สมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 2 เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 8 ก.ย.ที่ผ่านมา สิริพระชนมายุ 96 พรรษา ในพระราชกรณียกิจด้านการต่างประเทศขององค์ประมุขที่ครองราชย์ยาวนานที่สุด 70 ปีของสหราชอาณาจักร การเสด็จพระราชดำเนินเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนถือเป็นการเสด็จฯ เยือนต่างแดนครั้งสำคัญที่สุดครั้งหนึ่ง
‘มุมจีน’ ขอย้อนรอยบรรยากาศ เมื่อครั้งสมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 2 เสด็จฯ เยือนจีนในระหว่างวันที่ 12-18 ตุลาคม ปี ค.ศ.1986 (พ.ศ.2529) โดยเป็นประมุขแห่งสหราชอาณาจักรพระองค์แรกที่เสด็จเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนยุคเพิ่งปฏิรูปเศรษฐกิจและเปิดประเทศรับการลงทุนจากต่างแดน พระองค์เสด็จฯ ไปยังกรุงปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้ ซีอัน คุนหมิง กว่างโจว และเมืองอื่นๆ
ควีนเอลิซาเบธที่ 2 และพระสวามี เจ้าชายฟิลิป เสด็จฯ โบราณสถานคู่บ้านคู่เมืองแดนมังกร
‘กำแพงเมืองจีนเสมือนหน้าต่างให้มิตรต่างแดนเข้าใจจีน’...สมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 2 ทรงยืนบนกำแพงเมืองจีนช่วงด่านปาต๋าหลิ่ง ชานเมืองปักกิ่ง ทอดพระเนตรภูเขาที่ทอดตัวล้อมรอบ กำแพงเมืองจีนดูราวกับพญามังกรทองท่ามกลางแสงแดดส่องสว่าง ทิวต้นสนเขียวเข้ม ใบเมเปิลแดงสด...สมเด็จพระราชินีนาถทรงอุทาน ตรัสว่า “เราเคยเสด็จไปยังหลายแห่งหน...กำแพงเมืองจีนช่างสวยงามเป็นที่สุด”
ในท่ามกลางทัศนียภาพอันสวยงาม สถานที่อันยิ่งใหญ่ บรรยากาศระหว่างพระราชอาคันตุกะและเจ้าภาพได้แปรเปลี่ยนเป็นไออุ่นแห่งความปีติยินดี และมิตรภาพ
ระหว่างที่สมเด็จพระราชินีนาถเสด็จฯ ชมพิพิธภัณฑสถานสุสานทหารดินเผาแห่งจักรพรรดิจิ๋นซี นครซีอัน มณฑลส่านซี ตรัสว่า “ฉันเคยได้ยินเกี่ยวกับสุสานทหารดินเผาแห่งจักรพรรดิจิ๋นซี และเคยชมภาพถ่าย ครานี้มาเห็นด้วยตาตัวเอง น่าตื่นตะลึงจริงๆ”
เสด็จประพาสเขาซีซัน ทรงจิบชาผู่เอ๋อร์
ควีนเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จฯ มายังนครคุนหมิง มณฑลยูนนาน ยูนนานซึ่งเป็นดินแดนหลากหลายชนชาติได้จัดการแสดงต้อนรับอย่างเอิกเกริก ประกอบด้วย นักแสดงสวมชุดชนชาติต่างๆ 24 ชนชาติ รวมนักแสดงกว่า 1,500 คน พร้อมการบรรเลงเพลงพื้นถิ่นของชนชาติต่างๆ
ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทรงประทับที่โรงแรมเจิ้นจวง นครคุนหมิง ‘เจ้าหมิ่น’ ผู้จัดการฝ่ายการต้อนรับและบริการอาหารของโรงแรม หวนรำลึกความหลังแล้วเล่าว่า “ทางโรงแรมใช้เวลาครึ่งปีในการเตรียมการต้อนรับควีนเอลิซาเบธที่ 2 มีการปลูกต้นสนต้อนรับอาคันตุกะโดยเฉพาะ สร้างศาลาหลังใหม่ 2 หลังบนสะพานเก้าเลี้ยว （九曲桥）ในสวน ฝึกอบรมพิธีกรรมในการต้อนรับแก่พนักงาน”
“สำหรับห้องพระบรรทม ใช้เวลา 3 เดือนในการตกแต่งใหม่ โดยตกแต่งด้วยลวดลายแบบประเพณีจีนอันวิจิตร เช่น แกะสลักลวดลายสิงโตเล่นลูกบอลย่างประณีตที่พระแท่นบรรทม”
ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ยังเสด็จประพาสเขตทัศนียภาพเขาซีซัน เสด็จขึ้นไปถึง “ซันชิงเก๋อ” วัดโบราณของลัทธิเต๋า ทอดพระเนตรทะเลสาบคุนหมิง ทรงจิบชาผู่เอ๋อร์ชื่อดังของยูนนาน จากนั้นเสด็จพระราชดำเนินโดยเรือไปยัง ‘สวนต้ากวน’ และทรงปลูกกุหลาบสายพันธุ์จากอังกฤษ
เสวยเมนูดัง ‘หมูหันกวางตุ้ง’
ในวันที่ 18 ต.ค.1986 ควีนเอลิซาเบธที่ 2 และเจ้าชายฟิลิป เสด็จเยือนกว่างโจว ทรงประทับที่โรงแรมหงส์ขาว (White Swan Hotel) มหาเศรษฐีเจ้าสัวฮ่องกง นาย Henry Fok Ying Tung ได้ส่งรถยนต์โรลส์ รอยซ์ (Rolls-Royce) รุ่นหรูหราที่สุดมาให้โรงแรมหงส์ขาว ใช้เป็นรถยนตร์พระที่นั่งรับควีนเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จฯ มายังโรงแรม
พ่อครัวห้องอาหารโรงแรมปรุงเครื่องเสวยอย่างพิถีพิถัน แม้มีเพียง 6 เมนู และแต่ละเมนูอาหารล้วนมีชื่อเรียกที่เป็นสิริมงคล อย่างเช่น “หมูผิวทองอมแดง” (金红化皮猪) (คือ หมูหันย่างซึ่งเป็นอาหารที่มีชื่อเสียงของกวางตุ้ง)
‘จดหมายที่ส่งล่าช้า 390 ปี’ ของขวัญล้ำค่าแด่ประชาชนชาวจีน
จากรายงานข่าวของกลุ่มสื่อจีน เผยว่า ของขวัญที่ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทรงนำพระราชทานแก่ประธานาธิบดีหลี่เซียนเนี่ยน คือ “พระราชหัตถเลขาส่วนพระองค์ของ พระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 1 ทรงพระอักษรเมื่อปี ค.ศ.1596 เพื่อส่งให้แก่จักรพรรดิวั่นลี่ （万历皇帝） แห่งราชวงศ์หมิง" เนื้อหาในพระราชหัตถเลขาฉบับนี้แสดงพระราชปณิธานในการพัฒนาการค้าขายระหว่างจีนและอังกฤษให้เจริญก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้น
สมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 1 ทรงมอบหมายให้พ่อค้า นายจอห์น นิวเบอร์รี่ (John Newberry) ผู้กำลังโดยสารเรือสินค้าไปยังจีน นำพระราชหัตถเลขาไปถวายจักรพรรดิวั่นลี่ ทว่า นายจอห์น ประสบเคราะห์ร้ายเสียชีวิตระหว่างทาง ต่อมา พระราชหัตถเลขาฉบับนี้ถูกค้นพบ และนำไปเก็บไว้ที่ พิพิธภัณฑ์แห่งชาติอังกฤษ (British National Museum)
จักรพรรดิวั่นลี่ （明神宗/朱翊钧1563-1620 /ครองราชย์ 1572-1620) สวรรคตโดยที่มิทรงทราบว่า พระองค์ยังไม่ได้รับพระราชหัตถเลขาจากควีนเอลิซาเบธที่ 1
“เมื่อราว 390 ปีที่แล้ว ควีนเอลิซาเบธที่ 1 มีพระราชหัตถเลขาถึงจักรพรรดิวั่นลี่เป็นการส่วนพระองค์ ทรงแสดงพระราชปณิธานว่าอังกฤษและจีนจะพัฒนาการค้ากัน ทว่า โชคร้าย พระราชหัตถเลขาฉบับนั้นส่งไม่ถึงพระหัตถ์จักรพรรดิแห่งจีน ยังโชคดีที่ภาคการไปรษณีย์พัฒนาก้าวหน้าแล้ว...สาส์นเชิญพวกเรามาที่นี่ส่งถึงอังกฤษอย่างราบรื่น...” พระราชดำรัสเอลิซาเบธที่ 2 ขณะพระราชทานพระราชหัตถเลขาของควีนเอลิซาเบธที่ 1 ถึงจักรพรรดิวั่นลี่ แก่ประธานาธิบดี หลี่เซียนเนี่ยน ในงานเลี้ยงรับรองพระราชอาคันตุกะที่มหาศาลาประชาชนจีน กรุงปักกิ่ง
“นับเป็นของขวัญล้ำค่าที่สุดที่ข้าพเจ้าได้รับในฐานะประธานาธิบดีแห่งจีน คือสัญลักษณ์มิตรภาพระหว่างประชาชนสองชาติ พวกเราจะเก็บรักษาไว้อย่างดี และส่งทอดแก่อนุชนรุ่นต่อๆ ไป” ประธานาธิบดี หลี่เซียนเนี่ยน กล่าวรับ
กล่าวได้ว่า ควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทรงนำ ‘พระราชหัตถเลขาที่ส่งล่าช้า 390 ปี’ (นับถึงปี 1986) มาส่งมอบให้แก่ผู้นำจีนด้วยพระองค์เอง
สำนวน “เดินทางไกลพันลี้เพื่อส่งมอบขนห่าน ของขวัญเบาบางหากแต่เปี่ยมด้วยน้ำใจปรารถนาดีอันหนักแน่น” .... （千里送鹅毛，礼轻情意重）พระปณิธานของสมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 1 จึงบรรลุผลสำเร็จส่งถึงจีนในที่สุดโดยพระราชทายาทผู้ทรงพระนามพ้องกัน คือ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2
ที่มาแหล่งข่าว
一文回顾36年前英女王作为首位英国元首访华细节
英国伊丽莎白一世写给万历皇帝的亲笔信
1596年，伊丽莎白一世给万历帝写了一封亲笔信，390年后才到中国
