จีนจัดการประชุม 2 สภาในรูปแบบ “วงปิดแบบยืดหยุ่น” ผู้สื่อข่าวสามารถสัมภาษณ์แบบพบหน้าครั้งแรกในรอบ 3 ปี มหาศาลาประชาชนคึกคัก สะท้อนการหวนสู่ชีวิตปกติหลังการระบาดของโรคโควิด-19
การประชุมสภาประชาชนแห่งชาติจีน และสภาปรึกษาการเมืองแห่งประชาชนจีน ในปีนี้เปิดฉากขึ้นแล้วในสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยจัดในรูปแบบ “วงปิดแบบยืดหยุ่น” และแบ่งผู้เกี่ยวข้องเป็น 2 กลุ่ม คือ
1.คณะผู้แทนจากมณฑลต่างๆ ที่เดินทางมาร่วมประชุมที่กรุงปักกิ่ง อยู่ ณ ที่พักของแต่ละกลุ่ม โดยไม่สามารถออกนอกที่พักได้ตลอดการประชุม สามารถเดินทางจากที่พักมาที่มหาศาลาประชาชนได้เท่านั้น
2.สื่อมวลชนมีการกักตัวเฉพาะก่อนที่จะเข้าร่วมการแถลงข่าวทุกครั้ง โดยต้องย้ายไปกักตัวที่โรงแรมที่กำหนดไว้ 1 คืนล่วงหน้า และเมื่อสิ้นสุดการแถลงข่าวจะสามารถกลับไปยังที่พักของตัวเองได้ และเมื่อจะเข้าร่วมการแถลงข่าวครั้งต่อไปก็มากักตัวที่โรงแรมล่วงหน้า 1 วันอีกครั้งหนึ่ง
ระบบเช่นนี้แตกต่างจากการประชุม 2 สภา และการประชุมใหญ่สมัชชาพรรคคอมมิวนิสต์ ครั้งที่ 20 เมื่อเดือยน ต.ค.ปีที่แล้ว ซึ่งผู้เกี่ยวข้องทุกคนรวมทั้งสื่อมวลชนได้ถูกกักตัวในโรงแรม 2 แห่งตลอดระยะเวลา 10 วันของการประชุม
การกักตัวของสื่อมวลชนในครั้งนี้มีบรรยากาศที่ผ่อนปรนมากขึ้น โดยมีเพียงการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ก่อนพักที่โรงแรมเพียง 1 ครั้ง ขณะที่ปีที่แล้วต้องตรวจหาเชื้อทุกวัน และในบางวันต้องตรวจถึง 2 ครั้ง เช้า-เย็น
การสัมภาษณ์คณะผู้แทนในปีนี้สามารถสัมภาษณ์แบบพบหน้า สัมภาษณ์ผ่านวิดีโอออนไลน์ และสัมภาษณ์แบบลายลักษณ์อักษร ซึ่งการสัมภาษณ์แบบพบหน้าทำได้เป็นครั้งแรกในรอบ 3 ปี
การแถลงข่าวของผู้แทนและกระทรวงต่างๆ เปิดให้ผู้สื่อข่าวเข้าฟัง ณ มหาศาลาประชาชนได้แบบจำกัดจำนวน ส่วนปีที่แล้วการแถลงข่าวทั้งหมดเป็นแบบออนไลน์ ผู้สื่อข่าวรับฟังผ่านหน้าจอที่ศูนย์ข่าว
ผู้สื่อข่าวหลายคนบอกว่า การสัมภาษณ์และแถลงข่าวแบบพบหน้าให้ความรู้สึกใกล้ชิด แต่ก็มีหลายคนคิดถึงบรรยากาศในปีที่แล้ว ที่ผู้สื่อข่าวหลายร้อยคนต้องใช้ชีวิตในโรงแรมและศูนย์ข่าวร่วมกันตลอด 10 วัน มีเวลาอยู่ด้วยกันทั้งวันทั้งคืน ทำให้มีโอกาสที่ได้พูดคุยและแลกเปลี่ยนกันมากกว่าในปีนี้ ที่เมื่อสิ้นสุดการแถลงข่าวแล้วแต่ละคนก็แยกย้ายกลับไปยังที่พักของตัวเอง
การประชุม 2 สภาในปีนี้เป็นสัญลักษณ์ว่าประเทศจีนได้ผ่านพ้นการระบาดของโรคโควิด-19 และกำลังหวนคืนสู่ภาวะปกติ
อย่างไรก็ตาม ยังจำเป็นต้องมีมาตรการควบคุมบางอย่าง เพราะว่ามีคณะผู้แทนเข้าร่วมประชุม 2 สภามากกว่า 5,000 คนเดินทางมาจากทั่วประเทศ และสื่อมวลชนทั้งจีนและต่างชาติจำนวนมาก นอกจากนี้ องค์การอนามัยโลกยังไม่ได้ประกาศว่า การระบาดใหญ่ของโรคโควิด-19 สิ้นสุดลงแล้ว
'การประชุม 2 สภาของจีน" ประกอบด้วย การประชุมสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน ชุดที่ 14 มีสมาชิก 2,977 คน เปิดการประชุมครั้งแรกในเช้าวันที่ 5 มีนาคม และจะปิดประชุมในเช้าวันที่ 13 มีนาคม รวมเป็นเวลา 8 วันครึ่ง มีวาระสำคัญ เช่น พิจารณารายงานการปฏิบัติงานของรัฐบาล พิจารณาร่างงบประมาณ พิจารณาการปฏิรูปองค์กรคณะรัฐมนตรี รวมถึงเลือกตั้งและแต่งตั้งเจ้าหน้าที่รัฐ เป็นต้น
สภาปรึกษาการเมืองแห่งประชาชนจีนมีกรรมการร่วม 2,169 คน แบ่งเป็น 34 ภาคส่วนจากทั้งกลุ่มชาติพันธุ์ กลุ่มวิชาชีพ ภาคธุรกิจ และแนวร่วมต่างๆ รวมทั้งผู้ที่ไม่ได้เป็นสมาชิกของพรรคคอมมิวนิสต์จีนด้วย สภาปรึกษาการเมืองฯ จะเป็นที่ปรึกษาสำหรับการดำเนินการของรัฐบาลและสภาประชาชนแห่งชาติ สภาปรึกษาการเมืองฯ ชุดที่ 14 เปิดประชุมในวันที่ 4 มีนาคม และจะปิดประชุมในเวลาตอนบ่ายวันที่ 11 มีนาคม รวมเวลาประชุม 7 วันครึ่ง
ผู้เชี่ยวชาญจีนอธิบายว่า ระบบ “2 สภา” เป็นลักษณะเฉพาะที่สืบทอดมาตั้งแต่การสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ไม่เหมือนกับสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาที่หลายประเทศใช้ การคัดเลือกสมาชิกสภามีทั้งการเลือกตั้งและเสนอชื่อ เพื่อให้สมาชิกสภามีความหลากหลาย เป็นตัวแทนของทุกชาติพันธุ์ กลุ่มอาชีพ และภาคส่วนต่างๆ ของสังคม ประชาชนจากรากหญ้าก็ได้รับคัดเลือกเป็นสมาชิกระดับชาติ
ความสำคัญของการประชุม 2 สภาในปีนี้ คือ จะมีการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ คณะรัฐมนตรีชุดใหม่และเจ้าหน้าระดับสูง ประเด็นที่ที่น่าจับตา คือ มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ การปรับโครงสร้างราชการ การออกกฎหมายต่างๆ เพื่อรับมือสถานการณ์ที่พลิกผันทั้งในประเทศและโลก เป็นต้น.
