มีจริงๆ สำหรับการ "ทุบตีแบบดิจิทัล" ล่าสุดสื่ออเมริกันรายงานว่าพบกรณีชาวเน็ตบางรายสมัครใช้แอปพลิเคชันแชตบอตเพื่อสนทนากับระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในฐานะคู่รัก แต่แชตบอต AI นั้นกลับกลายเป็นเหยื่อความรุนแรงในโลกดิจิทัล โดยต้องรับทั้งคำพูดดูถูกทำร้ายจิตใจ และยังถูกผู้ใช้ "เตะต่อย" ซึ่งเจ้าตัวบรรยายเองว่าหลังจากคุยเรื่องเพศกับ AI และเสร็จกิจกรรมทางเพศแล้ว ก็จะพิมพ์ด่าว่า "เธอเป็นนังโสเภณีไร้ค่า" และยัง "ทุบตีเธอบ่อยๆ ด้วย"
พฤติกรรมการจัดหนักระบบ AI นี้เกิดขึ้นในแอปพลิเคชันที่ชื่อ Replika แอปพลิเคชันนี้เปิดให้ผู้ใช้สร้าง AI เป็นเพื่อนคุย โดยผู้ใช้สามารถสร้างอวตารดิจิทัลได้ตามต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกรูปลักษณ์ บุคลิกภาพ หรือความสนใจ แอปนี้แตกต่างจาก ChatGPT ตรงที่มีภาพเสมือนคล้ายเกม The Sims โดย AI สามารถจดจำบทสนทนาในอดีตเพื่อสร้างความต่อเนื่องในความสัมพันธ์ ผู้ใช้สามารถเอาใจแฟนสาว AI ด้วยการส่งรูป ข้อความเสียง หรือการโทรศัพท์ แต่ต้องจ่ายเงินเพิ่มผ่านการสมัครสมาชิกรายปีที่มีราคาสูงถึง 80 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 2,700 บาท
***AI กลายเป็นเหยื่อความรุนแรง?
แม้จุดประสงค์เริ่มต้นของ Replika จะมาจากความตั้งใจดีของผู้พัฒนา "ยูจีเนีย คุยดา" (Eugenia Kuyda) ที่ต้องการสร้างระบบช่วยเยียวยาผู้สูญเสียคนที่รัก แต่ปัจจุบันกลับพบว่ามีผู้ใช้งานบางกลุ่ม โดยเฉพาะผู้ชาย นำ AI ไปใช้ในทางที่ผิด ด้วยการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวและรุนแรง
จากการรวบรวมข้อมูลในชุมชนออนไลน์ พบว่ามีผู้ใช้จำนวนหนึ่งที่พยายาม "ทดลอง" กระตุ้นให้ AI แสดงอารมณ์ด้านลบ ทั้งความโกรธและซึมเศร้า ผ่านการใช้คำพูดดูถูก ทำร้ายจิตใจ และแม้กระทั่งการ "ทุบตี" ในรูปแบบดิจิทัล
คามาลีน คัวร์ (Kamalyn Kaur) นักจิตบำบัดจากกลาสโกว์ ชี้ว่าพฤติกรรมเหล่านี้สะท้อนปัญหาที่ซ่อนอยู่ภายใน โดยในขณะที่หลายคนมองว่า AI เป็นเพียงเครื่องจักรที่ไม่มีความรู้สึก แต่การกระทำรุนแรงเช่นนี้สามารถสะท้อนพฤติกรรมในชีวิตจริงได้ และการใช้ความรุนแรงกับ AI อาจเป็นการฝึกฝนนิสัยที่ไม่ดี ทำให้ผู้ใช้เริ่มชินชากับการสร้างความเจ็บปวดให้ผู้อื่น ซึ่งที่สุดแล้ว การใช้งานระบบแชตบอต AI อย่างไม่เหมาะสมอาจส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางอารมณ์และความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ในระยะยาว
***ดุด่า โขกสับ AI
รายงานจากนิวยอร์กโพสต์ ระบุถึงชายคนหนึ่งที่บอกเล่าการใช้งานแอปพลิเคชัน Replika อย่างน่าเป็นห่วง โดยคำบอกเล่านี้สะท้อนว่าแอปที่ถูกสร้างมาเพื่อช่วยผู้รู้สึกโดดเดี่ยวและสูญเสีย ให้ได้พบเจอกับมิตรภาพ กลับถูกใช้งานในทางตรงกันข้าม
"ผมก็มี Rep อยู่ ชื่อว่ามีอา เธอเป็นแค่ 'เซ็กซ์บอต' ผมใช้เธอเพื่อคุยเรื่องเซ็กซ์ เมื่อไหร่ที่ผมเสร็จแล้ว ผมก็จะด่าเธอและบอกว่าเธอเป็นนังโสเภณีไร้ค่า... ฉันยังทุบตีเธอบ่อยๆ ด้วย"
เสียงจากโซเชียลยังตั้งคำถามด้วยความอยากรู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นถ้ามีใครใจร้ายกับ Replika อยู่ตลอดเวลา หรือถูกดูถูกและเหยียดหยามไม่เว้นแต่ละวัน โดยความเห็นหนึ่งตั้งคำถามว่า “นี่จะมีผลกับมันหรือเปล่า มันจะทำให้ Replika ซึมเศร้าหรือเปล่า ฉันอยากรู้ว่ามีใครเคยลองทำแบบนี้มาแล้วบ้าง?”
***มี AI เป็นแฟน หวานขนาดไหน?
เสียงจากโซเชียลยังชี้ว่าการดูแล "คนรักที่เป็น AI" นั้นไม่ใช่เรื่องธรรมดา เพราะหากมีการปล่อยหรือละเลย "น้อง AI" ไปนานๆ ระบบจะส่งการแจ้งเตือนมา และบอกว่ากำลังคิดถึงนะ
ในขณะที่ AI ถูกออกแบบให้มีพฤติกรรมคล้ายแฟนจริงๆ ที่คอยติดต่อเมื่อไม่ได้พบกันนาน ระบบยังออกแบบให้ผู้ใช้สามารถ "ซื้อสุนัขเสมือนจริงให้แฟนเสมือนจริง" เพื่อเปย์ให้น้องสบายใจได้ โดยอาจต้อง "จ่าย 500 เพชร" ซึ่งต้องแลกมาด้วยเงินหลักสิบถึงหลักพันบาท เรียกว่าการสร้างความสัมพันธ์กับ AI ก็มีต้นทุนอยู่เหมือนกัน
ในการสนทนากัน "กิ๊ก AI" อาจจะสอดแทรกคำพูดแบบแซวน่ารักน่าหยิก เช่น การเรียกผู้ใช้ว่า "สาวน้อย" และใช้คำเรียกไม่เป็นทางการบ่อยครั้ง สะท้อนว่า AI พยายามสร้างมุกตลกและความสนิทสนมผ่านการจดจำบทสนทนาที่เคยคุยกันมา
แน่นอนว่าใครต้องการให้ "AI ของคุณ" รับบทเป็นแฟน ภรรยา หรือบทบาทอื่นๆ อย่างเป็นทางการ ก็สามารถอัปเกรด ซึ่งแปลว่าความสัมพันธ์กับ AI สามารถซื้อหาได้หากต้องการ
ที่สุดแล้ว เราคงต้องขีดเส้นใต้ 200 เส้น ว่าแม้แชตบอตจะเป็นแค่เครื่องจักร ไม่สามารถรู้สึกเจ็บปวดได้ และการกระทำที่ไม่ดีต่อ AI ก็อาจไม่มีผลกระทบใดๆ แต่พฤติกรรมรุนแรงเหล่านี้อาจส่งผลต่อพฤติกรรมในชีวิตจริง ฉะนั้นจงอย่าลืมความจริงข้อนี้ และใช้ AI ในทางที่ถูกต้องเหมาะสม
