ฮ่องกงเตรียมจัดนิทรรศการ เปิดตัวสมุดบันทึกประจำวันของนายทหารเรือจีนสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งเผยให้เห็นบทบาทของทหารจากแดนมังกรในปฏิบัติการยกพลขึ้นบกที่หาดนอร์มังดีให้โลกได้รับรู้เป็นครั้งแรก เรื่องที่แทบไม่ค่อยมีใครรู้จักในทุกวันนี้
นายทหารเรือจีนผู้เขียนไดอารีความยาว 80 หน้ามีนามว่า หลั่ม เป๋ง หยู่ว์ (Lam Ping yu เสียงจีนกลางคือ หลิน ปิ่งเหยา) ไดอารีเล่มนี้เกือบถูกฝังกลบสูญหายไปแล้ว แต่โชคดีที่ช่างภาพและนักประวัติศาสตร์สมัครเล่นไปพบเข้าเสียก่อน
เหตุการณ์ประวัติศาสตร์กองกำลังฝ่ายสัมพันธมิตรปฏิบัติการยกพลขึ้นบกที่หาดนอร์มังดีอุบัติขึ้นเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ.2487 (ค.ศ.1944) เรียกกันว่า วันดีเดย์ หรือวันปลดปล่อยยุโรปตะวันตกจากการยึดครองของนาซีเยอรมัน
คืนก่อนวันยกพลขึ้นบก กองเรือรบเคลื่อนตัวในความมืด มุ่งสู่ชายหาดนอร์มังดี ประเทศฝรั่งเศส เพื่อเปิดฉากโจมตีครั้งใหญ่
เรือเหล่านี้ “มีจำนวนมากมายเหมือนพวกมด ที่กำลังไต่ลดเลี้ยวกระจายไปทั่วท้องทะเล” หลั่มบันทึกในไดอารี
“ประมาณตีห้า เรือหลวงวอร์สไปต์ก็เปิดฉากยิงเป็นลำแรก”
ขณะนั้น หลั่ม อายุ 33 ปี ประจำการบนเรือหลวงรามิลลีส์ เป็นเรือประจัญบานของอังกฤษ ซึ่งตามบันทึกประจำวันของเขา ได้เปิดฉากยิง หลังจากเรือหลวงวอร์สไปต์ประมาณหนึ่งชั่วโมง
“เรือหลวงรามิลลีส์ยิงกระสุนขนาด 15 นิ้วกว่า 200 นัดตลอดทั้งวัน แต่ที่กำบังและการวางตำแหน่งของป้อม (นาซี) ทำให้ป้อมไม่ถูกทำลายล้าง” หลั่มบันทึก
ช่วงปี พ.ศ.2486-2487 (ค.ศ.1943-1944) รัฐบาลชาตินิยมของจีนคัดเลือกนายทหาร 100 คนไปรับการฝึกอบรมในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษ เพื่อสร้างกองทัพเรือของจีนขึ้นใหม่ หลังจากถูกญี่ปุ่นซึ่งเป็นพวกเดียวกับนาซีเยอรมันทำลาย โดยการส่งทหารเรือไปยุโรปเกิดขึ้นก่อนหน้าสงครามกลางเมืองในจีน
หลั่มอยู่ในคณะนายทหารชุดแรก 24 คนที่เดินทางไปอังกฤษ โดยหวง ซานซ่ง อาจารย์ด้านประวัติศาสตร์ระบุว่า ไดอารีของหลั่มเป็นบันทึกประจำวันที่ปรากฏให้สาธารณชนได้รับรู้เป็นครั้งแรกเกี่ยวกับเรื่องราวของทหารฝึกหัด 24 คน ทรงคุณค่าในแง่ความแม่นยำยิ่งกว่าหนังสือประวัติศาสตร์ที่เขารวบรวมจากการบอกเล่าของบิดาคือหวง ถิงซิน เพื่อนนายทหารของหลั่ม ที่ร่วมไปในคณะนายทหารชุดแรก
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 นาวาโทหลั่มอาศัยอยู่ในฮ่องกงอยู่นานหลายปี จึงย้ายออกมา ทิ้งข้าวของส่วนตัว รวมถึงไดอารีเล่มนี้ไว้ที่อพาร์ตเมนต์ของพี่ชาย ซึ่งถูกรื้อถอนในเวลาต่อมา
สำเนาไดอารีของหลั่มมีประโยชน์ในการศึกษาประวัติศาสตร์กองทัพเรือจีนระดับปริญญาโทของนายแองกัส ฮุย (Angus Hui) อดีตนักข่าว และต่อมาผู้จัดนิทรรศการได้แนะนำให้มีการเผยแพร่เรื่องราวในไดอารีให้เป็นที่รับรู้อย่างกว้างขวาง อันเป็นที่มาของการจัดนิทรรศการ โดยสำเนาดิจิทัลของไดอารีจะนำมาจัดแสดงที่ฟรินจ์ คลับ (Fringe Club) และที่มหาวิทยาลัยจีนแห่งฮ่องกงในเดือนนี้
ที่มา : เอเอฟพี