MGR Online : มณฑลซานซีได้เปลี่ยนแปลงตัวเองจากพื้นที่ซึ่งเคยมีปัญหามลพิษเลวร้ายที่สุดในประเทศจีน มาเป็นพลังทางเศรษฐกิจแบบใหม่ ด้วยการปฏิรูปพลังงาน การท่องเที่ยวแหล่งโบราณสถานที่มีจำนวนมากที่สุดในประเทศจีน
บทเพลงพื้นเมืองที่พูดถึงมณฑลซานซี มีเนื้อเพลงบอกว่า “ซานซีมีทิวทัศน์สวยงาม พื้นดินอุดมสมบูรณ์ สายน้ำงดงาม กลิ่นธัญพืชหอมขจรขจาย” 人说山西好风光，地肥水美五谷香 และยังพูดถึงคนหนุ่มสาวของมณฑลซานซีด้วยว่าขยันขันแข็ง ทำงานอย่างไม่กลัวเหน็ดเหนื่อย
มณฑลซานซี 山西 ตั้งอยู่ในอยู่ในเขตที่ราบสูง ทางภาคเหนือของประเทศจีน ชื่อของมณฑล “ซานซี” แปลว่า “ทิศตะวันตกของภูเขา” ซึ่งหมายถึง ภูเขาไท่หัง 太行 ซึ่งเป็นหนึ่งในภูเขาสำคัญทางภาคเหนือของประเทศจีนครับ
ที่ตั้งของมณฑลซานซี ทิศเหนือติดกับเขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ทิศใต้ติดกับมณฑลเหอหนาน ทิศตะวันออกติดกับมณฑลเหอเป่ย และทิศตะวันตกติดกับมณฑลส่านซี 陕西 ซึ่งมีชื่อคล้ายๆ กันจนหลายคนสับสน โดยมณฑลซานซี 山西 มีเมืองเอก คือ เมืองไท่หยวน ส่วนมณฑลส่านซี 陕西 ที่อยู่ติดกันนั้น มีเมืองเอก คือ เมืองซีอาน
มณฑลซานซีเป็นแหล่งผลิตถ่านหินที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน โดยมีปริมาณถ่านหินที่ขุดพบ มากถึง 1 ใน 3 ของถ่านหินทั้งหมดในจีน นอกจากนี้ ยังมีแร่ธาตุสำคัญมากกว่า 120 ชนิดที่อยู่ใต้พื้นดินของมณฑลนี้ แต่ว่าอุตสาหกรรมถ่านหินและเหมืองแร่นี่เอง
ทำให้มณฑลชันซีเผชิญปัญหามลพิษอย่างร้ายแรง ไม่ว่าจะเป็นสภาพอากาศ หรือน้ำ โดยในการสำรวจแทบทุกครั้งจะพบว่า มณฑลซานซีมีมลพิษเลวร้ายที่สุดในประเทศจีน
นับตั้งแต่อดีตจนถึงทุกวันนี้ ประเทศจีนยังต้องพึ่งพาพลังงานจากถ่านหินอย่างมาก ทั้งใช้ผลิตไฟฟ้าและให้ความอบอุ่นในฤดูหนาว เพราะว่าถ่านหินเป็นแหล่งพลังงานที่มีเหลือเฟือ และมีต้นทุนถูกที่สุด โดยเฉพาะที่มณฑลซานซีมีแหล่งถ่านหินคิดเป็นสัดส่วนมากถึง 25% ของทั้งประเทศจีน
รัฐบาลจีนแก้ไขปัญหามลพิษในซานซีโดยปฏิรูปโครงสร้างพลังงาน ใช้เทคโนโลยีช่วยให้การทำเหมืองถ่านหิน และการเผาถ่านหินเพื่อผลิตไฟฟ้ามีประสิทธิภาพมากขึ้น ลดมลพิษที่ปล่อยออกมา และในอีกด้านหนึ่งมีการพัฒนาพลังงานใหม่ๆ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมควบคู่กันไปด้วย มีการติดตั้งกังหันลมเพื่อผลิตไฟฟ้า และแผงโซลาร์เซลล์จำนวนมากตามภูเขา ซึ่งเป็นประจักษ์พยานว่า ประเทศจีนกำลังเปลี่ยนมาสู่การใช้พลังงานสะอาด
บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) ของประเทศไทย ได้เข้าไปร่วมลงทุนในมณฑลซานซี ทั้งในธุรกิจโรงไฟฟ้าถ่านหิน และเหมืองถ่านหิน โดยได้ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาตรวจสอบและควบคุม เพื่อลดมลพิษให้น้อยที่สุดตลอดทั้งห่วงโซ่อุปทาน ตั้งแต่จุดเริ่มต้นคือ การทำเหมืองถ่านหิน โรงไฟฟ้า ไปจนถึงอุตสาหกรรมปิโตรเคมี
ทุกวันนี้ สภาพอากาศของมณฑลซานซีดีขึ้นอย่างมาก จิดาภา ธนัทบวรนันท์ นักศึกษาไทยที่เรียนอยู่ที่มหาวิทยาลัยซานซี
บอกว่า อากาศที่ซานซีดีกว่าที่เมืองไทยเสียอีก : “ซานซีเหมาะกับคนที่ชอบความสงบ เป็นเมืองแห่งความเก่าแก่ ถ้าชอบสถานที่โบราณในการท่องเที่ยวก็มาได้ค่ะ เท่าที่อยู่มาเกือบ 2 ปีก็รู้สึกว่าอากาศดี ไม่ค่อยมี PM เท่าประเทศไทยเลย”
“ชมโบราณสถานบนพื้นดินต้องไปซานซี”
รัฐบาลจีนกำหนดให้มณฑลซานซีเป็นเขตสาธิตสำหรับการเปลี่ยนผ่านจากเศรษฐกิจที่พึ่งพาทรัพยากร หรือ resource-dependent economy คือ ระบบเศรษฐกิจที่เดิมพึ่งพาอยู่กับอุตสาหกรรมหนัก เช่น เหมืองแร่ โรงไฟฟ้าถ่านหิน การถลุงโลหะ ปิโตรเคมี แต่ว่ารัฐบาลจีนต้องการเปลี่ยนให้เศรษฐกิจซานซีมีความหลากหลายและทันสมัยมากขึ้น เช่น อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว อาหาร และเทคโนโลยี เป็นต้น
มณฑลซานซี เป็นแหล่งอารยธรรมดั้งเดิมของจีนที่มีความเก่าแก่กว่า 5,000 ปี เป็นหนึ่งในมณฑลที่มีโบราณสถานมากที่สุดในประเทศจีน โดยมีแหล่งมรดกโลกที่ได้รับการขึ้นทะเบียนโดยองค์การยูเนสโกถึง 3 แห่ง คือ เมืองโบราณผิงเหยา ถ้ำหินสลักหยุนกัง และภูเขาอู่ไถ
มณฑลซานซีมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวอย่างมาก จนมีคำกล่าวว่า “ถ้าจะชมโบราณสถานบนพื้นดินต้องไปที่ซานซี และถ้าจะชมวัตถุโบราณใต้ดินต้องไปที่ส่านซี” (สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้อยู่ที่มณฑลส่านซี)
ที่ตั้งฐานยิงดาวเทียมของจีน
ในด้านของเทคโนโลยี มณฑลซานซีมีนโยบายเปิดรับการลงทุนต่างชาติในอุตสาหกรรมเป้าหมาย เช่น เซมิคอนดักเตอร์เจเนอเรชัน 3 รถยนต์พลังงานใหม่ พลังงานไฮโดรเจน พลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย์ การแปรรูปโลหะด้วยเทคโนโลยีชั้นสูง (deep processing) เทคโนโลยีชีวภาพ และเภสัชกรรมสมัยใหม่ เป็นต้น
ที่เมืองไท่หยวน เมืองเอกของมณฑลซานซี ยังเป็นที่ตั้งของฐานยิงจรวดปล่อยดาวเทียมที่สำคัญ 1 ใน 4 แห่งของประเทศจีน ที่เริ่มต้นใช้งานมาตั้งแต่ปี 2509
ฐานยิงดาวเทียมไท่หยวนตั้งอยู่บนระดับความสูง 1,500 เมตร รายล้อมไปด้วยภูเขา ประกอบกับสภาพอากาศที่ค่อนข้างแห้ง ทำให้เหมาะแก่การปล่อยดาวเทียมเข้าสู่วงโคจร และในทุกวันนี้ยังใช้เป็นฐานทดสอบขีปนาวุธข้ามทวีปด้วย โดยมีศูนย์เทคนิคและศูนย์ควบคุมสั่งการที่ทันสมัยที่สุดในประเทศจีน
การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของมณฑลซานซี สะท้อนถึงแนวคิดล่าสุดของจีนที่เรียกว่า “พลังการผลิตคุณภาพใหม่” 新质生产力ที่ได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการ ในการประชุมใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนครั้งที่ 3 เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
ขณะที่ประเทศไทยกำลังปั่นกระแสความวิตกสินค้าราคาถูกจากเมืองจีน แต่ในความเป็นจริงแล้ว จีนได้เปลี่ยนรูปแบบเศรษฐกิจมาเป็น เทคโนโลยีสูง คุณภาพสูง และประสิทธิภาพสูง ….คนไทยเราต้องเข้าใจจีนอย่างเป็นปัจจุบัน ถึงจะรับมือและอยู่ร่วมกับประเทศจีนในยุคของ “พลังการผลิตคุณภาพใหม่”.
***************************************************
การเดินทางไปมณฑลซานซี : มีเที่ยวบินตรงของ China Eastern Airline บินตรงระหว่างสนามบินสุวรรณภูมิ ไปยังสนามบิน Taiyuan Wusu (TYN) เป็นประจำทุกวัน ใช้เวลาเดินทางราว 4 ชั่วโมงครึ่ง
