หนุ่มสาวจีนแห่หนีบ้านเกิด มณฑลจีนเผชิญ “ภาวะเลือดไหล” ประชากรลดลงต่อเนื่อง

 2 ใน 3 ของมณฑลทั่วประเทศจีน กำลังเผชิญภาวะ "เลือดไหล" ทางประชากร คือจำนวนประชากรที่พำนักถาวร ลดลงต่อเนื่อง โดยเฉพาะหลังปี 2563 เป็นต้นมา ซึ่งมีผลกระทบชัดเจนต่อโครงสร้างแรงงานและการพัฒนาเศรษฐกิจของแต่ละพื้นที่

ปี 2564 จีนมีประชากรสูงสุดที่ 1,412.6 ล้านคน แต่ในปีถัดมา จำนวนผู้เสียชีวิตกลับสูงกว่าผู้เกิดใหม่ ทำให้การเติบโตตามธรรมชาติของประชากรติดลบเป็นครั้งแรกในรอบ 60 ปี และนับแต่นั้นเป็นต้นมา หลายมณฑลเริ่มประสบปัญหาประชากรพำนักถาวรลดลงอย่างมีนัยสำคัญ

ข้อมูลล่าสุดปี 2567 ระบุว่า จากทั้งหมด 31 มณฑล มีถึง 20 มณฑลที่จำนวนประชากรพำนักถาวรลดลง มีเพียง 8 มณฑลที่ยังคงเติบโต โดยผู้คนส่วนใหญ่ย้ายออกจากพื้นที่ชนบทหรือเมืองระดับรอง เข้าสู่เมืองหลวงของมณฑล หรือมุ่งหน้าไปยังมณฑลชายฝั่งเศรษฐกิจดี เช่น กวางตุ้ง เจ้อเจียง และฝูเจี้ยน ซึ่งยังคงเป็นจุดหมายหลัก

ในขณะเดียวกัน มณฑลที่เคยมีประชากรมาก เช่น ซานตง เหอหนาน หูหนาน กลับเป็นมณฑลที่สูญเสียประชากรจำนวนมาก เช่น ซานตงสูญเสียไปกว่า 430,000 คนในปีเดียว

ข้อมูลจากหลายมณฑลแสดงให้เห็นว่า เมืองหลวงหรือเมืองเอกของแต่ละมณฑล ยังคงมีประชากรเพิ่มขึ้น แต่เมืองระดับรองกลับสูญเสียประชากรอย่างรวดเร็ว ตัวอย่างเช่น หูหนานมีเพียงฉางซาที่ประชากรเพิ่มขึ้น แต่เมืองใหญ่อื่น ๆ เช่น เหิงหยาง เชาหยาง หรือหย่งโจว สูญเสียประชากรเกิน 2 แสนคนในช่วง 4 ปี

ปรากฏการณ์นี้ทำให้เมืองหลวงของหลายมณฑลมีสัดส่วนประชากรเพิ่มสูงขึ้น เช่น ซีหนิง หยินชวน และฉางชุน มีสัดส่วนประชากรในเมืองหลวงถึงกว่า 40% ของมณฑล


มณฑลอานฮุยและกุ้ยโจวถูกยกเป็นตัวอย่างของพื้นที่ที่สามารถ “ฝ่าวิกฤตประชากร” ได้ด้วยการสร้างอุตสาหกรรมใหม่

อานฮุย เดิมเป็นมณฑลที่ส่งออกแรงงานไปยังเจ้อเจียง เซี่ยงไฮ้ แต่หลังจากการเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนต์ โดยเฉพาะรถยนต์พลังงานใหม่ เช่น การลงทุนของบริษัท NIO และ BYD ทำให้แรงงานเริ่มไหลกลับ มีการจ้างงานเพิ่มขึ้นเกือบแสนตำแหน่งในภาคนี้ในช่วง 3 ปีหลัง

กุ้ยโจว มณฑลภูเขาที่ยากจนที่สุดแห่งหนึ่ง กลับกลายเป็นศูนย์กลางดาต้าเซ็นเตอร์เพราะมีสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศเหมาะสม โครงการ “ตะวันออกประมวลผล-ตะวันตกจัดเก็บ” ทำให้บริษัทอย่าง Apple, Huawei และ China Mobile ตั้งดาต้าเซ็นเตอร์ที่นี่ จนเกิดการจ้างงานเพิ่มขึ้นจาก 25,000 เป็น 42,000 คนในรอบ 10 ปี

แม้บางเมืองจะมีประชากรกลับเข้ามาเพราะนโยบายรัฐหรืออุตสาหกรรมใหม่ แต่ความยั่งยืนยังคงเป็นคำถาม

ข้อมูลชี้ว่า ในกุ้ยโจว จำนวนแรงงานด้านซอฟต์แวร์กลับลดลงในช่วง 2 ปีหลัง หลังจากแตะจุดสูงสุดในปี 2021 นี่สะท้อนว่า แม้สามารถ “ดึงคนกลับมา” ได้ แต่หากงานไม่มั่นคง รายได้ไม่ดี หรือมีทางเลือกอื่น คนก็พร้อมจะย้ายออกอีกครั้ง

เช่นเดียวกับเมืองหลายแห่งที่ดูเหมือนจะกลายเป็น “เมืองยอดนิยมใหม่” ในสายตาคนรุ่นใหม่ แต่ในความเป็นจริง เมื่อเข้ามาแล้วกลับพบว่าตำแหน่งงานจำกัด ส่วนใหญ่เป็นงานบริการ ค่าแรงต่ำ และโอกาสพัฒนาอาชีพมีจำกัด

ที่มา: 网易数读