้ก่อน เพื่อรอพรบ.ประมงฉบับใหม่ ที่อาจมีหมวด “สัตว์ป่าควบคุม”
ความคิดเห็นของผม
เนื่องจากการจับม้าน้ำมาปิ้งขายแก่นักท่องเที่ยว เป็นภัยคุกคามใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน และเมื่อดูจากแนวโน้มแล้ว อาจมีปริมาณความต้องการเพิ่มมากขึ้น ตามจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว อีกทั้งยังไม่มีกฎหมายใดๆ ควบคุม
การพิจารณาเรื่องนี้อีกครั้ง เพราะมีภัยคุกคามใหม่เกิดขึ้นมา น่าจะมีความจำเป็นอย่างยิ่ง และการประกาศให้เป็นสัตว์คุ้มครองโดยเร็ว ย่อมช่วยลดผลกระทบได้อย่างตรงสาเหตุ
อย่างไรก็ตาม ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องต่อไปครับ

"การห้ามนำเข้าหรือส่งออกม้าน้ำตาม CITES อาจมีผลบ้าง แต่ปัญหาสำคัญคือม้าน้ำไม่ได้เป็นสัตว์คุ้มครองของไทย จึงวางขายได้ และเมื่อนักท่องเที่ยวต่างชาติชอบ การขายอาจเพิ่มขึ้นส่งผลต่อประชากรม้าน้ำของไทยแน่นอน ทางออกคือผลักดันให้ม้าน้ำเป็นสัตว์คุ้มครองตามกฎหมาย ทราบว่าหลายฝ่ายยังดำเนินอยู่ หวังว่าคงคืบหน้าบ้าง สำหรับการฟื้นฟูม้าน้ำ เช่น เพาะ/ปล่อย ฯลฯ ช่วยได้บ้างแต่ไม่ใช่การแก้ที่ต้นเหตุครับ"