ETDA เปิดคู่มือใหม่! ปิดฉากโฆษณาลวง-ผิดกฎหมาย ด้วยกลไก 'Screen & Monitor' คืนพื้นที่ออนไลน์ปลอดภัย
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือเอ็ตด้า (ETDA) ระบุว่า การหลอกลวงทางออนไลน์ โดยเฉพาะผ่านโฆษณาลวงบนแพลตฟอร์มดิจิทัล เป็นวิกฤตระดับโลกที่กำลังทวีความรุนแรง รายงานจากสำนักงานคณะกรรมการการค้าแห่งสหรัฐฯ (Fedral Trade Commission) ในปี 2565 พบว่า ความเสียหายจากการหลอกลวงออนไลน์ในสหรัฐฯ สูงถึง 1.2 พันล้านเหรียญสหรัฐ โดยส่วนใหญ่เกิดจากโฆษณาบนโซเชียลมีเดียที่ถูกใช้เป็นช่องทางหลอกลวง ล่าสุดในปี 2566 ความเสียหายคาดว่าจะพุ่งถึง 1 แสนล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่ง 36% ของการคลิกโฆษณา คาดว่าเป็นโฆษณาหลอกลวงที่สร้างโดยเว็บบอต (Web Bots)
สถานการณ์ในประเทศไทยยังคงน่ากังวล แม้การร้องเรียนผ่านสายด่วน 1212 ของ ETDA ช่วงเดือน ม.ค.ถึง พ.ค.2567 ลดลง 50% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน แต่ "โฆษณาลวงและผิดกฎหมาย" ยังคงเป็นปัญหาหลักที่คนไทยเผชิญ ทั้งการขายสินค้าผิดกฎหมาย โฆษณาเว็บไซต์พนัน ชวนลงทุนหลอกลวง และการจ้างงานออนไลน์ที่เป็นเท็จ
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) เดินหน้าปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์อย่างจริงจัง ระหว่างวันที่ 1-30 มิ.ย.67 สามารถปิดเว็บพนันถึง 5,771 รายการ เพิ่มขึ้นกว่า 20.9 เท่า เมื่อเทียบกับเดือนมิถุนายน 2566 ที่ปิดไปเพียง 276 รายการ สำนักงานปลัดกระทรวงดิจิทัลฯ ช่วยปิดกั้นโฆษณาหลอกลวงบนแพลตฟอร์มดิจิทัลกว่า 23,248 รายการ ระหว่าง ต.ค.66 ถึง ก.พ.67
เพื่อรับมือกับปัญหานี้ ETDA ได้ออกประกาศ "คู่มือการดูแลโฆษณาบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล" ภายใต้กฎหมาย Digital Platform Services (DPS) ที่มุ่งเน้นการตรวจสอบโฆษณาทั้งก่อนและหลังเผยแพร่ด้วยมาตรการ Screening และ Monitoring เพื่อยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยในการทำธุรกรรมออนไลน์
กลไก Screening: คัดกรองก่อนโฆษณาเผยแพร่
ETDA กำหนดมาตรการเข้มงวดในคู่มือดูแลโฆษณาบนแพลตฟอร์มดิจิทัล เริ่มจากการตรวจสอบผู้โฆษณาก่อนเผยแพร่ (Screening) โดยแพลตฟอร์มต้องตรวจสอบและเก็บข้อมูลของผู้โฆษณา เช่น ชื่อ-สกุล เลขบัตรประชาชน หรือพาสปอร์ต ผ่านระบบ Digital ID ที่มีความน่าเชื่อถือระดับ IAL2 ข้อมูลเหล่านี้จะถูกจัดเก็บเพื่อสร้างทะเบียนประวัติผู้โฆษณา ทั้งที่อยู่ใน Watchlist, Blacklist และ Whitelist นอกจากนี้ แพลตฟอร์มต้องคัดกรองโฆษณาที่ต้องห้ามหรือที่เผยแพร่ได้แบบมีข้อจำกัด เช่น โฆษณาการลงทุนหรือการให้สินเชื่อ โดยต้องขออนุญาตก่อน รวมถึงกำหนดให้เลี่ยงการใช้ข้อมูลอ่อนไหวในการกำหนดกลุ่มเป้าหมายโฆษณา
กลไก Monitoring: ตรวจสอบหลังโฆษณาเผยแพร่
เมื่อโฆษณาถูกเผยแพร่แล้ว แพลตฟอร์มต้องดำเนินการตรวจสอบคุณภาพผู้โฆษณาและโฆษณาที่เผยแพร่ แบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ การตรวจสอบบัญชีผู้โฆษณาโดยพิจารณาจากการแจ้งรายงาน (Report/Flagging) และการปฏิบัติตามข้อตกลง การตรวจสอบโฆษณาด้วยระบบอัตโนมัติและเจ้าหน้าที่ และจัดให้มีช่องทางให้ผู้ใช้บริการแจ้งรายงานโฆษณาที่เข้าข่ายผิดกฎหมาย เช่น การแอบอ้าง ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา หรือโฆษณาลามกอนาจาร โดยแพลตฟอร์มต้องตรวจสอบและแจ้งผลให้ผู้ใช้บริการทราบโดยเร็วที่สุด
คู่มือคุมเข้มโฆษณาออนไลน์ ใครได้ประโยชน์?
ผู้ใช้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลคือกลุ่มแรกที่ได้รับประโยชน์จากคู่มือคุมเข้มโฆษณาออนไลน์ เนื่องจากโอกาสที่จะพบโฆษณาลวง ผิดกฎหมาย หรือไม่เหมาะสมจะลดลงอย่างเห็นได้ชัด การทำธุรกรรมออนไลน์จะปลอดภัยมากขึ้น ลดความเสี่ยงจากการตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพ นอกจากนี้ ผู้ใช้ยังสามารถรายงานโฆษณาที่น่าสงสัยหรือไม่เหมาะสมได้โดยตรงผ่านช่องทางที่แพลตฟอร์มเตรียมไว้ ช่วยสร้างความมั่นใจในการใช้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัล
ผู้ประกอบการที่โฆษณาบนแพลตฟอร์มดิจิทัลจะได้ประโยชน์เช่นกัน คู่มือช่วยให้การทำโฆษณาชัดเจนขึ้นตามมาตรฐานที่กำหนด ทำให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างความเชื่อมั่นให้ผู้บริโภค การยืนยันตัวตนตามที่คู่มือกำหนดยังช่วยป้องกันการถูกสวมรอยจากมิจฉาชีพที่อาจทำให้แบรนด์เสียหาย
แพลตฟอร์มดิจิทัลเองได้รับผลดีจากคู่มือนี้ เพราะไม่เพียงมีแนวทางชัดเจนในการตรวจสอบและควบคุมโฆษณาที่เผยแพร่บนแพลตฟอร์ม แต่ยังลดความเสี่ยงที่อาจเกิดจากการถูกฟ้องร้องในกรณีปล่อยให้มีโฆษณาผิดกฎหมายหรือหลอกลวง อีกทั้งยังช่วยยกระดับภาพลักษณ์ของแพลตฟอร์มในฐานะที่มีมาตรฐานการให้บริการที่ปลอดภัยและน่าเชื่อถือ
หน่วยงานรัฐและเอกชนได้ประโยชน์จากการลดความเสี่ยงถูกสวมรอยโดยมิจฉาชีพ การตรวจสอบและติดตามโฆษณาลวงจะทำได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อเกิดปัญหา
คู่มือการดูแลโฆษณาบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลภายใต้กฎหมาย DPS ของเอ็ตด้า จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างมาตรฐานความปลอดภัยและความโปร่งใสให้ธุรกรรมออนไลน์ ทั้งการกำกับดูแลโฆษณาลวงและการสนับสนุนให้ธุรกิจดำเนินงานด้วยความรับผิดชอบ รวมถึงการปกป้องผู้บริโภคในระยะยาว
