นับจากออกมาครั้งแรกบนเครื่องแฟมิคอม เกมฟุตบอล "ซึบาสะ" ก็ได้เสนอการเล่นแบบอลังการเหนือมนุษย์มาโดยตลอด จนกระทั่งถึงยุคเครื่องซุปเปอร์ที่ความสมจริงเริ่มเข้ามา ภาคต่อของเกมก็ได้ออกมาพิสูจน์ว่าแนวการเล่นนี้ยังไม่เก่าเกินไป
"กัปตันซึบาสะ 4" เป็นภาคต่อลำดับที่สองของซีรี่ย์นี้บนเครื่องซุปเปอร์แฟมิคอม สร้างโดยค่ายเทคโมและใช้ระบบการเล่นแบบเกมวางแผนใส่คำสั่งคิดค่าพลังเหมือนเดิม โดยมีการปรับปรุงกราฟิกเพิ่มเอฟเฟกต์ให้สวยงามทันสมัย ขยายโหมดเนื้อเรื่องยาวกว่าภาคก่อน รวมทั้งปรับปรุงระบบย่อยๆให้ลงตัวขึ้น
ตัวเกมจะใช้เรื่องราวพิเศษไม่เหมือนต้นฉบับการ์ตูนซึ่งเริ่มต้นจากเกมภาค 2 และต่อยอดออกมาเรื่อยๆ โดยในคราวนี้พวกนักเตะจะเข้าสู่การค้าแข้งระดับอาชีพของจริงหลังจากที่เล่นในระดับเยาวชนมานาน และที่พิเศษคือผู้เล่นจะมีโอกาสได้สร้างตัวละครของตนเอง กำหนดชื่อและค่าพลังเอาไปร่วมลงสนามกับซึบาสะด้วย
วิธีการเล่นหลักๆจะมีปุ่มทิศทางใช้วิ่งในสนามและเลือกคำสั่ง ปุ่ม AB ใช้ตกลง-ยกเลิก ปุ่ม X ใช้เรียกเมนูสั่งการแบบยกทีม ปุ่ม LR ใช้เช็คท่าพิเศษและค่าพลังของนักเตะที่กำลังเผชิญหน้ากันอยู่ในขณะนั้น โดยช่วงก่อนเตะหรือจังหวะเกมหยุดเราจะสามารถเปลี่ยนแผน เปลี่ยนตัวหรือสั่งประกบได้ด้วย
ในการครองบอลเป็นฝ่ายรุก คำสั่งที่ใช้จะแบ่งเป็นปุ่มบนเลี้ยง, ปุ่มซ้ายส่ง, ปุ่มขวายิง, ปุ่มล่างชิ่งหนึ่งสองซึ่งต้องมีเพื่อนอยู่ใกล้ๆ และคำสั่งบางอันอาจเปลี่ยนแปลงไปตามจังหวะการเล่น อย่างเช่นเมื่อลูกโด่งเข้ามาการเลี้ยงจะเปลี่ยนเป็นดึงบอลลง และการชิ่งหนึ่งสองจะเปลี่ยนเป็นการปล่อยบอลผ่านเพื่อหลอกให้ผู้รักษาประตูเสียจังหวะแทน
เมื่อฝ่ายตรงข้ามบุกมา คำสั่งที่ใช้ได้จะมีปุ่มบนเข้าสกัด, ปุ่มซ้ายตัดลูกส่ง, ปุ่มขวาบล็อกลูกยิง และปุ่มล่างยืนเฉยๆในกรณีที่ต้องการประหยัดพลัง ซึ่งถ้าเลือกคำสั่งดักทางได้ตรงกันจะมีโอกาสแย่งบอลได้สูงขึ้น และในจังหวะลูกโด่งก็จะมีคำสั่งเข้าตัดบอลหรือเคลียร์ทิ้งไปไกลๆ ส่วนผู้รักษาประตูก็จะมีการชกทิ้งกับรับติดมือเหมือนเดิม
นอกจากคำสั่งธรรมดาแล้ว นักเตะบางคนยังสามารถใช้คำสั่งไม้ตายที่มีค่าพลังมากกว่าพร้อมเอฟเฟกต์สวยงามได้ ซึ่งก็ต้องแลกกับการใช้พลังงานมากตามไปด้วย โดยในภาคนี้ตัวละครต่างๆจะมีไม้ตายกันเยอะขึ้น พวกที่เป็นกัปตันทีมคู่แข่งถึงจะหน้าตาโนเนมก็ยังอุตส่าห์มีคนละท่าสองท่าไว้ขู่ฝั่งเราได้บ้าง ไม่ใช่ออกมาให้ยำข้างเดียวตลอด
โหมดเนื้อเรื่องหลักของเกมจะเริ่มจากการแข่งระดับสโมสรของซึบาสะและนักเตะญี่ปุ่นคนอื่นๆไล่ไปจนถึงการรวมตัวกันเป็นทีมชาติ หากแพ้ในแมทช์ไหนก็สามารถคอนทินิวกลับมาลุยใหม่ได้โดยที่เลเวลจะเยอะขึ้น แต่ในคราวนี้จะมีแมทช์สำคัญบางอันซึ่งการแพ้ชนะจะส่งผลถึงเส้นทางเนื้อเรื่องข้างหน้า สามารถแยกย่อยไปสู่ฉากจบได้ถึง 4 แบบ
เหตุการณ์พิเศษที่เกิดขึ้นระหว่างแข่งก็ยังมีอยู่เช่นเดิม โดยส่วนใหญ่จะเป็นเงื่อนไขทำให้เกิดการคิดค้นท่าไม้ตายใหม่ๆออกมา อย่างส่งบอลให้นักเตะตอนที่ถูกนำจนเกิดแรงฮึดหรือเอานักเตะสองคนคู่แค้นมาปะทะกัน แถมยังมีท่าพิเศษบางอันที่ต้องปลดล็อคให้นักเตะฝั่งตรงข้ามเอามาใช้เล่นงานเราก่อน แล้วจะได้ท่านั้นตอนกลับมาเป็นพวกเดียวกันอีกด้วย
สไตล์การเล่นของคอมก็จัดว่าค่อนข้างเขี้ยวขึ้น หลายครั้งคอมจะจ่ายบอลหรือชิ่งหนึ่งสองต่อเนื่องก่อนที่เราจะเข้าถึงตัว ทำให้ไม่มีโอกาสใส่คำสั่งต้องหวังพึ่งดวงตอนโดดตัดบอลล้วนๆ บางแมทช์อาจเจอชุดเดียวจากคิกออฟจนถึงหน้าโกล์แล้วยิงทันที เหลือแค่ผู้รักษาประตูเป็นโมริซากิที่ช่วยอะไรไม่ได้ก็เหมือนโดนบังคับเสียประตูซะอย่างนั้น
ทางด้านโหมดออลสตาร์ในคราวนี้ก็ทำออกมาได้ดีกว่าเดิม มีให้เล่นทั้งแบบสู้กับคอม, สองคน VS และสองคนช่วยกัน พร้อมด้วยทีมสโมสร,ทีมชาติหรือจะสร้างทีมเองจากนักเตะระดับดาราก็ได้ โดยในการเล่นสองคนจะใช้วิธีใส่คำสั่งด้วยปุ่มทิศทางผสมกับ ABXY เพื่อกำหนดท่า ทำให้ต่างฝ่ายต่างไม่รู้ว่าคู่แข่งเลือกคำสั่งอะไร
โดยรวมแล้ว ระบบการเล่นของเกมแทบไม่เปลี่ยนจากเดิม กราฟิกเอฟเฟกต์มีสีสันฉูดฉาดมากขึ้นแม้จะใช้ภาพซ้ำบ่อยไปนิดโดยเฉพาะท่าไม้ตายของพวกตัวละครรอง ส่วนเนื้อเรื่องก็ทำมาได้ยาวสมใจแถมยังกลับมาเล่นซ้ำได้หลายรอบ แต่ที่น่าขัดใจเล็กน้อยคงจะเป็นทีมชาติไทยในเกมนี้ที่ชื่อนักเตะออกแนวอาหรับซะอย่างนั้น
"กัปตันซึบาสะ 4" จัดเป็นครั้งสุดท้ายของซีรี่ย์ที่ใช้ระบบการเล่นนี้ โดยภาค 5 ที่ออกต่อได้หันไปเน้นความเป็นแอคชั่นวิ่งกันจริงในสนามเหมือนเกมฟุตบอลธรรมดา และไม่ค่อยได้รับความนิยมจนหายไปในที่สุด
Captain Tsubasa IV Pro no Rival Tachi
เครื่อง: Super Famicom
ภาษา: ญี่ปุ่น 1993
บริษัท: Tecmo
แนวเกม: Simulation
จำนวนผู้เล่น: 1-2 คน
