เรื่องที่จีนต้องปวดหัวหนักมาก และต้องรับมือกับปัญหาไปอีกยาวๆ ก็คือ อัตราเกิดที่ลดลงเรื่อยๆ จนโรงเรียนอนุบาลในจีนปิดตัวระนาวน่าตกใจ ในปีเดียวปิดไปกว่า 14,000 แห่ง หลายแห่งดัดแปลงเป็นศูนย์ดูแลผู้สูงอายุแทน จีนระดมมาตรการรับมือสถานการณ์ดังกล่าวที่จะกระทบการเติบโตเศรษฐกิจ ทั้งเพิ่มอายุเกษียณ ปรับขั้นตอนการแต่งงานให้สะดวกง่ายขึ้น ทำขั้นตอนการหย่าร้างให้ยุ่งยาก
ตัวเลขสำนักงานสถิติจีน ระบุว่า ในปี 2023 จำนวนโรงเรียนอนุบาลในจีนลดลงกว่าร้อยละ 5 ขณะที่จำนวนเด็กที่ลงทะเบียนเข้าเรียนโรงเรียนอนุบาลลดลงร้อยละ 11
ด้านกระทรวงการศึกษาแห่งจีนแถลงรายงานประจำปี ระบุว่า ในปี 2023 จำนวนโรงเรียนอนุบาลในจีนลดลง 14,808 เหลือเท่ากับ 274,400 แห่ง โดยนับเป็นอัตราลดลงติดต่อกันเป็นปีที่ 2
ขณะเดียวกัน จำนวนเด็กที่ลงทะเบียนเข้าเรียนโรงเรียนอนุบาลได้ลดลงเป็นปีที่ 3 ติดต่อกัน โดยลดลงในอัตราร้อยละ 11.55 หรือจำนวน 5.35 ล้านคน โดยปีที่แล้วมีเด็กเข้าเรียนในโรงเรียนอนุบาล 40.9 ล้านคน
ด้านโรงเรียนประถมศึกษาในจีนก็เผชิญสถานการณ์ไม่ต่างกัน ในปี 2023 จำนวนโรงเรียนประถมศึกษา ลดลง 5,645 เท่ากับจำนวน 143,500 แห่ง ตกลงร้อยละ 3.8
โดยใน 4 ปีมานี้ โรงเรียนของภาคเอกชนจีนทั่วประเทศปิดกิจการไปกว่า 2 หมื่นแห่ง
ปรากฏการณ์ดังกล่าวสะท้อนถึงโครงสร้างประชากรจีนที่เปลี่ยนแปลงในระดับกว้างขวางแล้ว อัตราเกิดที่ลดลงและขนาดประชากรที่หดลงนี้ สร้างความเสี่ยงต่อการเติบโตเศรษฐกิจจีนในอนาคต
ในปี 2023 จำนวนประชากรจีนได้ลดลงติดต่อกันเป็นปีที่ 2 โดยลดลงไปอีกมากกว่า 200 ล้านคน มาอยู่ที่ 1.4 พันล้านคน ขณะที่จำนวนเด็กเกิดใหม่เพียง 9 ล้านคน ต่ำสุดนับจากมีการการจัดทำสถิติประชากรในปี 1949
เมื่อเร็วๆ นี้ อินเดียแซงหน้าจีน ขึ้นแท่นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลกไปแล้ว
ขณะนี้จีนกำลังเผชิญวิกฤตสองอย่าง ไม่เพียงอัตราเกิดและอัตราเจริญพันธุ์ของประชากรที่ดิ่งเหว ประชากรสูงวัยยังพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว ในปลายปี 2023 จีนมีประชากรที่อายุ 60 ปี และมากกว่า 60 ปี เกือบ 300 ล้านคน และคาดว่าจะสูงกว่า 400 ล้านคนภายในปี 2035 และถึง 500 ล้านคนภายในปี 2025 จากตัวเลขสถิติสำนักข่าวซินหัว
โรงเรียนอนุบาลจำนวนมากถูกดัดแปลงเป็นศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ประชากรจีนสูงวัยมีแต่เพิ่มขึ้นๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพราะนโยบายลูกคนเดียวที่ยกเลิกไป 8 ปีแล้ว ต้องพึ่งพาระบบสวัสดิการสังคมอย่างหนักมาก และกดดันให้รัฐบาลต้องอัดฉีดความช่วยเหลือการเงินในด้านนี้ ขณะที่เศรษฐกิจชะลอตัว
จีนได้รับมือกับค่าใช้จ่ายที่ต้องทุ่มไปให้กับประชากรสูงวัย โดยเมื่อเดือนที่แล้วได้ขยับเกณฑ์อายุเกษียณ โดยกำหนดอายุเกษียณของผู้ชาย จาก 60 ปี เป็น 63 ปี สำหรับผู้หญิงจาก 55 ปี เป็น 58 ปี
นอกจากนี้ จีนยังปรับขั้นตอนการแต่งงานให้สะดวกง่ายขึ้น ขณะที่ทำขั้นตอนการหย่าร้างให้ยุ่งยากขึ้น
