ต้องพูดว่าการเสียชีวิตอย่างสงบของ "สมบัติ เมทะนี" เป็นความสูญเสียร่วมกันของคนไทยในวัยเฉลี่ยอายุ 50 – 80 ได้เลย ไม่มีใครในประเทศนี้ที่มีอายุกึ่งศตวรรษขึ้นไปและความจำยังหลงเหลือปฏิเสธว่าไม่เคยได้ยินชื่อเขาผู้นี้อย่างแน่นอน
ผู้เขียนเองก็อายุเฉลี่ยอยู่เกณฑ์ข้างต้นจึงกล้าพูดได้อย่างเต็มปากเต็มคำว่าโตมากับหนังไทยที่มีสมบัติ เมทะนีเป็นพระเอก
ภาพจำของ มิตร ชัยบัญชา คือหล่อเข้ม มาดขรึม ยิ้มน้อย ส่วนภาพจำของสมบัติ เมทะนี สำหรับผู้เขียนคือ หล่อล่ำ หน้าทะเล้น เล่นคู่กับนางเอกคนไหนก็ดูจะเข้าบทพระนางอย่างน่าอิจฉาโดยเฉพาะกับนางเอกคู่ขวัญผู้มีนามว่า อรัญญา นามวงศ์
ย้อนไปสัก 40 – 50 ปีก่อน หลังจากมิตร ชัยบัญชา ร่วงลงมาจากบันไดลิงเฮลิคอปเตอร์จนถึงแก่ชีวิต พระเอกหนังไทยเกือบละร้อยทั้งร้อยเรื่องต้องสวมบทบาทโดยพระเอกผู้นี้ นั่นหมายถึงก่อนสรพงศ์ ชาตรี กรุง ศรีวิไล นาท ภูวนัย อุเทน บุญยง จะเข้ามาในวงการภาพยนตร์ไทย
แล้วถ้าหนังเรื่องไหนประกบให้ดาราชายเหล่านี้มาปะทะฝีมือกัน รวมทั้งนิรุตติ์ ศิริจรรยา ลักษ์ อภิชาต ก็เรียนว่าบรรดาคนดูเตรียมปรบมือ ตีเท้ารอรับความสนุกสนาน เมามันได้เลย
เจ้าพ่อหรือมาเฟียในหนังต้องนำโดย เกชา เปลี่ยนวิถี ที่มีลูกน้องอันดับหนึ่งได้แก่ ดามพ์ ดัสกร รองลงมาก็จำพวกชานี ยอดชาย เป้า ปรปักษ์ กิตติ ดัสกร หมี หมัดแม่น เมือง อพอลโล่ ส่วนอีกคนที่ขาดแล้วเหมือนสำรับข้าวขาดน้ำพริกถ้วยเด็ด คือ พิภพ ภู่ภิญโญ
สูตรของหนังไทยสมัยนั้นเป็นแนวไก่ปิ้ง ยิงภูเขา เผากระท่อม พระเอกเป็นหนุ่มแปลกหน้าเดินลงจากรถโดยสารประจำทางมาก็แวะร้านกาแฟอาโกที่มีลูกสาวปากจัดจ้าน ภายในร้านจะมีเจ้าถิ่นโขย่งหนึ่งนั่งก๊กกันอยู่
สักพักเดียวแก้วก็บินข้ามโต๊ะ!
ต่อมาเรื่องก็ดำเนินต่อไป สุดท้ายพระอกและสหายเปิดเผยตัวเองในตอนท้ายว่าเขาคือนายตำรวจ นายทหารปลอมตัวมาเพื่อจับแก๊งเจ้าพ่อ
ในกลุ่มของผู้เขียน เชื่อว่าเพื่อนทุกคนคิดเห็นว่า สมบัติ เมทะนี เป็น ‘ญาติ’ เนื่องจากคุ้นหน้าคุ้นตาแม้ชั่วชีวิตจะไม่เคยเห็นตัวจริงของเขา เมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่นพวกเราจึงสมัครใจเรียกพระเอกคนนี้ว่า ‘อาบัติ’ แทนที่จะเรียกสมบัติเหมือนกลุ่มอื่นๆ
นอกเหนือจากนี้ยังมีประโยคประจำของพวกเราที่มักเอ่ยขึ้นมาลอยๆ ว่า ‘อกอาบัติ’ อันเนื่องมากจากกล้ามเนื้อเป็นมัดๆ ของพระเอกรายนี้ที่ชายทุกคนอยากมีเหมือนเขา
อีกเรื่องคือ ‘ย้อยนกเอี้ยง’ มีรุ่นพี่คนหนึ่งให้ศัพท์เฉพาะของทรงผมที่สมบัติ เมทะนี ชอบทำคือปล่อยเส้นผมสักยี่สิบถึงสามสิบเส้นลากลงมาตรงหน้าผากแล้วม้วนคล้ายเครื่องหมายคำถามกลับด้านแปะไว้เป็นเอกลักษณ์
รุ่นพี่บอกว่านี่แหละทรงผมย้อยนกเอี้ยง ซึ่งเขาเองก็ทำเลียนแบบด้วย
สมบัติ เมทะนี ปิดฉากชีวิตในแบบฉบับของคนมีบุญ นั่นคือหลับแล้วไม่ตื่น ผู้เขียนลุกยืน ยกสองมือประนม ก้มศีรษะเพื่อรำลึกถึงเขา
‘อาบัติ’ ของพวกเรา สู่สรวงสวรรค์ครับ