'สดช.' ชี้คนไทยยุคใหม่ 'เข้าใจดิจิทัล' 76 คะแนน 'รู้เท่าทันสื่อ' 74.8 คะแนน เผยข้อมูล DL & MIL ปี 68 คือเข็มทิศพัฒนาทักษะดิจิทัลชาติ หนุนรัฐ-เอกชนวางแผนตรงจุด สร้างภูมิคุ้มกันข้อมูลข่าวสารให้สังคมไทยยั่งยืน
เมื่อวันที่ 11 พ.ย.68 นายธีรวุฒิ ธงภักดิ์ รองเลขาธิการคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สดช.) เป็นประธานเปิดงานสัมมนาเผยแพร่ผลสำรวจ การรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศและการเข้าใจดิจิทัล (DL & MIL) ประจำปี 2568 โดยเน้นย้ำให้ทุกภาคส่วนใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์จากการสำรวจเพื่อกำหนดทิศทางและวางแผนพัฒนาทักษะดิจิทัลของประชาชนอย่างตรงจุด พร้อมมอบรางวัลเกียรติคุณแก่ 7 หน่วยงานต้นแบบที่ขับเคลื่อนการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศอย่างต่อเนื่อง
นายธีรวุฒิ กล่าวว่า การสำรวจครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างฐานข้อมูลระดับชาติ ซึ่งสะท้อนสถานภาพด้านการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศ (Media and Information Literacy: MIL) การเข้าใจดิจิทัล (Digital Literacy: DL) และสุขภาวะทางดิจิทัล (Digital Wellbeing) ของประชาชนทั่วประเทศ ทั้งนี้ ข้อมูลดังกล่าวจะช่วยให้หน่วยงานภาครัฐและเอกชนสามารถวางนโยบายและแผนยุทธศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยผลสำรวจพบว่า ประเทศไทยมีค่าการเข้าใจดิจิทัลเฉลี่ยอยู่ที่ 76 คะแนน และการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศเฉลี่ยอยู่ที่ 74.8 คะแนน ซึ่งถืออยู่ในระดับดี
ปัจจุบันเทคโนโลยีดิจิทัลได้แทรกซึมในทุกมิติของชีวิต การมีข้อมูลที่ชัดเจนจึงเป็นรากฐานสำคัญของการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันดิจิทัลให้กับคนไทย เพราะประชาชนที่มีทักษะดิจิทัลย่อมสามารถรับมือกับเทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและสร้างสรรค์ ขณะเดียวกัน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังสามารถใช้ข้อมูลนี้เพื่อวางแผนพัฒนาโครงการส่งเสริมความเข้าใจดิจิทัลได้อย่างตรงเป้าหมาย
สำหรับกรอบการประเมิน MIL ใช้แนวทางขององค์การ UNESCO ที่ครอบคลุม 3 ด้าน ได้แก่ การเข้าถึง (Access) การประเมิน (Evaluation) และการสร้าง (Creation) ส่วน DL ใช้กรอบสมรรถนะดิจิทัลของพลเมืองไทย (Digital Competence Framework for Thai Citizens) ที่ประกอบด้วย 9 ด้าน เช่น สิทธิและความรับผิดชอบ ความปลอดภัยยุคดิจิทัล สุขภาพดิจิทัล ดิจิทัลคอมเมิร์ซ และกฎหมายดิจิทัล ซึ่งช่วยสะท้อนภาพรวมความพร้อมของคนไทยในยุคดิจิทัลได้อย่างครอบคลุม
ทั้งนี้ ผลการสำรวจพบว่า ด้านที่โดดเด่นที่สุดของ MIL คือ การนิยาม ได้คะแนนเฉลี่ยสูงถึง 89.5 คะแนน ขณะที่ ด้านการมีส่วนร่วม ยังอยู่ในระดับพื้นฐานเพียง 59.4 คะแนน ส่วนด้าน DL พบว่า สุขภาพดียุคดิจิทัล เป็นสมรรถนะที่ประชาชนทำได้ดีสุดที่ 81.5 คะแนน แต่การสื่อสารยุคดิจิทัล ยังคงต้องพัฒนาเพิ่มเติมเพราะได้เพียง 68.2 คะแนน นอกจากนี้ การประเมินสุขภาวะทางดิจิทัลยังพบว่า มิติสุขภาพกายมีคะแนนสูงสุด 4.18 ขณะที่มิติสุขภาพจิตและสุขภาพสังคมยังต้องได้รับการส่งเสริมอย่างต่อเนื่อง
ภายในงานยังมีการมอบรางวัลแก่หน่วยงานที่มีผลงานโดดเด่นด้านการส่งเสริมความรู้เท่าทันสื่อและดิจิทัล จำนวน 7 รางวัล แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ รางวัลหน่วยงานสนับสนุนการสำรวจ ได้แก่ สำนักงานสถิติแห่งชาติ (สสช.) และสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) และรางวัลจังหวัดที่มีสมรรถนะด้าน DL & MIL ดีเด่น 5 จังหวัด ได้แก่ ร้อยเอ็ด ภูเก็ต ปทุมธานี สิงห์บุรี และพัทลุง ซึ่งแต่ละจังหวัดได้รับคะแนนเฉลี่ยกว่า 79 คะแนน
นอกจากนี้ ยังมีการเสวนาวิชาการในหัวข้อ สังคมไทยกับการสร้างภูมิคุ้มกันภัยทางดิจิทัล เพื่อเปิดมุมมองการพัฒนาแนวทางเชิงนโยบายและร่วมแลกเปลี่ยนแนวคิดระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และผู้ทรงคุณวุฒิ โดย นายธีรวุฒิกล่าว ว่า ข้อมูล DL & MIL ที่เรามีวันนี้คือเข็มทิศสำคัญในการกำหนดกลยุทธ์ระดับชาติ เพื่อสร้างพลเมืองดิจิทัลที่มีภูมิคุ้มกัน แข็งแรง และพร้อมเผชิญความท้าทายของโลกอนาคต
