“หากพวกเรากำลังสบาย จงปรบมือพลัน” ประโยคเปิดโรง “เดี่ยว ไมโครโฟน” หรือ Stand-Up Comedy ของนักทอล์ก “โน้ส อุดม แต้พานิช” มายาวนานถึง 29 ปี ที่นำประสบการณ์ส่วนตัวมาบอกเล่าในสไตล์ตัวเอง สร้างเสียงหัวเราะให้คนดู ซึ่งเดี่ยวในแต่ละครั้งโน้สจะหยิบบริบทที่น่าสนใจในแต่ละช่วงเวลามานำเสนอ จนเดี่ยวทำหน้าที่เหมือนบทบันทึกประวัติศาสตร์ของไทย ทั้งบทเพลงที่กำลังโด่งดัง เทคโนโลยีที่กำลังมา ผู้คน สังคม และประเด็นการเมือง กลายเป็นโชว์ที่คนไทยพูดถึงกันมาหลายยุคสมัย จนมาถึงเดี่ยวครั้งที่ 17 เดี่ยวสเปเชียล ซูเปอร์ซอฟต์พาวเวอร์ ที่มีรอบผ่านสตรีมมิ่ง Netflix
รู้นะตั้งใจเล่นคำว่า “พอเพียง” แต่เข้าใจคำว่าพอเพียงจริงหรือ?
เป็นกระแสไวรัลไปทั่วบ้านทั่วเมือง กับ เดี่ยวครั้งที่ 29 เดี่ยวสเปเชียล ซูเปอร์ซอฟต์พาวเวอร์ ที่มาเล่าถึงประสบการณ์ที่ครั้งหนึ่งตนเองอยากมีวิถีชีวิตแบบคนคูล ใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ จึงไปซื้อที่ ซื้อแพลอยแม่น้ำอยู่ขณะเขียนงาน คิดงาน กินอยู่แบบชาวบ้าน ปลูกผัก สร้างอาหารเองได้ แต่พอไปอยู่จริงปรากฏว่าไม่ได้เป็นอย่างที่คิด ต้องไปเจอกับสารพัดสัตว์บนแพที่ตนต้องคอยจัดการ รวมถึงชีวิตการกินอยู่ที่ตนเองรู้สึกว่าลำบากจัง
โน้ส สรุปประสบการณ์ที่ได้กับตนเองกับเรื่องนี้ว่า… “สิ่งที่ไปอยู่กับธรรมชาติมา อยากรู้สึกพอเพียง สารภาพตรงนี้เลย กูเป็นคนไม่รู้จักพอ กูอยู่ไม่ได้จริงๆ จริตกูไม่ได้จริงๆ กูไปดัดจริตเฉยๆ ทำเป็นอยากพอเพียง อยากปลูกผัก อยากให้คนเห็น คือเราไม่ได้เป็นจริงๆ เราแค่อยากให้คนอื่นเห็นว่าเป็น แล้วเราก็อยากจะเป็นแค่นั้นแหละ แต่มันไม่ง่ายเลย แล้วเราก็ไปเห่อตามดารา อินฟลูเอนเซอร์ที่ไปอยู่เห็นเขาเกี่ยวข้าว อีด-ก มันลงมาจากรถตู้”
งานนี้ โน้ส ทัวร์ลงสนั่น กลายเป็นวิวาทะสังคม กับคำว่า พอเพียง ที่ถูกมองว่า โน้สตั้งใจเล่นกับคำว่าพอเพียงมาทำเอาสนุก แต่ไม่เข้าใจความหมายของคำว่าพอเพียงที่แท้จริง “ถ้าตัวเองไม่เข้าใจคำว่าเศรษฐกิจพอเพียง อย่าเอาคำว่า พอเพียง มาหากิน” ขณะที่ เพจเดี่ยว โน้ส อุดม โพสต์สวนทัวร์ลง ชวนฟังเพลง ลองโจ๊ะ ยันอยู่เหนือโลก ลิฟต์ก็เอาไม่ลง
หลังจากที่สังคมโต้เถียงกันถึงคำว่าพอเพียง ก็ได้มีการย้อนคลิป พระราชดำรัส ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ถึงนิยามของคำว่า พอเพียง ไว้นำมาแชร์และพูดถึงกันอีกครั้ง โดยมีใจความว่า….
“คำว่าพอเพียงมีความหมายอีกอย่างหนึ่ง มีความหมายกว้างออกไปอีก ไม่ได้หมายถึงการมีพอสำหรับใช้เองเท่านั้น แต่มีความหมายว่าพอมีพอกิน พอมีพอกินนี้ก็แปลว่า เศรษฐกิจพอเพียงนั่นเอง... พอเพียงนี้ก็หมายความว่า มีกินมีอยู่ ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่หรูหราก็ได้ แต่ว่าพอแม้บางอย่างอาจจะดูฟุ่มเฟือย แต่ถ้าทำให้มีความสุข ถ้าทำได้ก็สมควรที่จะทำ สมควรที่จะปฏิบัติ
...Self - Sufficiency นั้นหมายความว่า ผลิตอะไรมีพอที่จะใช้ ไม่ต้องไปขอซื้อคนอื่น อยู่ได้ด้วยตัวเอง คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย ถ้าทุกประเทศมีความคิดอันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข...”
บูลลี่คนแก่! แบ่งแยกชุดความรู้คนรุ่นใหม่-รุ่นเก่า
อีกประเด็นที่ โน้ส หยิบยกเอามาเล่าคือเรื่องของเจนเนอเรชั่น โดยเล่าถึงประสบการณ์ของตนที่เติบโตมาช่วงรุ่นคนเจน X อย่างสนุกสนาน และสรุปว่า “รุ่นกูโตมาแบบนี้ จะเอาอะไรไปสอนมึง เพราะว่าอะไรที่เคยไปห้ามเขาไว้ ทุกวันนี้เขาทำเจริญรุ่งเรืองหมดเลย บอกมึงอย่าไปเต้นกินรำกิน มึงดูลิซ่า (ลลิษา มโนบาล) แบมแบม (กันต์พิมุกต์ ภูวกุล) ดิ เขาเจริญรุ่งเรืองกันหมดเลยที่มึงห้าม
บอกเป็นเด็กเป็นเล็กอย่าไปแต่งหน้า แก่แดด มึงดูน้องเนสตี้ LGBT หัวโปกซื้อบ้านให้แม่ตั้งแต่อายุ 15 ผมโดนอย่าไปวาดการ์ตูน มึงวาดแต่การ์ตูนโตไปจะวาดรูปเป็นเหรอ จะไปทำอะไร เป็นศิลปินไส้แห้ง? ไส้แห้งยังไงมึง cry baby รู้จักเปล่า วาดการ์ตูน exhibitoin สองวันแรก ซัดไปร้อยกว่าล้าน
กูบอกเลยศิลปินรุ่นเก่า แห่งชาติด้วย กูบอกเลยทั้งชีวิตอาจจะทำได้ไม่ถึงขนาดนี้เลย อย่าไปคิดว่าชุดความรู้คนรุ่นเก่าจะไปบอกเขาได้ อยู่เงียบๆไปเลย”
งานนี้ศิลปินแห่งชาติอย่างอาจารย์ “เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์” ออกมาสวนทันทีว่าโน้สนั้นพูดปากหมาไปเรื่อย อย่ามาบุลลี่คนแก่ที่เป็นศิลปินแห่งชาติ จะพูดอะไรก็ได้ แต่อย่าพูดถึงคำว่าศิลปินแห่งชาติ“ ทันทีที่ประเด็นนี้ถูกแพร่หลายออกไปชาวโซเชียลต่างแสดงความเห็นทำนองว่าเป็นการแยกคนรุ่นใหม่-รุ่นเก่า ให้ลุกมา toxic ใส่กัน
แก่นแท้ของ เดี่ยวสเปเชียล ซูเปอร์ซอฟต์พาวเวอร์
สิ่งที่ โน้ส อุดม อยากจะสื่อสารใน เดี่ยวสเปเชียล ซูเปอร์ซอฟต์พาวเวอร์ นั้นเป็นเรื่องของคนในเจน X อย่างตนเอง โดยนำประสบการณ์ตนเองที่เป็นคนรุ่นเก่ามาเล่าถึงความพยายามปรับตัวให้เข้ากับสังคมคนรุ่นใหม่ ซึ่ง โน้ส เล่าว่าตนมักจะได้คำถามเวลาสัมภาษณ์ ว่า มีอะไรอย่างจะฝากถึงคนรุ่นใหม่ โน้ส ได้เล่าความในใจว่า…
“น้ำหน้าอย่างกูจะมีอะไรไปฝากถึงรุ่นใหม่ เราตกรุ่นไปแล้ว คนรุ่นกูโตมาอย่างนี้จะเอาอะไรไปสอนคนรุ่นมึง ชุดความรู้ของคนรุ่นเก่าอย่างผม ผมรู้สึกว่ามันอาจจะไม่มีความหมายกับคนรุ่นใหม่เลย มึงจะรู้ได้ยังไงว่าคลังความรู้ที่มึงมีตอนนี้มันอาจจะเหมือนยาโลโมติ้ว ที่ตอนนี้เป็นยาต้องห้ามแล้วก็ได้ ยามันหมดอายุ มันใช้ไม่ได้กับยุคนี้ต่อไปอีกแล้ว
ผมไม่มีอะไรจะกล้าไปบอกคนรุ่นใหม่เลยเพราะคนรุ่นใหม่เก่งกว่าในทุกมิติอยู่แล้ว คุณไม่ต้องไปรอปรมาจารย์ถ่ายทอด ขอร้องนั่งคุกเข่า 3-4 วันถึงจะบอกเคล็ดลับ ทุกอย่างมีอยู่ในอินเตอร์เน็ตหมด สิ่งที่คนรุ่นเก่าทำได้คือมึงช่วยทำตัวน่ารักให้เด็กมันยังไหว้อยู่ก็พอ
สิ่งที่ผมพอจะแชร์ให้กับคนรุ่นต่อไปได้ไม่ใช่ความรู้แต่เป็นความผิดพลาด คนอายุเยอะได้เปรียบอย่างเดียวคือทำผิดพลาดมาเยอะกว่า ฉะนั้นก็เอาชุดความผิดพลาดของคนรุ่นผมมาป้องกันตัวเองให้มันผิดพลาดน้อยลง ที่เขาบอกคนแก่อาบน้ำร้อนมาก่อน ก็คือแก่ความผิดพลาด”
ทอล์กโชว์กับสังคมไทย
เวทีทอล์กโชว์ เดี่ยวไมโครโฟนแบบนี้ จริงๆ แล้วมีคนไทยไม่กี่คนที่ทำดี ทำถึง อยู่ยืนนานแบบ โน้ส อุดม ที่ทำการบ้านมาอย่างหนัก เพื่อสร้างเสียงหัวเราะ และส่งต่อประเด็นเป็นแรงกระเพื่อมไปสู่สังคมแล้ว แต่อย่าลืมว่าสิ่งที่นักพูดต้องมีคือความรับผิดชอบต่อสังคม การพูดถึงเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่ไม่ได้ศึกษาถึงแก่นแท้ การพูดถึงบุคคลอื่นในทางที่ไม่ดี ไม่ได้รู้เบื้องลึกเบื้องหลังมามากพอ รวมไปถึงทอล์กโชว์ที่เต็มไปด้วยคำหยาบคาย เหี้xเต็มเวที นี่ก็เป็นอีกสิ่งที่สำคัญที่นักพูดควรคำนึงถึง และใส่ใจ
อาจารย์ “จตุพล ชมภูนิช“ ถูกยกให้เป็นนักทอล์กเบอร์ 1 ของเมืองไทย ไม่ใช่เพราะพูดแล้วฮาที่สุด ดีที่สุด แต่เวทีทอล์กโชว์ของอาจารย์จตุพล เป็นงานทอล์กคุณภาพ ไม่มีคำหยาบคาย ไม่ด้อยค่าใคร ไม่บูลลี่คนอื่น แต่สามารถตลกได้
ดรามานี้ใครได้ประโยชน์
ด้วยฐานแฟนที่มีมายาวนานเกือบ 30 ปีของเดี่ยว ดรามานี้ก็คงไม่สะดุ้งสะเทือนคนชื่อ โน้ส อุดม เพราะคนซัปพอร์ตเยอะ และเมื่อทอล์กโชว์ ของไปอยู่ในแพลตฟอร์ม Netflix ทำให้ยิ่งขยายฐานแฟนคลับที่มีกลุ่มความคิด ชุดความเชื่อและความคิดเห็นที่คล้ายคลึงกัน จะดรามาแล้วยังไง ใครแคร์ ได้ทั้งขึ้นทั้งล่อง คิดมาแล้วว่าทำแล้วจะถูกด่า แต่เชิญด่าค่ะ ตูดัง!!!
