ผลการศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้ พบว่า โครงการกวาดล้างจารชนจีน หรือที่มีชื่อเรียกว่า China Initiative ในสมัยรัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ อดีตผู้นำสหรัฐฯ ยังคงสร้างความหวาดผวาแก่นักวิจัยสายเลือดมังกร จึงตัดสินใจโบกมืออำลาเมกา เดินทางกลับบ้านเกิดเมืองนอนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
สมาคมนักวิชาการชาวอเมริกันเชื้อสายเอเชีย (Asian American Scholar Forum - AASF) เผยแพร่รายงานชื่อ "ติดอยู่ในวังวนความขัดแย้ง : ความหวาดกลัวของนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกันเชื้อสายจีน" (Caught in the Crossfire : Fears of Chinese-American Scientists) เมื่อวันที่ 3 ก.ย.ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นผลการศึกษาสำรวจบรรยากาศแวดวงวิชาการในสหรัฐฯ โดยรายงานระบุว่า นับตั้งแต่กระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ เริ่มดำเนินโครงการ China Initiative ในปี 2561 ก็มีนักวิจัยชาวจีนจำนวนหนึ่งทยอยโยกย้ายออกจากสหรัฐฯ กันมากขึ้น
ซือหง หลิน ประธานร่วมของคณะกรรมการข้อมูลและการวิจัยของ AASF กล่าวว่า แม้อยากอยู่ช่วยทำงานวิจัยและการค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์ แต่นักวิทยาศาสตร์เชื้อสายจีนก็เดินทางกลับมาตุภูมิเพิ่มขึ้น ซึ่งมองเห็นความกลัวในหมู่นักวิทยาศาสตร์เหล่านี้อย่างชัดเจน และสหรัฐฯ กำลังมีความเสี่ยงสูงที่จะสูญเสียผู้มีความรู้ความสามารถไป โดยจุดประสงค์ของการศึกษาครั้งนี้เพื่อสร้างการตระหนักรู้ถึงปัญหาดังกล่าว และเพื่อให้สหรัฐฯ ยังคงเป็นแหล่งดึงดูดใจสำหรับบรรดานักวิทยาศาสตร์และวิศวกร ที่มีสติปัญญาปราดเปรื่องจากทั่วโลกมารวมกันอยู่ที่นี่
AASF ทำการศึกษาร่วมกับองค์กรของชาวอเมริกันเชื้อสายเอเชียอีก 11 แห่ง โดยสำรวจความคิดเห็นของคณาจารย์เชื้อสายจีนกว่า 1,300 คนทั่วสหรัฐฯ ระหว่างเดือนธ.ค.2564-มี.ค.2565 ปรากฏว่า ราวร้อยละ 89 ของผู้ตอบแบบสอบถามระบุว่า ต้องการมีส่วนร่วมทำให้สหรัฐฯ เป็นชาติผู้นำด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อย่างไรก็ตาม ราวร้อยละ 61 ระบุว่า ตนรู้สึกว่ากำลังถูกกดดันให้ออกนอกสหรัฐฯ ราวร้อยละ 47 ต้องการย้ายไปอยู่เอเชีย ขณะที่ร้อยละ 46 ต้องการย้ายไปอยู่ประเทศนอกเอเชีย
การศึกษาชิ้นนี้ยังเปิดเผยให้เห็นถึงความรู้สึกไม่สบายใจในหมู่นักวิจัยชาวจีน โดยร้อยละ 72 ระบุว่า การเป็นนักวิจัยด้านวิชาการทำให้ตนเองรู้สึกไม่ปลอดภัย ร้อยละ 42 รู้สึกหวาดกลัวในการทำงานวิจัยในสหรัฐฯ ร้อยละ 65 รู้สึกวิตกกังวลในการร่วมมือกับจีน
ทั้งนี้ China Initiative เป็นโครงการความมั่นคงแห่งชาติ เพื่อฟ้องร้องดำเนินคดีกับชาวจีน ซึ่งสหรัฐฯ เชื่อว่าเป็นสายลับลอบเข้ามาสอดแนมวงการอุตสาหกรรมและการวิจัยในประเทศ อย่างไรก็ตาม โครงการถูกวิจารณ์อย่างกว้างขวางว่า ไม่ได้ผลและมีอคติด้านเชื้อชาติ จึงถูกรัฐบาลประธานาธิบดี โจ ไบเดน ล้มเลิกไปเมื่อเดือน ก.พ.2565 ถึงกระนั้นนักวิจัยมากมายยังคงตัดสินใจที่จะไปจากสหรัฐฯ ผลการศึกษาชิ้นนี้เชื่อมโยงว่า เป็นผลจาก China Initiative ซึ่งจะยังคงส่งอิทธิพลอยู่อีกนาน
ในรายงานผลการศึกษา ผู้ตอบแบบสอบถามรายหนึ่งยังชี้แจงด้วยว่า บรรยากาศต่อต้านคนจีนในสหรัฐฯ เป็นสาเหตุให้เขาละทิ้งตำแหน่งทางวิชาการที่นี่ นอกจากนั้น การคอร์รัปชันอย่างเป็นระบบ ที่เขาพบเห็นมาในสถาบันที่เขาเคยทำงานได้ทำลาย “อเมริกันดรีม” ของเขาไปจนหมดสิ้น
ขณะที่นักวิชาการบางคนมองว่า นอกจากโครงการ China Initiative แล้วยังมีปัจจัยอื่นๆ เช่น การปิดสถาบันขงจื่อหลายแห่งทั่วประเทศ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้นักวิจัยชาวจีนอพยพออกจากสหรัฐฯ
ข้อมูลจาก "Increasing number of Chinese researchers leaving the US out of fear, study says" ใน NEXTSHARK