ประธานาธิบดี สีจิ้นผิง ของจีนแสดง “ความอาลัยอย่างสุดซึ้ง” ต่อการจากไปของนาย จิมมี คาร์เตอร์ อดีตประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกาในสาส์นที่ส่งถึงประธานาธิบดีโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐฯ คนปัจจุบันตามรายงานของสำนักข่าวซินหัว
นายคาร์เตอร์ถึงแก่อสัญกรรมที่บ้านของเขาในเมืองเพลนส์ รัฐจอร์เจีย เมื่อวันอาทิตย์ (29 ธ.ค.) สิริรวมอายุได้ 100 ปี โดยขณะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีในระหว่างปี พ.ศ.2520-2524 (ค.ศ.1977-1981) รัฐบาลสหรัฐฯ ได้สถาปนาความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับจีน ต่อยอดจากรากฐานที่อดีตประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน และนายเฮนรี คิสซิงเจอร์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศได้วางเอาไว้ ในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1970 (พ.ศ.2513-2522)
“อดีตประธานาธิบดีคาร์เตอร์เป็นแรงผลักดันเบื้องหลังการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างจีนและสหรัฐอเมริกา และมีคุณูปการสำคัญต่อการพัฒนาความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ตลอดจนการแลกเปลี่ยนและความร่วมมือฉันมิตรระหว่างทั้งสองประเทศ”
“ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ เป็นหนึ่งในความสัมพันธ์ทวิภาคีซึ่งมีความสำคัญมากที่สุดในโลก” ผู้นำจีนระบุ พร้อมเสริมว่าจีนยินดีทำงานร่วมกับสหรัฐฯ เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างกัน
ทั้งนี้ การตัดสินใจของรัฐบาลประธานาธิบดีคาร์เตอร์ในการยอมรับจุดยืนของรัฐบาลที่กรุงปักกิ่งในปี พ.ศ.2522 (ค.ศ.1979) ที่ว่ามีจีนเพียงประเทศเดียวและไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน รวมถึงการตัดความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับไต้หวัน ได้ช่วยวางแนวทางใหม่ในการสร้างความสัมพันธ์
“คุณูปการของท่านที่ปรากฏในประวัติศาสตร์ในการสถาปนาและการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างจีน-สหรัฐฯ จะเป็นที่จดจำของชาวจีนตลอดไป” นายเซี่ย เฟิง เอกอัครราชทูตจีนประจำสหรัฐอเมริกาเขียนไว้บนแพลตฟอร์ม X
อย่างไรก็ตาม ในปีเดียวกันกับที่สหรัฐฯประกาศยึดมั่นต่อนโยบายจีนเดียว สหรัฐฯก็ได้ผ่านกฎหมายความสัมพันธ์กับไต้หวัน (Taiwan Relations Act) ซึ่งกำหนดพื้นฐานทางกฎหมายในการให้ความช่วยเหลือไต้หวันป้องกันตนเอง กฎหมายฉบับนี้เปิดโอกาสให้สหรัฐฯ ขายอาวุธแก่ไต้หวันได้ ซึ่งยังคงเป็นปมขัดแย้งใหญ่ในความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ มาจนถึงทุกวันนี้
ข้อตกลงอื่นๆ ที่ลงนามในสมัยการดำรงตำแหน่งของคาร์เตอร์ รวมถึงข้อตกลงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสหรัฐฯ-จีน (STA) เมื่อปี พ.ศ.2522 (ค.ศ.1979) ซึ่งเป็นข้อตกลงความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์ที่นักวิจารณ์บางคนกล่าวว่า ให้ประโยชน์อย่างไม่สมน้ำสมเนื้อกับคู่แข่งทางภูมิรัฐศาสตร์อันดับต้นๆ ของวอชิงตันตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา
ที่มา : รอยเตอร์