จีนเปิดตัวโมเดลภาษาขนาดใหญ่ระดับมืออาชีพที่สามารถประมวลผลได้หลากหลายประเภท (multimodal large language model) สำหรับสาขาวิทยาศาสตร์ดวงจันทร์ (Lunar science) ตัวแรกของโลก เพื่อเร่งความเร็วในการประมวลผลข้อมูลจำนวนมหาศาลของดวงจันทร์
เครื่องมือใหม่ข้างต้นเปิดตัวครั้งแรกโดยสถาบันธรณีเคมีแห่งสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน ร่วมกับอาลีบาบา คลาวด์ อินเทลลิเจนซ์ กรุ๊ป (Alibaba Cloud Intelligence Group) ในงานจัดแสดงอุตสาหกรรมบิ๊กดาต้าระดับนานาชาติ (China International Big Data Industry Expo) ในนครกุ้ยหยาง เมืองเอกของมณฑลกุ้ยโจวทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ
สถาบันธรณีเคมีได้ก่อตั้งแพลตฟอร์ม “ดวงจันทร์ดิจิทัล” (digital moon) ขึ้น ซึ่งประกอบด้วยคลังข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการสำรวจดวงจันทร์ที่สมบูรณ์แบบที่สุดในโลก
คู่เหว่ย รองประธานกรรมการของอาลีบาบา คลาวด์ อินเทลลิเจนซ์ กรุ๊ป กล่าวว่าโมเดลภาษาขนาดใหญ่ดังกล่าวได้สร้าง “สมองอัจฉริยะ” ให้แพลตฟอร์มดวงจันทร์ดิจิทัล โดยโมเดลนี้จะระบุและจดจำหลุมอุกกาบาตแห่งต่างๆ บนดวงจันทร์ตามขนาด ความลึก และรูปร่าง เพื่อให้นักวิทยาศาสตร์มีฐานความรู้ที่สำคัญในการศึกษาวิวัฒนาการทางธรณีวิทยาของดวงจันทร์
ด้านหลิวเจี้ยงจง นักวิจัยจากสถาบันธรณีเคมี ให้ข้อมูลว่า บนดวงจันทร์มีหลุมอุกกาบาตที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางยาวกว่า 1 กิโลเมตร เป็นจำนวนมากกว่า 1 ล้านหลุม และยังมีหลุมอุกกาบาตขนาดเล็กอีกนับไม่ถ้วน การระบุข้อมูลของหลุมอุกกาบาตแต่ละแห่งจนครบถ้วนนั้นจึงเป็นไปไม่ได้เลย หากอาศัยแค่กำลังคน แต่ปัจจุบัน นักวิจัยเพียงแค่ป้อนภาพหลุมอุกกาบาตบนดวงจันทร์เข้าไป จากนั้นเครื่องมือตัวใหม่นี้จะให้ข้อมูลรูปร่าง ขนาด และอายุของหลุมอุกกาบาตนั้นๆ โดยมีอัตราความถูกต้องแม่นยำมากกว่าร้อยละ 80 ซึ่งเกินความคาดหมายของนักวิจัยอย่างมาก
นักวิทยาศาสตร์หลายคนให้ความเห็นว่า ความก้าวหน้าและการพัฒนาของแวดวงวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์ (Planetary Science) ขึ้นอยู่กับ 2 ปัจจัย ได้แก่ การพัฒนาเทคโนโลยีการสำรวจห้วงอวกาศลึก และระดับของการประมวลผลและการนำข้อมูลมาประยุกต์ใช้ นอกจากนี้ วิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลขนาดใหญ่ กำลังเข้ามาพลิกโฉมกระบวนทัศน์การพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของมนุษย์ และความชาญฉลาดของแพลตฟอร์มดวงจันทร์ดิจิทัล ก็จะช่วยให้จีนเร่งความเร็วของการวิจัยและนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับดวงจันทร์และดาวเคราะห์
“โมเดลภาษาขนาดใหญ่ตัวนี้เหมือนเด็กคนหนึ่งที่มีความฉลาดทางสติปัญญาสูงมาก โดยเราได้สอนและฝึกเด็กคนนี้ให้มีความรู้เฉพาะทาง ส่วนตัวแล้วผมเชื่อว่าสติปัญญาของเด็กคนนี้อาจแตะถึงระดับนักศึกษามหาวิทยาลัยชั้นปีที่ 2 แล้ว เราจะปล่อยให้เด็กคนนี้เติบโตต่อไป และช่วยให้เราแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ได้มากขึ้น” หลิวกล่าวทิ้งท้าย
ที่มา/ภาพ สำนักข่าวซินหัว